Ақтөбедегі атыс

Темір ауданының Шұбаршы ауылында орын алған қанды оқи­ға облыс халқына ашық күн­де найзағай ойнағандай әсер етті. Белгісіз біреулердің қолынан оққа ұшқан полиция қызмет­кер­лерінің қазасы естіген адамның жанын түршіктірді. Бұл оқиғаны әркім әр саққа жорыды. Осыған орай кеше бұған нақты түсінік беру мақсатында еліміздің ІІМ шұғыл түрде брифинг өткізді. Ішкі істер министрінің бірінші орынбасары М.Демеуовтің ай­туынша, діни нанымдарды бет­перде тұтқан ұйымдасқан қыл­мыстық топ Ақтөбе облысының Темір ауданының аймағында бірнеше жылдан бері әрекет еткен көрінеді. Олар тіпті Шұбаршы мен Кеңқияқ ауылдарының жа­ны­нан өтетін құбырлардан мұ­най ұрлаумен айналысқан екен. Үстіміздегі жылдың 26 мау­сы­мында ІІД қызметкерлері облыс­та арнайы іздестіру шараларын жүргізгенде «Мерседес-бенц» ав­то­көлігін ұстаған. Көлікті қа­рау кезінде оның ішінен «ПМ» тапаншасы, екі шолақ мылтық, оқ-дәрілер және діни ағымдағы кітаптар, жарылғыштарды дай­ындайтын заттар табылған. Полиция қызметкерлері ұс­тал­ған көліктің жүргізушісі мен жолаушысының кім екенін тексеру барысында олардың бұдан бұрын да ұрлық пен қарақ­шы­лық шабуыл жасап жүрген ұй­ым­дас­қан қылмыстық топтың мү­шесі екенін және олардан бас­қа да сыбайластары бар екенін анық­тап­ты. Содан қылмыс жаса­ған деп табылған күдікті аза­мат­тарды ұстау үшін 30 маусым кү­ні полиция қызметкерлері арна­йы шара өткізеді. Алайда күдік­тілер айла­сын асырып, қашып құтылады. Міне, дәл осы күні Шұбаршы ауылында патрульдік қызметіне кіріскен полиция жасағына белгісіз біреулер қарулы шабуыл жасайды. Қызметтік көлікті ат­қы­лау нәтижесінде патрульдік полицейлер Алпысбаев пен Боранбаев алған жарақаттан оқиға орнында көз жұмды. Дереу қыл­мыстық іс қозғалды. Патрульдік полицейлерді өл­тір­ген адамдарды табу үшін об­лыстық ІІД «Арлан» арнайы жа­сағының бөлімше қызметкерлері Құмсай ауылының маңы мен Шұ­баршы ауылынан 6-7 ша­қы­рым жердегі қалың өскен бірнеше шақырымдық қамысты тінтуге кіріседі. Осы кезде оларға қарсы белгісіз біреулер оқ жау­дырады. Соның салдарынан «Ар­лан» қызметкері Жолдыбаев және үш полиция қызмет­кері жараланды. Бұдан кейін күдік­тілерді ұстау мақсатында аталған жерге ІІМ «Сұңқар», ІІМ ішкі әскерінің «Бүркіт» арнайы бө­лім­шелері және ІІМ ішкі әс­ке­рінің жедел батальоны жіберілді. Жедел іздестіру шаралары­ның арқасында 8 шілде күні по­ли­цей­лердің өліміне қатысты кү­д­ікті­лердің Кеңқияқ ауылындағы бір үйде жасырынып жатқаны мәлім болады. ІІМ «Сұңқар» және ішкі әскердің «Бүркіт» ар­найы бөлім­шелері тобымен атал­ған жерге шо­лу жасалады. Өз ерік­те­ріңмен бе­ріліңдер дегенге Мұ­най­шылар кө­шесіндегі №2 үй­ден полицейлерге қарсы оқ аты­лады. Сол жерде атал­ған оқтан арнайы жасақ қызметкері А.Иманбаев қайтыс болды. Бұдан соң жедел түрде полиция қызметкерлері жақын маңай­дағы үйлер тұрғындарын қауіп­сіз жерге көшіреді. Өз ерікте­ріңмен беріліңдер дегенге тағы да қарсы оқ атылды дейді генерал. Содан амал жоқ, екі жақ атысқа көшеді. 9 шілденің таңы атады. Содан кейін ғана кү­дік­тілер жа­сырынған үйді басып алу жүзеге асады. Нәтижесінде қақтығыс ор­нынан қарулы қар­сылық кө­р­сет­кен 9 күдіктінің денесі та­был­ды. Оның жетеуі та­нылды, ал екеуінің кім екені ан­ықталуда дей­ді М. Демеуов. Үй­дің ішін қарау кезінде ішкі әскер қыз­мет­кері С. Қалжанов жарақат алды. Содан барлығы 11 адамнан тұ­ратын қылмыстық топтың қал­ған екі мүшесі де көп ұзамай қол­ға түскен. Александр ТАСБОЛАТ. *** Енді аталмыш жайға орай біздің осы аймақтағы меншікті тілшіміз Сатыбалды Сәуірбай жоғарыдағы қанды оқи­ғаның жергілікті жерде нақты қалай орын алғанын білу үшін облыстық ішкі істер департаменті баспасөз қызметінің бас­тығы Алмат Иманға­ли­ев­ке жо­лығып, оның жай-жап­са­рын егжей-тегжейлі сұраған еді. – Алмат Елеусізұлы, ха­лық­тың жанын түршіктірген бұл оқиға неден басталып, қалай өрбіді өзі? – Құқық қорғау органдарына бірнеше жылдар бойы Темір ау­данының Шұбаршы және Кең­қияқ ауылдары тұсындағы мұнай құбырынан діни идеяны жамы­лып, жанармай ұрлаумен айна­лыс­қан қылмыстық топтың бар екені аян болды. Олардың басқа да қылмыстар жасағаны анық­талды. Қылмыскерлерді құ­рық­тау­мен облыстық ішкі істер де­партаментінің қызметкерлері ай­налысты. Үстіміздегі жылдың 26 маусымында ҰҚКБ қызметкер­ле­рі шұғыл хабар бойынша Ақ­төбе қаласында «Мерседес» ав­токөлігін ұстап, оны тексеру кезінде «Макаров» маркалы пистолеті, екі шолақ мылтық, көп­теген патрондар тәркіледі. Жүр­гізуші мен жолаушыны тергеу кезінде олардың сегіз ұрлыққа, бір адам тонаушылыққа қатыс­ты­лығы ан­ықталды. Олардың екі қылмыс­тық топпен байланыс­тылығы да мәлім болды. 30 маусым күні ҰҚКБ-ның қызмет­кер­ле­рі қыл­мыс жасаған екі күдіктіні ұстау шараларын жүргізді. Алайда, олар іздерін жасырып, бой тасалап үлгерді. 30 маусымнан 1 шілдеге қараған түнде Шұбаршы ауылында Темір аудандық ішкі істер бөлімінің қызметкерлері по­лиция сержанттары Нұрлан Ал­пысбаев пен Айдос Боран­баевқа белгісіз біреулер қарақ­шы­лық шабуыл жасап, атып кеткен. Олар оқ жарақатынан көз жұмды. Кейін қылмыскерлер мін­­ген «Мицубиси Делика» ав­то­көлігі ауылдың сыртынан та­былды. Осы дерекке қатысты ҚК 96-бабы, 2-бөлімі бойынша қыл­мыстық іс қозғалды. Полиция қыз­меткерлерінің өліміне қаты­сы бар шұбаршылықтарға іздеу жарияланды. Олар туралы нақты ақпарат бергендерге 100 мың дол­лар көлемінде сыйлық тағай­ын­далды. Кеңқияқ полиция бөлі­мі­не түскен ақпарат бойынша №18 үйдің жанындағы ағаштар ара­сы­нан жерді қазып жатқан күдіктілерді ұстау кезінде әлгі адам қарсылық көрсеткен. Полиция қызметкерлеріне қарай по­ли­этилен пакетін лақтырып қа­ша жөнелген ер адам жақын маңдағы «БМВ» автома­шина­сы­на қарай жү­гірген. СОБР қыз­мет­кері қа­шып бара жатқанға қа­ру қол­дан­ған. Қашқын оң жам­басынан жа­ра­ланып, автомашина белгісіз жақ­қа ғайып бо­лып үлгерген. Жа­ралы поселкелік ауруханада қай­тыс болды. Оқиға болған жерден «Иж» маркалы 16-калибрлі мыл­тық, 16-бет брошюра, ақша са­лын­ған ер адамның аяқ киімі та­был­ды. Автомашина тұрған жерден де 16-калибрлі аңшы мылты­ғы алынды. Тап сол күні 3 шілдеде Шұ­баршыдан 6-7 шақырым бола­тын Құмсай ауылына жақын жер­дегі қалың қамысты сүзіп шы­ғу кезінде белгісіз біреулер жа­қын­дап қалған «Арлан» ар­нау­лы мақсат­тағы бөлімшесінің қызметкер­леріне оқ атып, арнау­лы операция кезінде 35 жасар Руслан Жолды­баев сол жерде қаза тапты. Сон­дай-ақ, «Арлан­ның» үш қызмет­кері әртүрлі жа­рақат алды. – Қарулы қарақшыларды ұс­тауға қандай күш құры­лым­дары жұмылдырылды? – Күдіктілерді ұстау үшін «Ар­лан», ІІМ-нің «Сұңқар», ІІМ ішкі істер әскери комитетінің «Бүр­кіт» арнаулы мақсаттағы бө­лімшелері мен облыс орталы­ғын­дағы №6655 әскери бөлімінің шұғыл батальо­ны жіберілді. 8 шілдеде полиция қызметкерлерін өлтірген күдік­ті­лердің жүрген жерлерін анықтауға байланысты шұғыл шараларды жүргізу үшін осы күш құры­лым­дарының қыз­мет­керлері Қеңқияқ поселкесіндегі үйлерді аралап жү­ріп, тексеруге кірісті. Қылмыскер­лер жа­сы­рынған тұрғын үй ан­ық­талды. Кешкі 20 сағат 45 минутта «Нефтяник» көшесі №2 үйден полиция қызметкерлеріне қарсы оқ атылды. Соның салдарынан «Сұң­қар» арнаулы мақсаттағы бөлім­шесінің қызметкері, полиция ма­йо­ры Айболат Иманбаевқа оқ тиіп, сол жерде мерт болды. Сон­дай-ақ, Кеңқияқ полиция бөлі­мінің автопатруль қызметкерлері де 50 метр жерден бораған оқтың ас­тында қалды. Қарулы қақ­ты­ғыс барысында полиция сер­жан­ты Тұрарбек Ешпағамбетов жа­ра­қат­танып, ол дереу жергілікті ауру­ха­наға жеткізілді, қазір оған меди­циналық көмек көрсетілуде. Кү­діктілер күш құрылымдары қыз­меткерлерінің берілу туралы тала­бына оқ жаудырумен жауап берді. Ұрыс түн ортасына дейін жал­ғасты. Содан кейін қылмыс­кер­лер орналасқан үйді арнаулы мақсат­тағы бөлімшелер қызмет­керлері оқшауландырып, қор­шау­ға алды. Жақын маңдағы үй­лер­дің тұрғын­дары қауіпсіз жерлерге көшірілді. Ертемен қыл­мыс­керлер бой таса­лаған үйге ша­буыл жасалды. Ол күндізгі сағат 12-де аяқталды. Операция бары­сында полиция қыз­меткерлеріне қарсы­лық көр­сеткен 9 қыл­мыс­кердің кө­зі жой­ылды. Оның 6-уы бұрын із­дес­тіруде жүрген күдік­ті­лер бо­лып шықты. Үйді қыл­мыс­кер­лерден тазарту кезінде іш­кі істер әске­рінің қатардағы жау­ынгері Сержан Қалжанов жарақат алды. – Қылмыскерлер озық үлгі­дегі қарулармен қаруланған деген не сөз? – Бұл қате пікір, құр қауесет. Олар кәдімгі «Макаров» пистолеттерімен, «Сайга» және басқа аңшы мылтықтарымен қаруланған. – Ресейден көмек келді ме? – Жоқ. Бұл бағыттағы барлық іс-қимыл өзіміздің күшімізбен атқарылды. – Қеңқияқ, Шұбаршы және Соркөл ауылдарында комен­дант­­тық сағат орнатылды дегенге не айтасыз? – Коменданттық сағат орна­тылған жоқ. Тұрғындарға өзде­рі­нің қауіпсіздігі үшін жасалып жат­­қан шараларға түсіністікпен қарау жеткізілді. Сондай-ақ, бар­лық бекеттерде адамдардың кім екені анықталып, автокөліктер тек­серілді. Тұрғындардың еркін жү­ріп тұруына кедергі болған жоқ. – Енді осымен оқиға орын алған жердегі операция аяқ­тал­ды ма? – Полиция қызметкерлерін өлтірген қылмыскерлерді құрық­тау­ға байланысты операция то­лық аяқталды. Алайда, шұғыл тер­геу тобы жұмысын жалғас­ты­руда. Жал­пы, басында қылмыс­кер­лер са­ны 11 адам деген болжам болды. Соңғы операция кезінде 9 қанішердің көзі жой­ыл­ды. Оның 6-уы іздеуде жүрген­дер. Олармен кімдердің байла­ны­сы бар екенін анықтау жұ­мыс­тары жүргізілуде. Шыны керек, бұлар «қой терісін жамылған қасқырлар» сияқты дінді бетперде етіп, қылмыстық топ құрып, ұрлықпен, қарақшылықпен айна­лысқан қылмыскерлер. Әңгімелескен Сатыбалды СӘУІРБАЙ. Ақтөбе облысы.