Елордадағы Назарбаев университетте «Мәңгілік елдің мәңгілік тілі» деген тақырыппен өткен симпозиум еліміз Тәуелсіздігінің 25 жылдығына арналды.
«Назарбаев университетте қазақ тілін оқытуға ерекше назар аударылады». Бұл – университет президенті Шигео Катсудың сөзі. Симпозиумды құттықтау сөзбен ашқан университет президенті баяндамасын қазақ тілінде жасады. Оның айтуынша, тілдің қолданыс аясын кеңейту мақсатында жасалатын жаңа әдістемелік технологиялардың көбеюі әрқашан да маңызды. Бұл орайда Назарбаев университетте жуырда ашылатын Қазақ тілі және түркітану департаментінің де мемлекеттік тілді дамытуға септігі тиері анық.
Мемлекеттік тілді білу – парыз, өзге тілдерді игеру – қажеттілік деген тұрғыда өз ойын ортаға салған Парламент Мәжілісінің депутаты Сауытбек Абдрахманов еліміз тәуелсіздік алған тұста қоғамымыздың қазақ тілін меңгеру көрсеткіші 37 пайызды құраса, қазіргі кезде бұл 76 пайыз екенін алға тартты. Сондай-ақ, елімізде жүргізілген жүйелі мемлекеттік саясаттың нәтижесінде мемлекеттік тілдің мәртебесі нығайып, қолдану аясы кеңейгенін, қазақ тілінде оқытатын білім ұйымдарының саны артып, мемлекеттік тілді оқыту орталықтары ашылғанын баяндады. Атап айтқанда, 1991 жылы қазақ тілінде оқытатын 2 700-ден аса мектеп болса, 2015 жылы оның саны 3 800-ге жетті. Ал балабақшалар саны 1 748-ден 5 709-ға дейін артқан.
Қазақ тілі үш тілдің біреуі болып қалмайтынын, үш тілдің біріншісі, негізгісі, бастысы, маңыздысы болатынын кезінде Елбасы Н.Назарбаевтың айтқанын жиналған жұртшылықтың есіне салған Мәжіліс депутаты қазақ тілін дамыту саясаты жаһанданудың мәдени үрдісі – ағылшын тілінің кең қанат жаюымен қатар жүріп жатқанын мәлімдеді. «Әлемдік сипатқа ие болған бұл үрдіс Қазақстанда да ағылшын тілінің әлеуметтік беделінің күрт өсуімен айрықшаланады. болашағынан үміт күтетін кез келген азамат өзінің тағдырын мемлекеттік тілмен байланыстыруы қажет. Сонымен қатар, біздің жастарымыз үш тілді еркін меңгеру арқылы өз елінің өсіп-өркендеуіне өлшеусіз үлес қосатынын білуі тиіс», деді Мәжіліс депутаты.
Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университетінің профессоры, педагогика ғылымының докторы Фаузия Оразбаева қоғамымызда көп тілді маман даярлауға ерекше көңіл бөлініп жатқанын, алайда соның ішінде мемлекеттік тілдің орны бөлек екенін айта келіп, университет тарапынан атқарылған шаралардың бірі ретінде Білім және ғылым министрлігінің тікелей тапсырмасымен жасалған орыс мектептеріндегі 1-11 сыныптарда қазақ тілін оқытуға арналған оқу-әдістемелік кешен туралы хабардар етті. «Бұл кешеннің инновациясы, жаңалығы – деңгейлік, идеялық, теориялық, танымдық, әдістемелік, ұстанымдық, құзыреттілік параметрлерін басшылыққа алады. Университетіміздің профессорлар құрамы мен орта мектептің мұғалімдері бірігіп жасап шығарған кешен тілді үйретудің төрт түрлі деңгейін басшылыққа алады. 1-4 сыныпқа арналған деңгей – «Тілашар», 5-7 сыныпқа арналған деңгей – «Бойтұмар», 8-9 сыныпқа арналғаны «Тіл орда», 10-11 сыныптыкі «Алдаспан» деп аталады», деген профессор мектептің тілі бола алмаған тілдің мемлекеттің тілі бола алмайтынына көңіл аударды.
Халықаралық симпозиум жұмысына қатысып, баяндама жасағандар қатарында отандық зиялы қауым өкілдерінен тыс, Қазан федеральды университетінің профессоры Хатип Миннегулов (Ресей), Гази университетінің профессоры Нажие Йылдыз (Түркия), Баку мемлекеттік университетінің профессоры Фируза Агаева (Әзербайжан) қатарлы зерттеушілер болды. Айта кетейік, симпозиум аясында дөңгелек үстел ұйымдастырылып, панельдік секцияларда қазақ тілін оқытудың инновациялық технологиялары мен әдістемелері талқыланды.
Айгүл СЕЙІЛОВА,
«Егемен Қазақстан»
Суретті түсірген
Ерлан ОМАРОВ