Қалдаяқтың үйі

Қалдаяқ ұста – ән әлемінің сұңқары Шәмшінің әкесі. Шәмші қазақтың көгінде ән болып нұр жаудырып тұрған кездің өзінде бүгінгі Шәмші ауылының адамдары үшін Қалдаяқ ұста баласынан беделдірек екен. Темірден түйін түйетін ұстаның қолында көрікші болып бүгінде  Мемлекеттік сыйлықтың лауреаты, академик, ол кезде мектеп оқушысы Әбдіразман Омбаев та жұмыс жасаған. – Қалдаяқ ата көп сөзге жоқ бол­ғанымен бойында үлкен қасиеті бар, аузынан Алласы түспейтін, намазын қаза қылмайтын тақуа адам еді, – дейді академик. –Бала­ларға тіл-көз тигенде атаға әкеле­тін. Жаңа ғана өліп-талып анау дүние мен мына өмірдің арасында ар­палысып жатқан бала ұста дұға оқып, үшкіргеннен кейін біраздан соң құл­дыраңдап жүгіріп кетер еді. Отырар ауданындағы кешегі «Темір» кеңшары, бүгінгі Шәмші ауылында өткен ғасырдың жет­пісінші жылдары Қалдаяқ ұста өз қолымен кірпішін өрген қара­шаңырақ үй бар. Қазіргі уақыт үшін тоқал там сияқты көрінгенімен, сол уақыттағы үш-төрт бөлмелі үйді Қалдаяқ ұста өзі салған. Шәмшінің кіндік қаны Сарыкөл деген жерде тамған. Ол жерге Отырар ауданының бұрынғы әкімі Салыхан Полатов ескерткіш белгі орнатқан еді. Аудандық бюджет есебінен Шәмші ауылындағы қа­ра­шаңырақ жанынан еңселі үй көтеріліп жатыр. Іргеде атақты композитордың әні арқылы мұқым Қазақстанға атағы шыққан Арыс өзені байыр­қалап ағады. Қалдаяқ ұста соққан әулеттің қара шаңырағында бүгінде ұлы Бақыт тұрып жатыр. Ұстаның көп дүниелерін біз «Отырар» тарихи өлкетану музейінен көрдік. Қалдаяқ ұста дүниеден өткенде темір төсі екі-үш күн шыңылдап тұрды дейді ауыл адамдары. Сол аңыз қылған тас төс пен балға да музейде. Шәмші – атақты әндерімен қазақтың рухын көтерген композитор. Тың игеру кезінде қазақ­тар өз жерінде отыз пайызға дейін азайып кетті. Сон­да Шәм­ші әндері қазақтың мемле­кет­шіл­ді­гіне қыз­мет етті. Ұлттық рухын кү­шейтті. Бәлкім, сол әндердің біразы әкесі  Қалдаяқ  салған  осы  қара-ша­ңы­­рақ­та дүниеге келген шығар... Бақтияр ТАЙЖАН, «Егемен Қазақстан» Оңтүстік Қазақстан облысы