«Таза болса табиғат, аман болар адамзат» конкурсы туралы сөз

Дүниежүзілік қауымдастықтың қазіргі кезеңдегі дамуында адам мен табиғат ара­сындағы тепе-теңдіктің бұзылуы экология­лық мәселелерді шешу жолын іздестіруді талап етеді. Адамзаттың жаһандық дағдарысы Жер шарының экологиялық үйлесімділігінің жеке бөліктері болып табылатын аймақтық деңгейдегі мәселелерден туып отыр. Бұл жағдайда антропогенді өркениеттің қорша­ған табиғи ортамен тиімді арақатынасын ұйымдастыруға бағытталған барлық күшті жұмылдыру қажет. Қазақ халқының біртуар данышпандары А.Құнанбаев, Ы.Алтынсарин, Ш.Уәлиханов, Ш.Құдайбердіұлы, А.Байтұрсынов, т.б ең­бек­­­терінде табиғат пен адам өмірінің тіршілігін ажырамайтын, бөліп алуға келмейтін біртұ­тас дүние ретінде қарастырған. Елбасы Н.Ә.Назарбаев өзінің «Қазақ­станның болашағы – қоғамның идеялық бірлігінде» атты еңбегінде елдің Туын, Елтаң­басын, Әнұранын қастерлеуден, заңды, туған жерін, Отанын құрметтеуге тәрбиелеуден бас­тау керек, әрбір адам бала кезінен Қазақ­станым – менің Отаным, ол мен үшін жауап­ты, мен де ол үшін жауаптымын, деген қарапайым ойды бойына сіңіріп өсетіндей болуы тиіс» – деп көрсетті. Қазақстан Республикасы тұрақты даму­дың жаңа жолына түскен кезеңде жас ұрпақ­ты ізгілікке, эстетикаға, отансүйгіштікке баулитын экологиялық білім мен тәрбие берудің маңызы арта түсуде. Себебі, «таби­ғат – қоғам – адам» жүйесіндегі қарым-қатынастардың шиеленісуі жылдан-жылға күшейіп, экологиялық зардаптар тіршілікке қауіп төндіріп отыр. Бірақ, қоғам дамуының қазіргі сатысында адамзат табиғатқа деген көзқарасын өзгер­тіп, онымен өзара үйлесімділікте өмір сүру керек екендігін әлдеқашан анықтап алған. Бұл жағдайда өскелең ұрпақтың экология­лық білімі, тәрбие мәселесі маңызды рөлге ие болады. Қоршаған ортадағы адамның орнын түсінуге негізделген табиғатқа деген адамгершілікті қарым-қатынасын, табиғатты қорғауға деген ұмтылыстарын және әлемнің біртұтастығы мен ондағы адамның орны туралы түсінігін, өзін табиғаттың бір бөл­шегі деп тануы жайлы білімдерін сонымен бірге табиғаттағы тіршілік иелеріне деген жанашырлық сезімдерін ояту мен қалыптас­тыру, жас ұрпақтың қоршаған ортаға саналы көзқарасын қалыптастыру арқылы жан-жақты тәлім-тәрбие беру, табиғатпен таныс­тыру – балалардың танымын дамытудың басты құралдардың бірі. Елбасымыз өз Жолдауында атап өткен­дей, бұл жыл тәуелсіздікке қол жеткізген, көк байрағы желбіреген, қарқынды қадам­мен алға басып келе жатқан қазақ халқы үшін ерекше жыл. Осы 20 жылдықтың тәуел­сіздікке қоршаған ортаны қорғау жүйе­сі бойынша да қосары көп болмақ. Біздің міндет экологиялық мәселелердің маңызды­лығын көрсету ғана емес, сонымен қатар өскелең ұрпаққа экологиялық сананы адам­заттың жалпы мәдени-табиғи дамуының бөлігі ретінде көрсету. Сондай-ақ, табиғатты сақтау мен қорғауға, табиғат-анаға көмек­тесуге ықпал етуді ойлаудың ерекше түрін қалыптастыру. Оны қалыптастыратын, да­мы­татын, жетілдіретін – өсіп келе жатқан ұрпақ. Яғни, әрбір азамат қоршаған ортаны қорғауға және табиғи ресурстарға ұқыпты қарауға, өзінің экологиялық білім деңгейін арттыруға және жеткіншек ұрпаққа эколо­гия­лық тәрбие беруге жәрдемдесуге міндетті. Өскелең ұрпақтың табиғатқа деген ұқып­ты көзқарасын, қоршаған орта жағдайының жауапкершілігіне негізделген құндылықты, мінез-құлықты, іс-әрекет бейімділігін қалып­тастыру, балалардың шығармашылық және интеллектуалдық әлеуетін қолдауды ай­қындау мақсатында Қоршаған ортаны қорғау министрлігі білім ордаларында, оның ішінде дарынды балаларға арналған мектеп оқушыларының арасында Қазақстан Респуб­ликасы Премьер-Министрінің дипломына «Таза болса табиғат, аман болар адамзат» тақырыбына конкурс өткізуді ұсынып отыр. Бұл конкурс біздің жеткіншек ұрпақта­рымыздың, мектеп оқушыларының қор­ша­ған ортаны сақтаудағы жауапкершілік идея­сын ұялататын және де ғылыми тұрғыдан қарауға, пәнаралық байланысты дамытатын, іс-тәжірибелік жұмыстар жүргізуге жетелері хақ және әлеуметтік-экономикалық, рухани-адамгершілік, интеллектуалдық, саяси, құ­қықтық, экологиялық және рухани мәдениет­тілікті көтеру болып табылады. Конкурс келесі шығармашылық туын­дылар бойынша өткізіледі: мақала, зерттеу жұмыстары, сурет, фото, бейнеклип, бейнефильм, өлең, әңгіме, сәулет жұмыстары, сондай-ақ мектеп оқушыларының қоршаған ортаны қорғау саласында атқарған істері. Бүгінгі таңда сайысты ұйымдастыру ту­ра­лы тиісті Үкімет қаулысы бекітіліп, кон­курсты ұйымдастыру, конкурс дипломант­тарын іріктеу үшін комиссия құрылып, бұқаралық ақпараттық құралдарында кон­курс­ты өткізуді ақпараттық сүйемелдеуді ұйымдастыру секілді бірқатар жұмыстар жүргізілуде. Конкурс қорытындысы Қазақстан Тәуел­сіздігінің 20 жылдығына орай үздік шығар­ма­шылық туындылар жинағын шығару тура­лы үлкен үміт пен сәуле отын тұтандырады. Бұл, Президентіміз өз Жолдауында атап айтқандай, тәуелсіздік жылдарында Қазақ­стан жолының – БОСТАНДЫҚ, БІРЛІК, ТҰРАҚТЫЛЫҚ, ӨРКЕНДЕУ секілді арқау­лы құндылықтарын қалыптастырады. «Біздің заманымыз – өткен заманның баласы, келер заманның атасы!» деп кеткен Ахмет Байтұрсынұлы бабамыздың сөзін басты қағида етіп, кешегінің дәстүрлерін бойына сіңірген, ертеңгі күні ұлтының дамуына үлес қосатын, елімнің өткенін бүгінімен байланыстырам дейтін, қазақ халқының ұлы халық екендігін ұғынған ұрпақтарымыз көп болсын! Ғалия КӘРІБЖАНОВА,  Қоршаған ортаны қорғау министрлігі  Экологиялық саясат және орнықты даму  департаментінің директоры.