Халықаралық көрмелер бюросының бекіткен тәртібі бойынша «Астана ЭКСПО-2017» халықаралық мамандандырылған көрмесін өткізуге белгіленген
93 күннің 73 күні өте шықты. Осы уақыт ішінде «Ұлттық жобаға» деген егемен елдің үкілеген үміті ақталды ма, бүкіләлемдік жетістіктер көрмесінің қос ғасырға тақау шежіресінде өткен көрмелер керуенінде «Астана ЭКСПО-2017»-нің алар орны қандай деген сұрақтарға алдын-ала жауап іздеуіміз де заңды.
Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев «Қазақстанның жаңа дәуірінің алғашқы күні» атты мақаласында «ЭКСПО-2017 халықаралық көрмесін Астанада өткізу туралы қабылданған шешім бұл саммиттен де аса зор ірі оқиғаға айналды. Біз әлі осы жеңісіміздің аса зор маңызын сезініп болған жоқпыз. Көрме өтетін елді шын мәнінде бүкіл әлем таңдады. Қазақстан айқын басымдықпен жеңіске жетті. Бұл – бүкіл планетаның тануы мен сенімі», деп атап көрсетті. «Бұл – бүкіл планетаның тануы мен сенімі», қандай көрегендікпен айтылған дәл тұжырым. Көрме жұмысының өткен екі айының қорытындысы бойынша, мұнда әлемнің 106 мемлекетінің жоғары лауазымды қонақтары келіпті. Оның ішінде 19 мемлекет басшысы, 16 премьер-министр мен олардың орынбасарлары, 11 парламент жетекшілері мен олардың орынбасарлары, 60 министр мен олардың орынбасарлары бар. ЭКСПО-2017 халықаралық көрмесі өткізілетін үш ай мерзімде көрмеге 2 миллион адам келеді деп жоспарланса, қазірдің өзінде көрме көрермендерінің саны 2,5 миллион адамнан асып жығылды.
ЭКСПО бүкіләлемдік жетістіктер көрмесі өзінің 166 жылдық тарихында өркениет шежіресіне алтын әріптермен жазылған сәулет өнерінің небір жауһарларын қалдырды. Олардың ішіндегі Лондондағы Хрусталь сарайы, Париждегі Эйфель мұнарасы, Александр ІІІ көпірі, Лион вокзалы, Венадағы Ротонда − әлемдегі ең үлкен күмбез астындағы павильон, Мельбурндегі патшалық көрме павильоны нақ осындай мәңгілік өнер ескерткіштері болып табылады.
Ару Астананың әсем архитектуралық салтанатына сән болып қосылған көрме қалашығындағы – шар тәріздес Қазақстанның ұлттық павильонының ғимараты (сфера) осы әлем ғажайыптарының санатына қосылатын ЭКСПО-2017 көрмесінің мұрасы болып табылады. Бүгінде сегіз қабаттан тұратын бұл сәулет өнерінің озық нысанында жаңғырмалы қуат көздерінің жаһандық технологияларының небір озық үлгілері көрініс табуда. Жер-жерден келген туристерді де Қазақстанның осы ұлттық павильоны ерекше қызықтыруда. Күні бүгінге дейін «Нұр Әлемді» 900 мыңға тарта турист тамашалаған екен. Көрме жұмысы аяқталғанға дейін бұл павильонға келетін туристер саны 1 миллионнан асып жығылады деп межеленген.
Жақында Мемлекет басшысы «Астана ЭКСПО-2017» ҰК» АҚ басқармасының төрағасы Ахметжан Есімовті қабылдап, 15 тамызға дейін атқарылған жұмыс қорытындыларымен танысты. Елбасы халықаралық көрмені өткізу елорданы және жалпы ел экономикасын дамытуға мультипликативтік жоғары әсер бергенін ерекше атап өтті. «ЭКСПО көрмесі экономиканың барлық секторының дамуына серпін берді. Қонақүйлер мен көпшілік тамақтанатын орындарда туристер саны артты. Сол себепті елорда бюджетіне қосымша қаражат түсіп отыр. Жаңа жұмыс орындары ашылды. Қазақстанның 196 компаниясы көрме кешенінің құрылысына қатысты. Бұл 200 мыңға жуық адамды қамтыды. Қазір көрме қызметін қамтамасыз ететін 21 мыңдай адам жұмыс істеуде», деп атап көрсетті Мемлекет басшысы. Иә, бұл ұлттық жоба әлемдік экономикалық дағдарыс белең алған күрделі кезеңде жүзеге асырылды. Елбасының бастамасымен бұл жоба шын мәніндегі дағдарысқа қарсы бағдарламаға айналды. Көрмеге дайындыққа және оның құрылысын жүргізуге еліміздің барлық өңірлерінен 200-ден астам отандық кәсіпорын жұмылдырылды. ЭКСПО-2017 ұлттық жобасы аясында 50 мың жұмыс орынын ашуға және сақтауға мүмкіндік жасалды. ЭКСПО құрылысын жүргізу кезінде отандық компаниялар жалпы сомасы 500 миллиард теңгеден астам жұмыс және қызмет көрсету көлемін атқарған екен.
Елордада жоғары ұйымшылдықпен өтіп жатқан көрме шаралары аясында келетін қонақтарға жоғары дәрежеде қалтқысыз қызмет көрсету мәселелері де жан-жақты ойластырылды. Астана халықаралық әуежайындағы жаңа терминалдың құрылысы аяқталып, әуежайдың жолаушыларды өткізу мүмкіндігі қазір 7,6 миллион адамға артты. Сонымен бірге, жылына 9 миллион жолаушыға жоғары сапалы қызмет көрсететін жаңа темір жол вокзалы да ел игілігіне берілді. Бүгінде елордада 180-нен астам қонақүй мен 40-қа тарта хостел жұмыс істейді. 2017 жылғы бірінші жартыжылдықтың қорытындысы бойынша халыққа тұрмыстық қызмет көрсететін шағын және орта кәсіпорындардың табысы еселей артты. Биылғы жылдың бірінші тоқсанында тек қонақүйлер мен қоғамдық тамақтандыру орындарының ғана табысы рекордтық 17,5 миллиард теңгеге жетті. Бұл 2016 жылғы сәйкес мерзімнің көрсеткішінен 2 еседен астам жоғары. Осы мерзім ішінде ірі мейрамханалар мен қонақүйлердің түсірген табысы 14,9 миллиард теңгені құрап, 29,3 пайызға өсті. Өз кезегінде бұл табыстар ел бюджетіне қомақты пайда әкелді.
Туризм саласы экономиканы дамытудың табысты көздерінің бірі болып табылады. Әлемдік тәжірибеде экономикасын тек туризммен ғана гүлдендіріп отырған елдер баршылық. ЭКСПО-2017 халықаралық көрмесі Қазақстанды туристік әлемге жаңа қырынан танытатын жаһандық шара болғандығы даусыз. Қазақстандағы 9 мыңнан аса археологиялық және тарихи мұралар, 118 айрықша қорғалатын табиғи аумақтар, олардың ішіндегі ұлттық табиғи парктер осы көрме арқасында әлем туристерін қызықтыратын орталықтарға айналды. Елордада өтетін көрмеге келетін туристерге Қазақстанды барынша кеңінен таныстыру мақсатында еліміздің әртүрлі аймақтарына 73 туристік бағыт ашылды. Осы туристік бағыттар шеңберінде 12 ұлттық табиғи парктерге туристер апарылуда. ЭКСПО-2017 көрмесіне келген қонақтар еліміздің Шарын, Бурабай, Қарқаралы, Баянауыл сияқты ғажайып өңірлерінде болып, ЮНЕСКО-ның бүкіләлемдік мұрасының тізіміне енген Қожа Ахмет Ясауи кесенесін, «Таңбалы тастағы» жартасқа салынған суреттерді, «Байқоңыр» ғарыш айлағын тамашалауда.
Иә, елімізде ЭКСПО-2017 көрмесін өткізу экономикамызды дамытуға оң серпін берді. Ең бастысы, елордадағы ЭКСПО-2017 көрмесінің қазірдің өзінде жаһандық энергетикалық төңкерістің озық технологиялары паш етілген тарихи алаңға айналғаны ақиқат. Адамзат үшін әрі мол, әрі арзан энергетика көзін ашатын бұл төңкеріс ЭКСПО-2017 көрмесінің павильондарындағы озық жобалар мен жаңа технологиялар түрінде Астанадан бастау алды. Ендігі мақсат елімізге өз аяғымен келген жаһандық жаңғырмалы энергетика саласының тың технологияларын ел игілігіне, ертеңгі ұрпақ ырыздығына жарата білу.
Жылқыбай ЖАҒЫПАРҰЛЫ,
«Егемен Қазақстан»