Ашығын айтқанда, қазіргі күні ауылда білімді де білікті педагогтардың жетіспеушілігі бар екені талас туғызбайды. Оны қалай реттеуге, жоғарыда айтылғандай, қала мен ауыл мектептері арасындағы білім беру сапасының алшақтығын қандай жолдармен азайтуға болады? Біз, бұл сауалға өңірдегі білім беру ошақтарының мысалында жауап бергенді жөн көрдік.
Ауылдың да ауылы бар. Айталық, аудан орталықтарындағы орта мектептер мен бұрынғы кеңшар, бөлімше, фермалардың орнындағы білім беру сапасының өзі бірдей бола бермейді. Бүгінгі білім беру жүйесінің тілімен айтқанда шағын, жинақты мектептердің 100 пайызға жуығы осы елді мекендерде орналасқан. Сондықтан, Елбасы Жолдауында қойылған міндетті орындау үшін бірінші кезекте осы шағын жиынтықты мектеп мұғалімдерінің біліктілігін көтеруге баса мән беру керектігі айқын көрінеді. Бұл үшін не істеу керек? Істі неден бастаған жөн?
Осы орайда облыстық білім басқармасы үйренуге әрі үлгі алуға тұрарлықтай үрдіске бастамашы болды. Жарқын жоба «Каникулдық мектеп» деп аталады. Аймақта Жолдауда көрсетілген міндетті іске асыру үшін үш жылдық жоспар бекітілген. Аталған жоба осы жоспардың алғашқы қарлығаш-қадамы болып табылады. Облыстық білім басқармасының басшысы Сәуле Өмірбекованың айтуынша, биыл енгізілген «Каникулдық мектеп» жобасын Қобда, Мұғалжар және Хромтау аудандарында құрылған ресурстық мектеп базаларында жүзеге асыру көзделген. Мұндағы мақсат – педагогикалық тәжірибе алмасу. Аталған аумақтарға жақын орналасқан аудандардағы шағын жиынтықты мектептердің мұғалімдерін шақыру үрдіске енгізіле бастады. Жоба негізінен күзгі және қысқы каникул кездерінде өз шапағатын көбірек тигізетіні де анық байқалып жүр. Сондай-ақ, көктемгі демалыс уақыттарында да «Каникулдық мектептер» жұмысын жалғастыра береді. Осы жоба басталған кезден бері облыстағы 1500-ден астам ауыл мұғалімі өз білімдерінің деңгейін көтеріп үлгерген. Бұл тәуір нәтиже екені белгілі. Сонымен бірге, семинарлар мен ашық сабақтардың да шағын жиынтықты мектептің мұғалімдеріне берген тағылымы жетерлік. Үш жылдық жоспардың іске аса бастауының тағы бір көрінісі – облыстық ғылыми-тәжірибелік орталығы мен Ақтөбедегі Назарбаев зияткерлік мектебі арасындағы меморандум. Зияткерлік мектептің негізінде ауыл мұғалімдерінің білім беру мазмұнын жақсартуына жол ашылды. Соған сәйкес облыстағы жетекші және тірек мектептерінің қатары өсіп, ауыл мұғалімдерінің кәсіби қауымдастығы құрылды.
Ауылда білікті педагогтардың жетіспеуі ағылшын тілін енгізуге де кереғарлық келтіріп отыр. Мәселе − ауыл мектептерінде ағылшын тілін жетік меңгерген мұғалімдердің тапшылығында екенін ашып айтқан жөн. Тығырықтан шығудың басты жолы ретінде ұзақ мерзімді даярлық курстарын ұйымдастыру белгіленген.
Өткен жылы нақты пәндерден сабақ беретін қырық ауыл педагогы Назарбаев зияткерлік мектебінің әдісі бойынша даярлық курсынан өтті. Биыл 120 ауыл мұғалімін он айлық курстан өткізу көзделген. Мұның сыртында 170 ауыл мұғалімі ұзақ мерзімді курстарда дәріс алмақ. Мұның арасында ағылшын тілі пәні мұғалімдерінің үлес салмағы жоғары. Бұл үшін олар Астана мен Алматыға, тіпті облыс орталығына барып әуре-сарсаң болмайды. Республикалық «Ұстаз» білім беру орталығының мамандары ауылдарға барып, жергілікті педагогтарға дәріс береді. Биік мақсатты ұстанған іс-шаралар биыл Хромтау ауданынан бастау алды. Соған сәйкес ауыл мұғалімдері қызметтен қол үзбей-ақ сегіз айлық курстен өтеді. Биылғы наурыз айында «Шағын жинақты мектептің үздік басшысы» атты сырттай облыстық байқау өткізілгені ауылдағы білім беру ісіне жетекшілік жасау жауапкершілігін көтере түскені кәміл.
Мұндағы басты мақсат – шағын жинақты мектептердегі басқару жүйесін жетілдіру және іскер басшы туралы оң көзқарас пен қоғамдық пікір қалыптастыру деді, басқарманың жалпы орта білім беру бөлімінің басшысы Гүлжан Құлыбекова. Сырттай байқау шағын жинақты мектепті басқарудағы басшының озық іс-тәжірибесін анықтауға және оны таратуға әжептәуір септігін тигізіпті. Сондай-ақ бұл байқау мектеп басшысы инновациялық тәжірибелерге қандай деңгейде қолдау көрсетіп отырғанын анықтауға да алғышарт қалады.
Темір Құсайын,
«Егемен Қазақстан»
Ақтөбе облысы
