Биылғы оқу жылында облыс-та жиырма мектеп пайдалануға беріледі. Осының 15-і «Нұрлы жол» бағдарламасымен салынса, қалғаны жергілікті бюджеттің есебінен тұрғызылған. Қазірдің өзінде өткен жылғы 1021 мектептің саны 1027-ге жетті. Осы мектептерде 640 мыңға жуық оқушы білім алып жатса, оның 73 мыңы мектеп табалдырығын жаңадан аттаған бүлдіршіндер. Ал мектептегі шәкірттерге 69 мыңнан астам мұғалім дәріс береді.
Жаңа оқу жылында мұғалімдерді құттықтаған облыс әкімі Жансейіт Түймебаев «Білім беру ісі – тамыры тереңде жатқан, ұлт пен дінге бөлінбейтін, бір күн немесе бір жылда көрінбейтін ғаламат құндылық. Ал осы бір ұлы құндылықты бойға сіңіретін тұлға – мұғалім. Яғни сіздерсіздер, құрметті ұстаздар! Елбасымыз өзінің «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» атты стратегиялық мақаласында білім мен ғылымды жетілдіруге, жас ұрпақ тәрбиесі мәселелеріне баса көңіл бөлгені баршаңызға белгілі. Сондықтан да сіздерге жүктелер міндеттің салмағы да басым», деген болатын.
Ұстаздармен емен-жарқын кездесуде облыс әкіміне тұрғын үйге байланысты түйткілдер айтылған.
Өз пәтері жоқ, баспананың машақатын бастан өткеріп жүрген мұғалім білім беруге қаншалықты ынталы болады. Ұстаздық парыз дегенімізбен жағдайы келіспей, іші оттай жанып жүрген жаннан өз ісіне толық берілуді сұрау айтқанға ғана оңай. Басқа-басқа, кезінде еліміздің бас мұғалімі болған Жансейіт Қансейітұлы бұл мәселені жақсы біледі. Сондықтан да жуырда өткен селекторлық кеңесте аудан, қала әкімдерінің алдына басқа мәселелермен қатар мұғалімдерге арнап үй салуды тапсырды. Барлық аудан, қалаларда салынатын типтік үлгідегі тұрғын үйлерге мұғалімдер алдыңғы қатарда ие бола алады.
Жеке тұрғын үй секторы қолайлы болғанымен, ол негізінен ауылдарға тән болса керек. Мәселен, етек-жеңі мол жайылған Түркістан қаласы үлкен ауылға ұқсап барады.
Бұл жағынан облыстың басқа өңірлері де мақтана алмайды.
Күні кеше Түркістанда «Өңірлерді дамыту» бағдарламасымен 5 қабатты 8 тұрғын үй пайдалануға берілді. Бұл күні баспана кезегінде тұрған және әлеуметтік жағынан аз қорғалған 480 отбасы баспаналы болған. «Отырар» деп атау берілген шағын аудандағы қоныс тойға қатысқан облыс басшысы:
– Елбасының тапсырмасымен бүгінде еліміздің әрбір аймағында түрлі бағдарламалар аясында тұрғын үйлер салынып жатыр. Бүгін, міне, Мемлекет басшысының көреген саясатының нәтижесін көріп, оның куәсі болып отырсыздар. Көп жылдар бойы кезек күткен отбасылар бүгін бір-бір шаңыраққа ие болды. Бір күнде 480 пәтердің берілуі бір Түркістан емес, облысымыз үшін үлкен оқиға деп айтуға болады. Енді мұнда жаңадан 480 отбасы, яғни үш мыңдай азамат өмір сүретін болады. Жаңа қоныстарыңыз құтты болсын, әрбір шаңыраққа бірлік пен береке тілеймін, – деді.
Өткен жылы осы шағын ауданда 120 пәтерлі 2 үй және ҚИК есебінен 144 пәтер пайдалануға берілген болатын. Ал 480 пәтерлі көп қабатты сегіз үй «Өңірлерді дамыту» бағдарламасы аясында облыс бюджетінен бөлінген 3 млрд 109 млн теңге қаржыға салынған. Мұнда қоныстанған отбасылардың балалары үшін қазіргі күнде балабақша, мектеп мәселесін шешу қарастырылып отыр. Ол үшін жергілікті билік мемлекет-жекеменшік әріптестігі аясында 280 орындық балабақша құрылысын бастамақ. Ал келер жылы осында 900 орындық жаңа мектеп ғимаратының құрылысы жүргізілетін болады. Бұл құрылыстардан басқа жаңа ауданда 200 орындық балаларға арналған психологиялық-түзету орталығы салынуда.
Сонымен бірге, қаладағы 5 мыңға жуық азаматтың тұрғын үйге деген сұранысын қанағаттандыру мақсатында «Отырар» шағын ауданынан Қазақстан ипотекалық компаниясы арқылы тағы да 6 үйдің құрылысы жүргізілмек. Келер жылы жоспарланған 20 көп қабатты тұрғын үй салынса, одан бөлек 150 коттедж тұрғызылады. Сонымен қатар, Түркістан қаласының әкімшілік-іскерлік орталығы да осы шағын ауданда бой көтереді.
Бүгінде тұрғындар үшін коммуналдық төлемдер қымбатқа түсіп тұрғаны белгілі. Мемлекет басшысы шетелдік инвесторларды елге келтіру үшін электр жарығы, жылу және су бағаларын көтеру қажеттігін айтқан болатын. Ондай жағдайда Ресейдің коммуналдық қызмет бағасы елімізбен салыстырғанда төрт есе қымбат болғанымен, «арық атқа қамшы ауыр» дегеннің кері келеді.
Биылғы тамыз айының басында облыс әкімінің қолдауымен бір топ журналист Түркияда іссапарда болып келген. Сырт көз – сыншы. Байқағанымыз, Түркияның көп қабатты үйлерінің дені баламалы қуат көздерін жақсы пайдаланады екен. Биік үй шатырына орнатылған су бөшкелері күн қуатымен жылытылады. Жылу мәселесін де тиімді шешкен.
Облыс басшысы алдыңғы кезекте Шымкенттегі көп қабатты үйлерге су жылыту қондырғыларын орнатуды тапсырып отыр. Бұл «жасыл» экономика, баламалы қуат өндірудің алғашқы баспалдағы. Тапсырма өз деңгейінде орындалған жағдайда коммуналдық төлемдер елдің қалтасын оншалықты қақпайтын болады.
Бақтияр ТАЙЖАН,
«Егемен Қазақстан»
Оңтүстік Қазақстан облысы