Тұңғыш президенттің туған жерінде

Ежелден еркіндікті сүйген ержүрек, ерік-жігері мықты, қажыр-қайратты батыр бабаларымыз алып аймақ, ұлы дала төсін дүбірлі күйге бөлегені, тиянақты тірлік кешкені белгілі. Алайда, кейіннен түрлі тарихи жағдайларға байланысты өзге елдің қанатының астына кірсе де, ұзақ уақыт бодандықтан бостандыққа талмай ұмтылып, табанды  күресті. Ақыры азаттықтың ақ таңы арайлап атып, егемен ел атандық. Қазақстан Республикасының Президенті Нұрсұлтан Назар­баев­тың: «Мен өз халқымның жо­лында басымды бәйгеге тіккен адам­мын. Маған ары үшін жанын садаға ететін осындай текті ха­лық­қа, мені ұлым деп төбесіне көтерген халыққа, арғы-бергідегі қазақ баласының бірде-бірінің бұ­йырмаған бақытты – толыққанды, тәуелсіз мемлекет құрудың басын­да болу бақытын бұйыртқан ха­лыққа қызмет етуден артық еште­ңенің керегі жоқ, осы жолда мен бойымдағы бар қайрат-қабі­летім­ді, білім-білігімді аямай жұмсай­мын, қандай тәуекелге де бара­мын», деген сөзі дәл бүгінгі күні толықтай жүзеге асқанына көз жет­кізгенде еріксіз бас иесің. Барша қазақстандықтар үшін бұл мәңгі есте ұстайтын, өнеге тұта­тын қағида болу қажет. Еліңді осы­лай сүйгенде ғана оның ерте­ңіне кемел қадам жасалады. Сөйтіп, тәуелсіздік туын кө­тер­генімізге, міне, 20 жылға жу­ық­тады. Тәуелсіздік қазақ хал­қы­ның өлгенін тірілтіп, өшкенін жан­дырды. Өркенін өсіріп, өрісін кеңейтті. Еркін тыныс алған егемен еліміз мемлекеттік істерін жалтақтамай, жасқанбай дербес шешетін болды. Қоғам жаңарды, жаңғырды. Әсіресе, санамыздағы  сілкініс, жаңарудың жөні тіпті ерекше. Ортақ Отан – Қазақстанға деген мақтаныш сезімі кеуде кернеп, жүрегімізге оттай ыстық сезім орнықты.  Сандаған ұлт пен ұлыс мекендейтін туған  рес­пуб­ли­камызда тұмадай тұнған береке-бірлік пен татулық, тұрақ­ты­лық,  тыныштық көктеген саяси жүйеміз өміршеңдігін көрсетіп, тәуелсіздіктің тәтті дәмін таттық. Кемел келешекке сергек сеніммен, үлкен үмітпен қарап, бола­шақты парасатты түрде пайымдап отырмыз. Өйткені, мақсатымыз айқын, анық. Иә, тәу етер тә­уелсіздігімізбен бірге жеріміз бен елімізге ұлы  өзгерістер келді. Өмір көшіне жедел ілесіп, өркениет биігіне батыл бет алған Қазақстандағы  тәуелсіздік жыл­да­рындағы барлық өрісті, өркенді істердің  басында тұңғыш Президентіміз, Ұлт  Көшбасшысы, Ел­басы Нұрсұлтан Назарбаев тұр. Тәуел­сіздіктің елең-алаңындағы қи­ын­дықтарды жойып, байыпты басшы­лығымен дүниежүзілік қо­ғам­дас­тықтан өз орнын ойып тұ­рып алған, тәуелсіз мемлекет құр­ған Нұрсұлтан Әбішұлына тағы да тарихтың таң­дауы түсті. Бұл таяуда ғана өткен кезектен тыс президенттік сайлау. Елбасының айқын жеңіске жеткеніне бүкіл қазақстандықтар ғана емес, сырт жақтағы тілектес, ниеттес дос­тарымыз да шын риза. Әсіресе, ту­ған өңіріндегі жерлестерінің қуа­ны­шы, тіпті, бөлек, айрықша. Өйткені, Нұрсұлтан Әбішұлы қа­сиетті Қара­сай жерінде өмірге келген, білім алып, биікке беттеген тұлға. Асқақ Алатау баурайындағы Үшқоңыр етегінде дүние есігін еркелей ашқан Президентіміз бү­гінде айдай әлемді аузына қарат­қан сұңғыла, салмақты саясаткер, кемеңгер де  көреген Көшбасшы, дара да, дана Елбасы, рухы мықты тұлға  болып қалыптасты. Басқа да ерен еңбегін, адами асыл  қасиеттерін жақсы  білетін халқы­мыздың қалауы тағы да Тұңғыш Президентіміз болғаны аса таңдан­дырмайды. Қарасайлықтар да тағдыршешті  сайлауға бір кісідей белсене қаты­сып, осы өлкеден түлеп ұшқан тұ­ғыры биік тұлғамызды жақтап, дауыс берді. Сайлау  қарсаңында аудан мектептерінде жас ұрпақтың бойына отан­шылдық  сезімін қалыптас­ты­ру, олар­ды елі мен жерін сүюге баулу мақ­сатында көптеген іс-шаралар ұйым­дастырылды. Мәсе­лен, «Біздің бір ғана Көшбасшымыз бар, ол – Нұрсұлтан Назарбаев», «Тәуелсіздік және Ел­басы» атты форумдар мен «Сайлау өткізу қа­жет пе?», «Дауыс беру – азаматтық парыз» атты пікірталастар, «Біз Елбасын қолдаймыз!», «Тұң­ғыш Президент», «Біз Елба­сы­мен біргеміз!» тақы­рыптарында сы­нып  са­ғат­тары өт­кі­зіліп, «Менің от­басым­ның таңдауы» деген тақы­рыпта шығарма жазылды. Елбасы бітірген Абай атын­дағы мектеп-гимназияда «Біз Президентті мақ­тан тұтамыз және  қолдап дауыс береміз!»  атты педагогикалық ұжым мен оқу­шы­лардың, жастар­дың қатысуы­мен акция өтіп, онда Нұрсұлтан Әбіш­ұлының ұстазы Сейітхан Исаев пен  сыныптастары өнегелі естеліктер айт­ты. Сондай-ақ,  мектеп  кітап­ха­налары «Тәуелсіз  Қазақстанға – 20 жыл»  тақыры­бында көрмелер ұй­ым­дас­ты­рып, «Ұлтаралық келісім – Қазақ­станның тұрақтылығы мен  да­муы­ның кепілі» атты  дөңгелек үстел­дер өткізді. Б.Сапаралының «Прези­дент­тің ба­ла­лық шағы», А.Көсе­мованың «Менің  Президентім» кітап­тары бойынша оқырман­дар конфе­ренция­сы, «Біздің ел осын­дай», «Елім деп соққан жү­регі», «Ән-жырым саған, туған ел!» атты патриоттық әндер байқауы жас буынға нәр бергенін айтқан жөн. Аудан орталығындағы тарихи-өлкетану музейі де қарасайлықтар мен  қонақтар көп бас  сұғатын мә­дени орын. Бұл жерден Елбасының өмірі мен  қызметі туралы өте мол мағлұмат алуға болады. Мұнда Ел­басының өскен-өнген ортасы, отба­сы, балалық шағы, мектептегі оқуы, еңбек жолы, мемлекеттік қызметі жайында кітаптар, газет материалдары суреттер, әртүрлі құжаттар жинақталған. Сондай-ақ, сандаған құнды жәді­герлер де орын алған. Бүгінде Елбасының кіндік қаны тамған 257 мыңнан астам халқы бар, 30-дан аса этнос өкілдері мекендейтін Қарасай ауданы рес­публи­кадағы  әлеуметтік-экономи­калық дамуы жағынан алдыңғы орындарда келе жатқан аудандар қа­тарында. Әрдайым жұмыс бары­сында: «Бұл – Тұңғыш Президент­тің туған  жері. Ендеше, ешқашан артта қалмауымыз керек!» деп өзімізді-өзіміз қамшылап, жақсы бастамаларға талпынып отырамыз. Оның үстіне Алатау алабындағы ер  көңілді, ақ жүректі, еңбекті сүйетін осы аймақ халқының өзі Елба­сымен жерлес болғанын мақтан тұтады. Үнемі үлкен іс атқарып, үлгілі жүруге күш  салады. Табиғаты тамаша, жасыл желегі мол,  ауасы таза таулы өңірде мал асырап, егін мен бау-бақша, көк­өніс өсіріп отырған, заман тала­бына сай шағын және орта бизнеспен, кәсіпкерлікпен шұғылданып, шаруасын дөңгелетіп жүрген қара­сай­лықтардың да ел ертеңіне еш алаңы жоқ. Себебі, қазіргі Қазақ­стан іргесі мықты, керегесі кең,  шаңырағы биік, өсіп-өркендеген, дамудың даңғыл жолына түскен, тұрақтылық, татулық, тыныштық  салтанат құрған мемлекет. Өйткені, оның басында жүрегі халқым деп соққан, көңілі кең, еңбегі еліне арналған, өмірі өнегелі Ұлт Көш­басшысы тұр. Ауданда атқарылған ауқымды жұмыстар туралы айтсақ, алдымен өнеркәсіпке тоқталған жөн. Мұнда 7200 адам жұмыс істейтін 25 ірі кәсіпорын бар. 2010 жылы 5 жаңа өндіріс орны іске қосылды. Соны­мен қатар, халық 77 өңдеуші кә­сіпорынның өнімін де пайдала­нады. Жалпы, өткен жылы 88,3 млрд. теңгенің өнеркәсіп өнімі өндірілді, 2009  жылы бұл көрсет­кіш 70,7 млрд. теңгені құраған еді. Қазіргі басты міндетіміз, Елбасы Жолдауында айтылған, жеделдетілген экономикалық жаңғырту арқы­лы Үдемелі инновациялық-индус­трияландыру бағдарламасы бойын­ша тиімді жұмыстар атқару. Ауданда 5 мемлекеттік ауыл ша­руашылығы кәсіпорны, 19 кооператив және 5335 шаруа қожалығында 22 мыңнан астам адам еңбек етуде. Жалпы алаңы 52,7 мың шаршы метрлік 68 жылыжайда көкөніс өсіріледі. Аудан ет, сүт, жұмырт­қамен өз халқын өзі толық қамта­масыз етеді. 2010 жылы ауыл шаруашылығы өнімдерінің жалпы көлемі 20,750 млрд. теңгені құра­ғанын да атап айтқанымыз  дұрыс. Ал, бұл көрсеткішті үстіміздегі жылы 1,5 млрд. теңгеге өсіруді межелеп отырмыз. Ел экономикасында кәсіпкерлік­тің де үлесі мол болуы заңдылық. Сондықтан ауданда бұл бағытта да біраз оңды жұмыстар атқарылуда. Бізде 1943 шағын бизнес нысаны тіркелген, 6715 жеке кәсіпкер жұ­мыс істейді. Өткен жылы осы салада 23,2 млрд. теңгенің өнімі өндіріліп, тұтынушыға мінсіз қыз­мет көрсетілді. Ал, бөлшек сауда тауар айналымының көлемі 21 млрд. теңгеге жетті. «Бизнестің жол  картасы – 2020» бағдарламасы бойынша 2010 жылы құны 1,3 млрд. теңгені  құрай­тын 3 өндірістік жоба мақұл­данса, биыл кәсіпкерлік саласында 24,2 млрд. теңгенің өнімін өндіруді жоспарлап отырмыз. Ауданда құрылыс саласы да айтарлықтай дамыған. Өткен жылы аудандық прокуратура мен халыққа қызмет көрсету орталығының жаңа  ғимараттары салынды. Әсіресе, «2008-2010 жылдарға арналған мем­лекеттік «Тұрғын үй» бағдар­ламасы»  аясында жақсы істердің тиянағы келтірілді. Жалпы аудан бойынша 9244 шаршы метр тұрғын үй пайдалануға беріліп, бағдарлама толық орындалды. Мәселен, Қас­келең қаласындағы «Алтын ауыл»  ықшам ауданында осы мерзім ішінде 6 көп пәтерлі тұрғын үй са­лынды. Олардағы 233 пәтер  ипотекалық, 64 пәтер жалға беру жүйесі бойынша берілді. Ауданда негізгі капиталға инвестиция салудан да, бюджетке салық түсіруден де әрдайым алда келеміз. Өткен жылы «Жол кар­тасы» бағдарламасы бойынша да нәтижелі істер атқарылып, жұмыс  іздеп келушілердің 99 пайызы жұмысқа орналастырылды. Және 631 жаңа  жұмыс орны құрылды, қоғамдық жұмысқа 389 адам, кә­сіби оқуға 187 адам  жіберіліп, өмір­ден өз орындарын тапты. 2007 жылы бастау алған «100 мектеп, 100 аурухана» бағдарла­масын жүзеге асыру бағытында да кезең-кезеңмен жұмыс жүргізілуде. Мәселен, 2010 жылы  Көлащы ауы­лында 615,1 млн. теңгеге 300 орындық мектеп салынса, Қаскелең қаласында сме­талық құны 651,8 млн. теңге болатын 320 орындық балабақша пайдалануға берілді. Сонымен қатар, бірнеше елді мекенде бұрынғылары жөнделіп, жаңалары ашылды. Қарасайлықтардың мәдениет пен  спорт саласындағы жетістіктері де  атап айтарлықтай. Соңғы кездері елімізде ауылды дамыту, ауыл­дық жерлерді көркейту, көтеру  мәселесі жіті қолға  алынуына бай­ланысты, бұл бағытта біраз жұмыс бар. Атап айтқанда, «Дипломмен – ауылға!» атты бастама бойынша 2010 жылы 34 жас маман (4 денсаулық сақтау, 29 білім беру, 1 мәдениет) ауылға жіберіліп, оларға көтерме жәрдемақы берілді. Ал, үстіміздегі жылдың қазіргі кезіне дейін ондаған жас маман осындай жәрдемақыға ие болып отыр. Айта берсек, қазақтың Қыдыр қонып, құт дарыған, берекелі, ыры­сы мол, киелі де қасиетті жерінің бірі – Қарасай ауданында басқа да ел игілігі үшін жүзеге асырылып жатқан жүйелі жұмыстар, тиянақты тірлік, байыпты бағдарламалар аз емес. Бір анығы Елбасының туған, өскен-өнген өңірін­дегі өркенді, өріс­ті істерді алда да жалғастыра беретін  боламыз. Сөзімді қазақтың маңдайына біткен ұлы ақыны Мұқағали Ма­қатаевтың: Бәрі де, Отан, сен үшін! Мәуелеп тұрған жемісім, Еселеп жатқан жеңісім – Бәрі де, Отан, сен үшін! – деген жыр шумағымен аяқ­тағым келді. Дәл осы өлең «Қа­зақстан» атты алып кемені байып­ты басқарып, оны ғаламдық ғала­мат мұхит төсімен нұрлы болашақ­қа, кемел келешекке, көрікті көкжиекке қарай еркін жүздіріп бара жатқан Елбасымыз Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевтың арман-аң­сарын, үміт-сенімін, мақсат-мүд­десін айқын анықтап, көрсететіні даусыз. Ләззат ТҰРЛАШОВ, Қарасай ауданының әкімі. Алматы облысы.