Мемлекеттік сыйлық және мәңгілік ғұмыр

«Ұлттық гобелен өнерінің негізін қа­л­аған Құрасбек Ты­ны­беков шығар­ма­шылық жұ­мыспен айналысу кезінде  символизм, метафори­зм, таң­ба­ларды зерттеуге талпын­ды, көркем ту­ын­ды­сын мә­дени мұраға айналдыру­да ежел­­гі және ортағасырлық жау­һар туындылар жасаған ше­­берлердің эс­­тетикалық қа­лып­­тастыру тәртібі, ыр­ға­ғы мен қалыптасқан канонына сүй­енді. Оның шығар­ма­шы­лы­ғындағы ең басты же­тіс­тік – ұлттық көркем то­қы­ма өнері­нде өзінің қайталанбас ав­­­тор­лық қолтаңбасын қа­лып­тас­тыруы. Су­ретшінің туындылары Қазақстан көр­кем тоқыма ше­берлері үшін көр­кем өнер каноны - эталоны болды, − дейді М.Әуезов атындағы ОҚМУ рек­­торының кеңесшісі, педагоги­ка ғылымдарының докторы, академик Садыбек Бейсенбаев. − Бүгінгі таңда Қазақстандағы сәндік өнерінің ешбір саласында гобелен өнері қол жеткізгендей, осын­ша­лық­ты жан-жақты авторлық көр­кем стиль мен ба­ғыт жоқ екен».
Халық­ара­лық Жамбыл сый­­лы­ғының лау­­­реаты Есе­нәлі Ералы сән ­және қол­дан­­балы өнер са­ласында Қ.Ты­ныбеков жан-жақты кәсіби білім ал­ған алғашқы қазақ екенін атап өтті. Заманауи формаларға негіз­д­ел­ген көп­­теген сәндік ою-өр­нектер, но­байлар, жобалар, ұлт­тық сәндік-қол­данбалы өне­рі­­нің бар­лық жан­рымен ай­на­­л­ы­сып, көр­кем ту­ындылар жа­­­­саған Құрасбек бау-басқұр, тер­ме алаша то­қудың қайта жан­дануына көп еңбек сі­ңір­ді. Жібек матаға сурет са­лумен – батик өнерімен де айна­лыс­ты. Киіз басудың дәс­түрлі техно­логиясын же­тік меңгерді. Халық ішінде текеметті тұр­мыстық зат ретінде бағаласа, Қ.Тыныбеков текеметті нағыз өнер ту­ын­­дысына айналдырды. Өз қолымен бі­р­неше текеметті дайындады. 
Иә, жүрегі өте нәзік те сезім­тал, арманшыл да әсершілдігі, ту­ған елге деген сарқылмас та­за махаббаты туындыларынан аңғарылатын суретші 1980 жы­лы «Қазақстан шұғыласын» жа­сағаны үшін Мемлекеттік сый­лықты иеленді. Өкінішке қарай, өмірден өткен соң. Одан бері отыз жеті жыл өтсе де оның өлі­мінің ер­те және ке­­неттен бо­луы ба­қ­т­аластық, күндестік, іш­тар­лық­пен, сол кездегі солақай сая­сатпен байланыстырылады.
Аз ғана ғұмырында өшпес мұра қал­дырған Құрасбек Тыныбеков ұлт­тық­ өнерге небәрі 10 жыл қызмет етіпті. Сол бір қысқа уақытта нағыз шы­ғар­ма­шылықтың шынайы үлгісін ай­қын­дап, Қазақстан өнері үшін маңызын еш­қа­шан жоғалтпайтын өте құнды жауһар дү­ниел­ерді өскелең ұрпаққа мирас етіп қал­дырды. Бар-жоғы 33 жыл өмір сүрген Қ.Тыныбековтің өлімі әлі де жұмбақ күй­інде қалып отыр. 
«Сол кездегі солақай саясаттың да ағамның өліміне себепші болуы әбден мүмкін. Неге ұлттық гобеленге жалғыз қазаққа беріледі деген көзқараспен екі орыс ұлтының өкілі және Бәтима Зәу­ір­бекова қосылып «теңдік» сақталды. Сон­дай-ақ, ағамның ұлтшылдық көз­қа­расы әлдекімдерге ұнамаған да болар. Бәлкім ұлтшыл болған соң у берілді ме деп те ойлаймын», – деді інісі, шәкірті, суретші Құттыбек Тыныбекұлы.
Отызында орда бұзған дарабоз да­рынның денесі әйгілі Әбілхан Қас­теев­тің бейітіне таяу тұсқа жерленіпті. Бү­гінде Алматыдағы Ә.Қастеев атындағы ор­талық мемлекеттік музейде Құрасбек Ты­ныбековтің туындылары сақтаулы. Рес­публикалық ғылыми-конференцияда баян­дама жасаған өнертанушы, ЮНЕСКО өнер­танушылар қауымдастығының мү­шесі К.Ли суретшінің сақталған әрбір ту­ын­дысының ерекшеліктеріне жекелей тоқталып, студент-жастарға терең мағ­лұмат берді. 
Сондай-ақ, баяндамашылар өнер мек­тептерінің, оқу орындарының атына, көшелерге қазақ қолөнеріне өшпестей із қалдырған Қ.Тыныбековтің есімін беру жөнінде ұсыныстарын білдірді.

Ғалымжан ЕЛШІБАЙ,
«Егемен Қазақстан»