Кеше Астанада Ұжымдық қауіпсіздік туралы шарт ұйымына мүше мемлекеттер басшыларының бейресми кездесуі болды. Оған Қазақстан Республикасының Президенті Нұрсұлтан Назарбаев, Қырғыз Республикасының Президенті Роза Отунбаева, Армения Республикасының Президенті Серж Саргсян, Тәжікстан Республикасының Президенті Эмомали Рахмон, Беларусь Республикасының Президенті Александр Лукашенко, Ресей Федерациясының Президенті Дмитрий Медведев қатысты.
«RIXOS» қонақүйінде ҰҚШҰ-ға мүше елдер басшыларын қарсы алған Президент Нұрсұлтан Назарбаев кездесу бейресми жүретіндіктен, оған галстуксіз келген. Алайда, Ресей Федерациясының Президенті Дмитрий Медведев мойнындағы галстугін шешпеген екен. Қазақстан Президенті назары ауып, кездесудің бейресмилігін еске салғанда езуін жимаған Ресей басшысы жалмажан галстугін шешіп қалтасына салып жатты. Жайдары күлкісімен меймандарды қабылдап, отырыс өтетін залға кірген Нұрсұлтан Назарбаев мәжілісті бастап кетті.
Уәделі уақытта басқосуға келгендері үшін мемлекет басшыларына алғысын жеткізген Н.Назарбаев: «Мұндай бейресми кездесулер нақты бір жағдайлар бойынша біздің өзара байланысымыздағы өзекті мәселелерді кеңінен талқылауға жақсы мүмкіндік туғызады. Осыған орай, бүгін біз бірқатар мәселелер бойынша пікір алмасуға жиналып отырмыз. Атап айтқанда, ҰҚШҰ-ға мүше мемлекеттер үшін жаһандық және өңірлік тәуекелдерге қатысты, ұйымға мүше елдердің қауіпсіздігі мен тұрақты дамуына қатысты мәселелер көтерілмек. Мұнда негізінен әлемде және өңірлерде орын алып отырған соңғы оқиғаларға байланысты мәселелердің маңызы зор. Сондай-ақ мүше мемлекеттер басшылары ұйым қызметінің тиімділігін одан сайын арттыру мәселелерін талқылайтын болады», – дей келіп, бейресми кездесу барысында алдағы уақытта АҚШ қарулы күштерінің Ауғанстан аумағынан шығарылуы, сондай-ақ ҰҚШҰ жауапкершілігі аумағындағы табиғи және техногендік проблемалар жайында әңгіме өрбіп, халықаралық лаңкестік, есірткі мен қару-жарақтың заңсыз айналымының өршу қатерлері туралы және ақпараттық қауіпсіздіктің өзекті мәселелері талқыланатынын жеткізді.
– Бұл ұйымға мүше мемлекеттер басшыларының бесінші кездесуі. Ал мұндай басқосулардың негізі біздің елімізде 2008 жылдың 19-21 желтоқсаны күндері қаланған болатын. Арқаның алтын алқасы – сұлу Көкшенің гауһар тәжі Бурабайда бастауын алған осындай кездесулерде ресми құжат, шешімдер қабылданбағанымен, ол көптеген маңызды мәселелер бойынша ой тоғыстырудың тамаша алаңы болған еді. Бурабайдан кейін бейресми кездесулер Шолпан-Атада 31 шілде мен 1 тамыз аралығында келесі жылы өтсе, 2010 жылдың мамырында Мәскеуде, ал 2010 жылдың тамызында Ереванда өткен. Енді, міне, Ұйымға мүше мемлекеттердің басшылары жан-жақтан жол тартып, Астанадағы «RIXOS» қонақүйінде бас қосты. Мәселен, Армения Президенті Серж Саргсян Астанаға Армениядан емес, Кипрден жетіпті.
Жиынды ашқан Президент Нұрсұлтан Назарбаев ұйымның биылғы төрағасы Беларусь мемлекеті болғандықтан, оның жетекшілігін Лукашенкоға ұсынды.
Бұдан кейінгі отырыс жабық есік жағдайында өтті. Екі сағат жүрген жиын аяқталған соң тағатсыздана күтіп отырған журналистер алдына Беларусь Президенті, ҰҚШҰ төрағасы Александр Лукашенко шықты.
ҰҚШҰ-ға мүше мемлекеттер басшыларының атынан жиында көтерілген мәселелерді ортаға салған Александр Лукашенко: «Жүздесу барысында біз ҰҚШҰ шеңберінде жүзеге асып жатқан жұмыстардың барлығына сыни көзқарасымызды білдірдік. Бұл ретте, ең алдымен, бірқатар кемшіліктердің, оның ішінде ішкі сипаттағы олқылықтардың орын алып отырғанына назар аудардық. Осы орайда мен бүгінгі күні ұйымға қатысушы мемлекеттерде кездесетін проблемаларды ғана емес, ұйымға қатысушы мемлекеттердің арасындағы мәселелерді де меңзеп отырмын. Мұндай проблемалар баршылық және осыны ескере келе, біз бірауыздан биылдан бастап-ақ маңызды қадамдар жасауға уағдаластық. Ондай қадамдар Ұжымдық қауіпсіздік туралы шарт ұйымының рөлін арттыратын болады», – деді.
Ұйым төрағасы ағымдағы жылдың өзінде ҰҚШҰ шын мәнінде жанданып, оның ұжымдық күштерін жиынтықтау мен қаруландыру ісінің де биыл аяқталатынын айтты. Қазіргі күні әлемде, оның ішінде араб елдерінде, Африканың солтүстік аймағындағы мемлекеттерде орын алып жатқан соңғы оқиғаларға байланысты бізде көптеген әрекеттесетін бағыттар туындауда. Осының барлығын анық байқап отырмыз. Сондықтан да, біз өз ішімізде бірлескен күшімізді жұмылдыра отырып, ықтимал түрлі қатерлерге қарсы тұру шараларын жүзеге асыратын боламыз. Мұндай қатерлер негізінде, ең алдымен, ақпараттық және киберкеңістіктегі қауіпсіздікке баса назар аударылады. Біз, сонымен бірге, ұйымға қатысты қол қойылған нормативтік құқықтық құжаттардың да ратификациялануын әңгімеледік. Ұйымның ресми отырысына дейін олар ратификацияланып, заңдық күшіне енетін болады, деді Александр Лукашенко.
Ал бүгінгі бейресми жиынның басты лейтмотиві деп ұйымның пәрменділігін арттырып, оны күшейту деп айтуға болады деп ой қорытты ҰҚШҰ төрағасы.
Анар ТӨЛЕУХАНҚЫЗЫ, Суреттерді түсіргендер С.БОНДАРЕНКО, Б.ОТАРБАЕВ.
«RIXOS» қонақүйінде ҰҚШҰ-ға мүше елдер басшыларын қарсы алған Президент Нұрсұлтан Назарбаев кездесу бейресми жүретіндіктен, оған галстуксіз келген. Алайда, Ресей Федерациясының Президенті Дмитрий Медведев мойнындағы галстугін шешпеген екен. Қазақстан Президенті назары ауып, кездесудің бейресмилігін еске салғанда езуін жимаған Ресей басшысы жалмажан галстугін шешіп қалтасына салып жатты. Жайдары күлкісімен меймандарды қабылдап, отырыс өтетін залға кірген Нұрсұлтан Назарбаев мәжілісті бастап кетті.
Уәделі уақытта басқосуға келгендері үшін мемлекет басшыларына алғысын жеткізген Н.Назарбаев: «Мұндай бейресми кездесулер нақты бір жағдайлар бойынша біздің өзара байланысымыздағы өзекті мәселелерді кеңінен талқылауға жақсы мүмкіндік туғызады. Осыған орай, бүгін біз бірқатар мәселелер бойынша пікір алмасуға жиналып отырмыз. Атап айтқанда, ҰҚШҰ-ға мүше мемлекеттер үшін жаһандық және өңірлік тәуекелдерге қатысты, ұйымға мүше елдердің қауіпсіздігі мен тұрақты дамуына қатысты мәселелер көтерілмек. Мұнда негізінен әлемде және өңірлерде орын алып отырған соңғы оқиғаларға байланысты мәселелердің маңызы зор. Сондай-ақ мүше мемлекеттер басшылары ұйым қызметінің тиімділігін одан сайын арттыру мәселелерін талқылайтын болады», – дей келіп, бейресми кездесу барысында алдағы уақытта АҚШ қарулы күштерінің Ауғанстан аумағынан шығарылуы, сондай-ақ ҰҚШҰ жауапкершілігі аумағындағы табиғи және техногендік проблемалар жайында әңгіме өрбіп, халықаралық лаңкестік, есірткі мен қару-жарақтың заңсыз айналымының өршу қатерлері туралы және ақпараттық қауіпсіздіктің өзекті мәселелері талқыланатынын жеткізді.
– Бұл ұйымға мүше мемлекеттер басшыларының бесінші кездесуі. Ал мұндай басқосулардың негізі біздің елімізде 2008 жылдың 19-21 желтоқсаны күндері қаланған болатын. Арқаның алтын алқасы – сұлу Көкшенің гауһар тәжі Бурабайда бастауын алған осындай кездесулерде ресми құжат, шешімдер қабылданбағанымен, ол көптеген маңызды мәселелер бойынша ой тоғыстырудың тамаша алаңы болған еді. Бурабайдан кейін бейресми кездесулер Шолпан-Атада 31 шілде мен 1 тамыз аралығында келесі жылы өтсе, 2010 жылдың мамырында Мәскеуде, ал 2010 жылдың тамызында Ереванда өткен. Енді, міне, Ұйымға мүше мемлекеттердің басшылары жан-жақтан жол тартып, Астанадағы «RIXOS» қонақүйінде бас қосты. Мәселен, Армения Президенті Серж Саргсян Астанаға Армениядан емес, Кипрден жетіпті.
Жиынды ашқан Президент Нұрсұлтан Назарбаев ұйымның биылғы төрағасы Беларусь мемлекеті болғандықтан, оның жетекшілігін Лукашенкоға ұсынды.
Бұдан кейінгі отырыс жабық есік жағдайында өтті. Екі сағат жүрген жиын аяқталған соң тағатсыздана күтіп отырған журналистер алдына Беларусь Президенті, ҰҚШҰ төрағасы Александр Лукашенко шықты.
ҰҚШҰ-ға мүше мемлекеттер басшыларының атынан жиында көтерілген мәселелерді ортаға салған Александр Лукашенко: «Жүздесу барысында біз ҰҚШҰ шеңберінде жүзеге асып жатқан жұмыстардың барлығына сыни көзқарасымызды білдірдік. Бұл ретте, ең алдымен, бірқатар кемшіліктердің, оның ішінде ішкі сипаттағы олқылықтардың орын алып отырғанына назар аудардық. Осы орайда мен бүгінгі күні ұйымға қатысушы мемлекеттерде кездесетін проблемаларды ғана емес, ұйымға қатысушы мемлекеттердің арасындағы мәселелерді де меңзеп отырмын. Мұндай проблемалар баршылық және осыны ескере келе, біз бірауыздан биылдан бастап-ақ маңызды қадамдар жасауға уағдаластық. Ондай қадамдар Ұжымдық қауіпсіздік туралы шарт ұйымының рөлін арттыратын болады», – деді.
Ұйым төрағасы ағымдағы жылдың өзінде ҰҚШҰ шын мәнінде жанданып, оның ұжымдық күштерін жиынтықтау мен қаруландыру ісінің де биыл аяқталатынын айтты. Қазіргі күні әлемде, оның ішінде араб елдерінде, Африканың солтүстік аймағындағы мемлекеттерде орын алып жатқан соңғы оқиғаларға байланысты бізде көптеген әрекеттесетін бағыттар туындауда. Осының барлығын анық байқап отырмыз. Сондықтан да, біз өз ішімізде бірлескен күшімізді жұмылдыра отырып, ықтимал түрлі қатерлерге қарсы тұру шараларын жүзеге асыратын боламыз. Мұндай қатерлер негізінде, ең алдымен, ақпараттық және киберкеңістіктегі қауіпсіздікке баса назар аударылады. Біз, сонымен бірге, ұйымға қатысты қол қойылған нормативтік құқықтық құжаттардың да ратификациялануын әңгімеледік. Ұйымның ресми отырысына дейін олар ратификацияланып, заңдық күшіне енетін болады, деді Александр Лукашенко.
Ал бүгінгі бейресми жиынның басты лейтмотиві деп ұйымның пәрменділігін арттырып, оны күшейту деп айтуға болады деп ой қорытты ҰҚШҰ төрағасы.
Анар ТӨЛЕУХАНҚЫЗЫ, Суреттерді түсіргендер С.БОНДАРЕНКО, Б.ОТАРБАЕВ.
