Ылғалды көктемнен үміт мол

Өңірде үш-төрт жыл қа­та­ры­нан болған қуаңшылық егін­ші­ліктің тәуекел аймағына ор­наласқан облыс диқандарының тауын қайтарып тастағаны рас. Ертеңгі күннен үмітін үзбейтін диқан қауымы әр жыл сайын тәуекелге бел буып, белгілі бір мөлшерде егін салып отырды. Өкінішке қарай, ала жаздай жаң­быр тамбай, алқаптар күзге қарай амалсыздан есептен шы­ғарылды. Енді құр тәуекелге ұм­тыла беруге болмайтын­ды­ғын, мүмкіндікті нақты ескеріп қана қимыл жасау қажеттігін ес­керген ақтөбелік диқандар биыл егіншілікті жаңаша жүр­гізуді қолға алып отыр. Бір қуа­нарлығы, биыл бұрынғы жыл­дарға қарағанда ылғал мол. Бес­қонақ та жауын-шашынды болды. Мұны молшылықтың бастауы деп түсінген ақтөбелік диқандар көктемгі егіске тия­нақты әзірлікпен келіп отыр. – Біз алдын ала ауыл ша­руа­шы­лығы құрылымдарының тап­сырыстарын жинақтағаны­мыз­да биылғы жылы облыс бойынша 731 мың га алқапқа егіс сала­мыз деп жоспарлағанбыз. Алай­да, оған өзгерістер енгізуге тура келді. Бұл тұқым мөл­шеріне байланысты болып отыр. Өткен жылғы құрғақшы­лық салдарынан біз қажетті тұ­қымды жинай алмадық. Осы­ның өзі биылғы егіс алқап­та­рын қысқартудың бірден-бір себепшісі болып отыр, – дейді облыстық ауыл шаруашылығы басқармасы егіншілік бөлімінің бастығы Жолтума Рахметов. Оның айтуынша, облыста 24 мың тонна ғана тұқымдық ас­тық бар. Мұның сыртында рес­публикалық ресурстан тағы да 30 мың тонна жеткізілмекші. Бұл 505 мың гектарға егіс салуға мүмкіндік береді. Үкі­мет­тік желі бойынша ұсынылатын тұқым қорлары бірінші кезекте ылғал сақтайтын қазіргі заманғы технология бойынша жұмыс істейтін ірі шаруашылықтарға бө­лі­нетін болады. Басты шарт нақ­ты қайтарым болуы керек. Одан кейінгі ескерілетін негізгі өлшем егіс салатын жердің бонитеті 30 баллдан төмен болмауы тиіс. Осындай талапқа байланысты Мұ­ғалжар және Темір аудандары аталған желі бойынша тұқым ала алмайтыны белгілі болды. Бұл арада айта кететін бір жәйт, егер шаруа қожалықтары өз­дері тұқым тауып, егіс салып жатса, оған ешкім кедергі келтірмейді. – Біздің облысымыз егінші­лік­тің тәуекелді аймағына жата­ды. Осыған байланысты бізге мал азығындық дақылдарды көбірек егу ұсынылуда. Былтыр 12 мың гектар алқапқа мал азықтық да­қыл­дар өсірілді. Биыл оны тағы да төрт мың гектарға көбейтуді жоспарлап отырмыз. Осылайша жыл сайын мал азығындық да­қыл­дар алқабын кеңейте бермекпіз, – дейді Жолтума Рахметов. Көктемгі егіске қатысатын тракторлардың 96 пайызы қазір­дің өзінде дайындық сапына қойылған. Соның ішінде «Кейс», «Джон-Дир» және «Вест-Блюмер» сияқты шетелдік өнімділігі жоғары егіс кешендері түгелдей дайын. Сондай-ақ, өткен жылы биылғы егіске 300 мың гектар жер дайындалған. Соның 146 мың гектары парлы алқап. – Негізінде біздің облысы­мыз­да Әйтеке би ауданы ас­тықты өңір болып саналатыны белгілі. Биылғы жылы мұнда 150 мың га алқапқа егіс салын­бақшы. Ол жақта да тұқым тап­шылығы сезілуде. Нақты айт­сақ, 6100 тонна ғана тұқым сақ­таулы тұр. Жергілікті шаруа­шы­лық басшыларының Қоста­най облысындағы әріптестері­мен өзара келісімі бар. Біраз тұқым сол жақтан алынбақшы. Бір атап өтерлігі, бұл өңірде қыста 40 мың гектарға қар тоқ­татылды, – дейді ол. Соңғы бес жыл бойына мемлекет жанар-жағар майдан ауыл­­дықтарға жеңілдіктер көрсетіп келеді. Биыл облысқа 26 мың тонна өнім рыноктағыдан 11 пайыз төмен бағамен жеткізілмекші. Оның 10 мың тоннасы көк­темгі дала жұмыстарына жұм­салады. Шаруалар үшін жанар майдың литрі 68-70 теңге ша­масында болмақ. Соңғы жылдары қуаңшы­лық­тан зәрезап болып қалған егіншілер егіс алқабы дегдісімен техникаларын алқапқа шы­ғаруға әзір отыр. Ауа райының қас-қабағына қарап қимылдай­тын диқан қауымы бесқонақ­тың ырымынан үмітті. Ілгері күнге үміт артатын диқандар табиғат мырзалығынан дәмесін үзбейді. Бұған биылғы көк­темнің жауын-шашынды болуы да негіз қалайтындай. Сатыбалды СӘУІРБАЙ. Ақтөбе облысы.