Кеше Үкімет отырысында мемлекет пен үкіметтік емес ұйымдардың арасындағы өзара іс-қимылдың негізгі бағыттары және көмір өнеркәсібін дамыту мәселелері қаралды.
Бірлескен іс берекелі
Мемлекет және үкіметтік емес ұйымдардың өзара іс-қимылының негізгі бағыттары туралы Дін істері және азаматтық қоғам министрі Нұрлан Ермекбаев баяндады. Министр қазақстандық бизнес мемлекет және үкіметтік емес ұйымдармен белсендірек жұмыс істеуі керектігін атап өтті. Мемлекеттік органдардың үкіметтік емес ұйымдармен өзара іс-қимыл орнатуын жалғастыратынын, алайда серіктестік пен бизнеске белсендірек тарту талап етілетінін жеткізді. Осы орайда тиімді үшжақты серіктестік жүйесін орнату қажеттігін алға тартты. «Бүгінде елімізде осындай өзара іс-қимылға арналған жаңа алаң бар – бұл Азаматтық бастамаларға қолдау көрсету орталығы. Орталық қызметі аясында бизнес үкіметтік емес ұйымға түрлі гранттар бере алар еді, соған байланысты арнайы орындарда бизнестің үкіметтік емес ұйыммен әлеуметтік серіктестікке қатысуына мониторинг жүйесін ұйымдастыру өте маңызды», деді Н.Ермекбаев. Н.Ермекбаевтың мәліметінше, министрлік азаматтық сектор мәселелері жөніндегі қолданыстағы нормативтік базаны тексерумен айналысуда. Анықталған кемшіліктерді ескере отырып, мемлекеттік әлеуметтік тапсырыс нәтижелерін қалыптастыру, бақылау және бағалаудың, үкіметтік емес ұйым қызметтерін стандарттаудың нақты құқықтық тетіктерін әзірлеу жоспарлануда. Сондай-ақ, үкіметтік емес ұйыммен бірге грант беру ережелеріне өзгерістер әзірленіп жатыр. Орталық мемлекеттік органдарды тақырыптық жағынан және қаржыландыру көлемін қалыптастыруға тарту, ал жергілікті атқарушы органдарға өңірлік үкіметтік емес ұйым үшін гранттық қаржыландыру құқығын бөліп беру ұсынылуда. Қазақстанда соңғы жылдары халыққа арнайы қызмет көрсету үшін мемлекет тартқан үкіметтік емес ұйымдардың саны ұлғайған. Бұл жөнінде Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрі Тамара Дүйсенова айтты. «Қазақстанда арнайы әлеуметтік қызметтер 2009 жылдан бастап енгізілді. Осы сектордағы үкіметтік емес ұйымдар мен мемлекет ынтымақтастығына 7 жылдам астам уақыт болды және ол өмірінде қиын жағдайға тап болған азаматтарға тең жағдай жасауға бағытталған», деді министр.Ұсыныстар ескеріледі
Ал Ақпарат және коммуникациялар министрі Дәурен Абаев өз кезегінде елімізде азаматтардың мемлекеттік органдар жұмысы туралы ақпарат алудағы қолжетімділігін арттыру үшін жүйелі жұмыстар жүргізіліп жатқанын баяндады. Д.Абаев азаматтық қоғамның мемлекеттік шешімдер қабылдау үрдісіне сындарлы қатысуының маңызды шарттарының бірі олардың мемлекеттік органдардың қызметі туралы ақпараттылығы болып табылатынын атап өтті. Осыған байланысты өткен жылы қабылданған «Ақпараттың қолжетімділігі туралы» Заңның толыққанды жүзеге асуын қамтамасыз ету бойынша жұмыстар жүргізілуде. Жиында сонымен қатар отандық үкіметтік емес сектор өкілдері – «Қазақстанның азаматтық альянсы» қауымдастығы президенті Н.Ерімбетов, «Камеда» қорының атқарушы директоры М.Еспенова және АРГО «Азаматтық қоғамды дамыту» қауымдастығының атқарушы директоры Д.Асанова сөз сөйледі. Тақырыпты талқылау қорытындысында Премьер-Министр Дін істері және азаматтық қоғам министріне үкіметтік емес ұйым өкілдерінің бірлескен жұмысты әрі қарай жүргізуге байланысты ұсыныстарын ескеру туралы тапсырма берді.Көмір өндіру көлемі неге қысқарды?
Үкімет отырысында қаралған екінші мәселе – Қазақстанның көмір химиясы саласының жай-күйі. Энергетика министрлігінің мәліметінше, 2016 жылы 98 млн тонна көмір өндірілген, бұл жоспардың 96 пайызы. Өткен жылы ішкі нарыққа 71,8 млн тонна жеткізілсе, экспортқа 26,2 млн тонна шығарылды. Ал, 2017 жылға 100 млн тонна көмір өндіру көзделуде. Көмір өндіру көлемінің қысқару себептерін Энергетика министрі Қанат Бозымбаев түсіндірді. «Біріншісі, Ресей Федерациясы үкіметінің 2014 жылғы 21 маусымдағы бұйрығына қатысты, яғни Ресей 2030 жылға дейін көмір өнеркәсібін дамыту бағдарламасын қабылдады. Онда Ресейдің электр стансаларында Екібастұз көмірінің орнына Кузнецк көмірін тұтыну қарастырылған. Сонымен қатар, ресейлік жылу электр орталықтарының бір бөлігі табиғи газды жағуға ауыстырылды», деді министр. Мұнымен қоса, Қазақстандағы және Ресейдегі энергия өндіретін кәсіпорындардың көмірді тұтыну деңгейі төмендеген екен. Сондай-ақ өзендердегі су деңгейінің жоғары болуы да ықпал етуде. Осы орайда, су электр стансаларында энергия 25 пайызға артты. Атап айтқанда, Қазақстандағы секілді көмір өндіру көлемінің қысқару үрдісі өзге елдерде де байқалуда. Бұған «жасыл» экономикаға көшу бойынша әлемдік үдеріс әсер етуде.Ресей болмаса, Қытай бар...
Премьер-Министрдің бірінші орынбасары Асқар Мамин өз кезегінде Ресей Федерациясының қазақстандық көмірді сатып алу көлемін азайтатындығын, дегенмен, Екібастұз көмірін көрші Қытай еліне сатуға болатындығын жеткізді. «Әрине, бізге осы салада болып жатқан өзгерістерді ескеріп отыру қажет. Мәселен, көрші Ресей 2030 жылға дейін көмір өндірісін 400 млн тоннадан 500 млн-ға дейін арттыруды жоспарлап отыр. Оған қоса, Екібастұз көмірін өз көмірімен алмастырамыз деп жатыр. Осының бәрі қазақстандық шикізаттың экспортын қысқартуы әбден мүмкін. Сондықтан бізге жаңа нарықтарды іздеу керек. Көліктік-логистика жағын да алдын ала ойластырып қойған жөн. Осы орайда, Қытайдың көмір импортын 200 млн тоннаға дейін арттырып отырғанын атап өту керек. Осыны зерделеп, шекараға жақын аймақтардан көмір жеткізу мәселесін қарастыруға болады», деді А.Мамин. Көмір мәселесі жөнінде сондай-ақ, Павлодар облысының әкімі Б.Бақауов, Қарағанды облысының әкімі Н.Әбдібеков, Республикалық тау-кен өндіру және тау-кен металлургиялық кәсіпорындар қауымдастығының директоры Н.Радостовец, «ҚазТрансГаз» АҚ бас директоры Р.Сүлейменов, Көмір химиясы және технологиялары институтының директоры Б.Ермағамбетов қосымша баяндады. Премьер-Министр А.Маминге аталған мәселелерді шешу бойынша ұсыныстар әзірлеп, бұл жұмысты жалпы үйлестіруді жүзеге асыруды тапсырды. Сондай-ақ, Б.Сағынтаев көмір өндірілетін орындарда экологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету мәселесіне баса назар аудару қажеттігін атап өтті. Динара БІТІКОВА, «Егемен Қазақстан»
