Кез келген қоғам өмірдің талаптарына сәйкес өзгерістер жасап отыруы керек. Қазақстан қоғамының барлық саласында да қазіргі жаһанданған заманның талаптарына сай әртүрлі өзгерістер жүріп жатыр. Бұл – өмірдің өзіндік заңы, әлеуметтік прогрестің ішкі қисыны. Елбасымыз Қазақстан халқына арналған соңғы Үндеуінде жаңа стратегиялық мақсаттарды айқындап, саяси билікке қатысты демократиялық сипаттағы реформаларды ұсынды. Біздің жас мемлекетімізге бірден өркениеттің биігіне көтеріліп кету оңай емес. Дегенмен, осы бағытта үнемі белсенді қадамдар жасаған орынды және ондай талпыныстардың жемісті нәтижелері болары анық. Әсіресе, қазіргі жаһандық сын-қатерлер мен қауіптерді еңсеріп отыру үшін билік пен қоғам тарапынан дер кезінде тиімді іс-қимылдар атқарылуы тиіс. Міне, осындай жағдай елімізде өркендеп келе жатқан демократиялық құндылықтарды бекіте түсетін қадамдарды қажет етеді. Қазіргі таңда еліміздегі мемлекеттік билік қызметінің тиімділігін арттыру үшін оның құрылымының әлеуетін нығайту, теңгерімділігін орнықтыру көзделуде. Жаңа әлеуметтік институттарға арқа сүйейтін теңгерімделген және тиімді билік жүйесін, басқару салаларының қызметін жандандыру – уақыт талабы. Конституциялық реформалар аясында Үкіметтің қызметін әрі қарай жетілдіру және оны бақылап отыруда ел Парламентінің рөлін күшейту өте орынды. Кезінде Парламент жас мемлекеттің Конституциясын қабылдап, көптеген заңдарды әлеуметтік өмірімізге орнықтырды, тәуелсіздігімізді құқықтық тұрғыдан қамтамасыз етті, «Қазақстан-2050» Стратегиясы – қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты», 5 институттық реформа мен «100 нақты қадам» Ұлт жоспары сияқты маңызды құжаттардың құқықтық базасын жасауға белсенді түрде атсалысты. Соның арқасында құқықтық өрісте көптеген нақты қадамдар жүзеге асырылуда. Сөйтіп, еліміздің көппартиялы Парламенті өзінің биік кәсіби деңгейін әлемнің көптеген елдеріне келген әлеуметтік дағдарыстың өрбіп тұрған шағында дәлелдеп берді. Қазақстан Республикасының Президенті ұсынған саяси биліктің жауапкершілігі мол ауқымын Парламенттің барынша сапалы, нақты және жүйелі түрде атқара алатынына сенуге болады. Қазіргі кезеңде саяси партиялармен қатар, мемлекеттік билік органдарының жауапкершілігі мен кәсібилігінің, мемлекеттің басқару жүйесі қызметінің тиімділігінің маңызы арта түсіп отыр. Әкімдіктер мен министрліктер өзінің мемлекеттік басқару саласының ауқымында көптеген мәселелерді Президент Әкімшілігіне жеткізбей-ақ реттей алатын деңгейге жетуі керек. Осы тұрпаттағы іс-әрекеттердің артықшылықтарын баршамыз көп ұзамай-ақ сезінуге тиістіміз. Министрлер мен әкімдер өздеріне бағынышты қызметкерлерге барынша қамқорлық жасап, күрделі мәселелерді мобильді, оңтайлы түрде шешіп үйренуі қазіргі күннің талабына айналуда. Бұл демократиялық реформалар – өркениеттік даму тұрғысынан алғанда, еліміздің қазіргі заман сұраныстарына сай, қисынды да дәйекті даму жолының және Президенттің көреген және сарабдал саясатының тағы да бір жарқын көрінісі. Еліміздегі билік тармақтарының қызметіне жаңа серпін беру, бұрын негізінен президенттік биліктің құзырында болып келген көптеген қоғамдық, саяси және мемлекеттік жауапкершіліктерді Қазақстан Парламенті мен Үкіметіне, әртүрлі министрліктерге, әкімдерге тікелей жүктеу, оларға билік тетіктерін сеніммен тапсыру мемлекетіміздің өз тәуелсіздігін нығайту мен еліміздегі демократиялық реформаларды әрі қарай өрістете түсу жолындағы өркениеттік сипаттағы қадам болып табылады. Өзінің дербес мемлекеттілігін тұрақтандыру мен Қазақстан қоғамы өкілдерінің азаматтық және ұлттық бірегейлігін айқындау үшін, ішкі бірлігін нығайту жолында Тәуелсіздіктің алғашқы 25 жылында күшті президенттік билік қажет болатын. Ондай биліктің келбеті кеңестік негіздегі экономикамызды заманауи нарықтық форматқа ауыстыруға, күрделі әлеуметтік кеңістігімізде ұлтаралық және конфессияаралық келісімді орнатуға, жаңа мемлекетіміздің саяси, мәдени құндылықтар негіздерін анықтауға, еліміздің стратегиялық бағдарларын нақтылап, айқындауға мүмкіндіктер берді. Президенттік биліктің тиімді қызметінің арқасында ширек ғасырдың ішінде әлемдік қоғамдастықтың жетекші мемлекеттері толықтай мойындаған, дамыған 30 елдің қатарына қосылуға ұмтылған жас мемлекетке айналдық. Сондықтан, Елбасы Н.Ә.Назарбаевтың елдің саяси билігіне, билік тармақтарына қатысты және оның болашағын айқындауға арналған Үндеуінің жариялануын елеулі оқиға деп қабылдауға тиіспіз.
Зарема ШӘУКЕНОВА,
БҒМ ҒК Философия, саясаттану және дінтану институтының директоры, ҰҒА корреспондент-мүшесі
