Поляктар ұлттық күніне үлкен дайындықпен келіпті. Жұртшылыққа Польшаның қызыл-ақ түсті туы бейнеленген әртүрлі кәдесыйлар таратылып, лотореялар ойнатылды. Келушілерге Польшаның салт-дәстүрі мен тарихынан сыр шертетін сұрақтар қойылып, оған дұрыс жауап берген жеңімпаздарға сыйлықтар берілді.
Ал Польша Республикасының концерттік бағдарламасының өзі жоғары деңгейде өтті. Қазақтарға қашанда құрметі ерекше поляктар қазақ әндерін де шырқата салды. Осы елдің әйгілі әнші қызы Малгожате Шарэк қазақстандықтарға тарту ретінде кезінде «Дос Мұқасан» ансамблінің әуелете салуымен әйгілі болған атақты «Сұлу қыз» әнін алып келіпті. Әншінің айтуынша, бұл әнді Польшаға барған қазақтар әкелген. Оның танымал болғаны соншалық, қазір бірде-бір Польша тойы осы әнсіз өтпейді екен. Әуезі бөлек әнді поляктар «Шла джевэчка» деп, өз тілдеріне аударып та айтып жүр. ЭКСПО сахнасында «Сұлу қыздың» қазақ және полякша нұсқасы қатар шырқалып, жұртшылықтың ықыласына бөленді.
Ұлттық күн барысында поляктардың көркемөнерпаздар ұжымы, фольклорлық ансамблі және этомәдени бірлестіктердің өнерпаздары да ән, билерімен шашу шашты. Сондай-ақ, әйгілі «Urban Band» тобы мен Себастьян Карпиель-Булецки квартеті де көрермендерге әдемі әуендерін ұсынды.
Латвия жаңа технологияларын таныстырды
Кеше Латвия павильонында ақпараттық технологиялар форумы өтті. Онда Латвия, Қазақстан, Швецияның компаниялары ақпараттық технология саласында өзара ынтымақтастықты дамыту жөнінде үшжақты меморандумға қол қойылмақ. Жиынға Қазақстанның Ақпарат және коммуникациялар вице-министрі Қайрат Балықбаев және Латвияның Қоршаған ортаны қорғау және өңірлік даму министрі Каспарс Герхардс қатысып, сөз сөйледі.
Вице-министр Қайрат Балықбаев еліміздегі ақпараттық технологиялар саласының аяқ алысы туралы айта келіп, Үкімет халыққа көрсетілетін мемлекеттік қызметтерді электронды нұсқаға көшіруге ерекше мән беріп отырғанын жеткізді. «Қазақстанда электронды үкімет бұрыннан дамып келеді. Біз «Азаматтарға арналған үкімет» атты бірыңғай мемлекеттік корпорацияны құрдық. Енді ЭКСПО көрмесі аяқталғаннан кейін 13 қыркүйекте цифрландыру бағдарламасының тұсауын кеспекшіміз», деді ол.
Вице-министр «Цифрлы Қазақстан» бағдарламасының төрт бағытын атап көрсетті. Оның біріншісінде креативті қоғамды дамытып, ІТ мамандарға ба-
сымдық берілмек. Екіншісі – экономика салаларын цифрландыру болса, үшіншісі – мемлекеттік қызметтердің электронды саладағы белсенділігін арттыру. «Біз 2020 жылға қарай электронды мемлекеттік қызметтерді 80 пайызға жеткізуді көздеп отырмыз. Әрине, бәрін жаппай электронды нұсқаға көшіруге болады. Бірақ тұрғындардың ішінде құжаттарын қағаз түрінде сақтағанды жөн көретін азаматтар да бар, сондықтан олардың құқын да ескеруіміз керек», дейді Қ.Балықбаев.
Ал мемлекеттік бағдарламаның төртіншісі – ақпараттық коммуникациялық технологиялар инфрақұрылымын қамтитын «Цифрлы Жібек жолы» бағыты. Осы бағыт бойынша ауыл тұрғындарын кең жолақты интернетпен қамтамасыз ету көзделіп отыр.
Ал Латвияның Қоршаған ортаны қорғау және өңірлік даму министрі Каспарс Герхардс болса, Қазақстан Латвияның Орталық Азиядағы маңызды серіктесі екенін айта келе, екі елдің жарасымды байланысы тереңдей түсуіне тілектестік білдірді. ЭКСПО-2017 халықаралық көрмесінің аяқталар аптасында мұндай форумның ұйымдастырылуы аса маңызды екенін айтқан министр бұл технологиялар мемлекеттің дамуына жаңа серпін беретінін жеткізді. Оның айтуынша, ақпараттық технология қарыштап дамыған бүгінгі заманда IT cаласын ілгерілетудің маңызы зор. Цифрлы технологияларды жұмыс пен күнделікті тұрмыста пайдалана алатын азаматтар цифрлы экономиканың алғышартын қалыптастырады. Әрі цифрлы технологияның дамуы мемлекеттердің бәсекеге қабілетті болуына ықпал етіп, тиімді жұмыс істеуіне мүмкіндік береді.
Ерікті болудың өзі – ерлік
ЭКСПО көрмесіне еріктілердің де қосқан үлесі көп. Алыс-жақыннан келген қонақтарға жол көрсетіп, жөн сілтеген жастардың барлығы кемі үш тілде сөйлейді. Таңнан кешке дейін қолды-аяққа тұрмай тікесінен тік ақысыз қызмет еткен олардың еңбегі шынымен де ерлікпен пара-пар. Көрмеде жұмыс істеген 1500 еріктінің ішінде өзіміздің қаракөздер де, шетелдік жастар да жетерлік. Солардың бірі – Айдын Ғалымбекұлы мен франциялық Сараз Рахмачадран.
Біз екі балаң жігітті ЭКСПО көрмесінің алаңында кездестірдік. Екеуі де жөн сұраған адамдарға бағыт-бағдар сілтеп, өтініш айтқандарға тілмаш болып, жүгіріп жүр. Бізге де қолғабыс етіп, француздармен арада тәржіма жасап берді.
Сараз Франциядан келіпті. Өзі туған тілінен басқа, ағылшынша, түрікше еркін сөйлейді. Енді Қазақстанға келіп қазақша тіл сындырып жүр екен. «Мен Қазақстанмен екі жылдан бері таныспын. Алдында ЭКСПО көрмесі өтеді дегеннен дайындалдым. Ғаламтор арқылы өзіме қажет болады-ау деген қазақ сөздерін жаттап алдым. Франция көрмеге келер алдында тіл білетін жастарды жинап, конкурс өткізді. Бірнеше тіл білетіндігімнің арқасында мен байқаудан сүрінбей өттім. Осында келгелі өзім сұранып, ерікті болдым. Жұмысым сондай ұнайды. Қазақ достар таптым, солардың арқасында қазақша да әжептәуір үйреніп қалдым. Енді мен өзімді төрт тіл білемін деп сенімді айта аламын», дейді Сараз.
Сараз Астананы байлар тұратын қала деп есептейді екен. «Шынымды айтайын, мұнда келгелі жүріп-тұруыма көп шығындалуға тура келді. Сіздерде азық-түлік, жол ақысы удай қымбат екен. Мысалы, Францияда қоғамдық көлік ақысы теңгемен есептегенде – 20 теңге. Ал мұнда өте қымбат екен. Соған қарағанда Астанада тек ауқатты адамдар тұратын сияқты», дейді француз жігіті аңғалдықпен.
Ал Айдын – Астанадағы №4 мектеп-гимназиясының 11-сынып оқушысы. «Мен қосымша Хэйлибери мектебінде ағылшын тілін үйреніп жүрмін. ЭКСПО көрмесіне ерікті болуымның басты себебі де сол, ағылшын тілін жетілдіре түсу. Әрине, ерікті болу оңай емес. Бірақ бар жағдайымыз жасалды. Үш мезгіл тамақ, қоғамдық көлікке ай сайын тегін билет беріп тұрды. Бізге одан басқа не керек? Әр елден дос табудың өзі жақсы емес пе?!», дейді Айдын.
ЭКСПО көрмесіне ерікті болған үш айдың ішінде Айдынның басынан небір қызықтар өтіпті. Баламысың деген, шілденің шіліңгірінде күні бойы далада жүретініне қарамастан өзі ораза да ұстапты. Дәл сондай ыстық күндердің бірінде Кениядан келген қонақтар Айдынның елгезектігіне риза болып, қаланы аралатуды өтінсе керек. Бұл бас тарта алмаған. «Кениялықтармен еріп алып, кешке дейін қаланы араладым. Олар не такси ұстамайды, не автобусқа отырмайды екен. Қаланы күні бойы жаяу араладық. ЭКСПО көрмесінен «Бәйтерекке» барып, одан әрі қалалық әкімдіктің жанындағы Тұңғыш Президенттің музейіне дейін жаяу жүрдік», дейді сол кезді еске алған Айдын. Шетелдіктердің несі кетеді, әр жарты сағат сайын дастарқанды жайып жіберіп, жақсылап тамақтанып алады екен. Ал Айдын ораза ұстағандықтан нәр татпаған. «Олар менің тамақ жемей отырғанымды басқаша түсінді. Қанша түсіндірсем де қабылдай алмады. «Әке-шешең неге сені сонша тамақ жегізбей жазалады, а?» деп басын шайқаумен болды», деп күледі Айдын.
Айдын биыл мектеп бітірген соң шетелге оқуға баруды жоспарлап отыр. Енді ол тілден қиындық көрмейтінін айтады.
Топтаманы әзірлеген Қымбат ТОҚТАМҰРАТ,
суреттерді түсірген
Орынбай Балмұрат,
Ерлан Омар
«Егемен Қазақстан»