18 Қыркүйек, 2017

Отбасы тәрбиесіндегі ортақ іс

408 рет
көрсетілді
5 мин
оқу үшін

Таяуда «тілашар» тойлары ата-ана қауымы мен мектеп табалдырығын аттаған бүлдіршіндерді қуанышқа ке­нелтті. Соның бірі, біз қатысқан тіл­ашар жоралғысында той иесі Тоқ­тар­қызы Ғалияның беташар сөзін жи­нал­ған үлкен-кіші ықылас қоя тың­дады. 

 

Отбасы тәрбиесіндегі ортақ іс

Келін түсіріп, қыз ұзатып, немересін білім жолына үкілеп қосқалы отырған ардақты әже өзінің ата-әже бауырында өскенін, әкесімен қарындастай сырласып, сыйласып өскенін, өзінен кейінгі төрт сіңлісіне қамқор әпке, тіпті екінші шешедей болғанын айтып, тұрмысқа шығып сәби сүйгенінде әкесінен «баламды қалай тәрбиелесем екен?» деп сұрағанын жеткізді. Әкесі сонда «Құдай қосқан қосағың екеуің күнделікті өмірлеріңмен тәрбиелеңдер» депті. «Міне, әкемнің сол сөзі менің өмір­лік ұстанымым болды. Төкең екеуміз екі ұл, бір қыз өсірдік. Үшеуі де ержетті. Өмірден өз орындарын тапты. Ел игілігіне қызмет етіп, абырой-құр­мет­ке жетіп отыр. Енді өз бауырларынан өрбіген ұл-қыздарына күнделікті өмірлерімен жақсы тәрбие беретіндеріне сенімдімін», деді. Немересі Ерсұлтанды шақырып, батасын беріп, маңдайынан сүйді. «Қызық осынікі ғой, ортамызда болсын», деп қасында бос тұрған орындыққа отырғызды. «Әумин» деп бет сипаған қонақтар сөзге ерік берді. Бала күндерінен естерінде қалған әке-шеше тәлімі мен тәрбиесін айтып, «ендігі заман жастардікі, осылар жақсы болса, біз жақсымыз» деп, ақ тілектерін жаудырды. Бір кейуана «Ерсұлтанның жеті атасы да қасиетті адамдар. Аталарыңның аруағы қолдасын», деп батаға қол жая бергенде, отырғандардың бірі «руға бөлінгенді қояйықшы, бәріміз қазақпыз» деп, қатқылдау дауыспен бөліп жіберді. Сасыңқырап қалған кейуана жайған қолын созған күйі үндемей қалды. Жа­ңа ғана жадырап, жайсаң күйге енген көп­шілік тып-тыныш бола қалды. Төр жақ­та отырған етжеңділеу Жәмила апа сәл қоз­ғалып, тамағын қырнап алып, байсалды дауыспен «замандас, руды айтсын. Ру – баланың ата-тегі. Мектепте де жеті атаң­ды біл деп үйретеді екен. Қырық ру­дан құралып, қазақ болдық. Тәуба. Ру-руға бөліп, бір-біріне айдап салатын заман өткен. Бұра тартқан рушылдықтан сақтасын. Ерсұлтан баламыз ата-тегін біліп, соларға лайық болып өссін» деді. Сол-ақ екен томсырайып қалған жүздер жадырап, қуанысып қалды. Батасын аяқтай алмай қалған апа да «мен батамды берейінші», деп ду күлдіріп, тілегін төкті. 

Жасаңдау әйел «Ерсұлтанның әже­сі­мен қазақша сөйлесетініне қуанып отыр­мын. Біз отбасында қазақша сөй­лес­­сек, ұрпағымыз ана тілінен ажыра­май өседі. Жеті жұрттың тілін білсең де, өз тіліңді аяқ асты етуге болмайды. Не­ме­релердің әке-шешесі – біздің ба­ла­­лар ғой. Осыны құлақтарына құйып оты­райық. Күнделікті өміріңмен тәр­би­елеу – күнделікті өз ісіңмен, жүріс-тұры­сың­мен, жақсы сөзіңмен үлгі көрсету», деп кі­ріп-шығып жүрген Ерсұлтанға риза кө­ңілмен бір қарап қойды.

Елбасы «рухани жаңғыруға» арнал­ған мақаласында «Өзгеру үшін өзімізді мық­тап қолға алып, заман ағымына икем­деу арқылы жаңа дәуірдің жағымды жақ­тарын бойға сіңіруіміз керек», дейді. Сондықтан, Білім күні аясында отбасылық дәстүрге енген осындай жиын­ды мәдени орындарда ата-ана, мұ­­ғалім және ресми мекемелер өкілдері бо­лып өткізу қолға алынса деген ой кел­ді. Яғни, Білім күні мерекесі алдын­да жетімдерге, тұрмыс жағдайы тө­мен от­ба­сыларға жасалып жататын қам­қор­лық шеруі балаларды бөліп-жармай-ақ, «тілашар» мерекесіне айналса, мектеп табалдырығын бірінші рет аттайтын бүлдіршіндер үшін ерекше есте қа­ларлық салтанат болар еді.

«Отан – отбасынан басталады» дейді. Әке-шешенің өмір салтынан санаға сіңіп, бойға дарыған отаншылдық сезім жас өренді мақсаткерлікке баулиды, жақсылыққа жетелейді. «Отбасы – шағын мемлекет» деген сөз бар. Отбасы – ұрпақ сабақтастығының алтын бесігі. Ұл ержетіп, қыз бойжеткенде көтерілетін жас шаңырақтар – қазақ халқының өсіп-өркендеуінің мөлдір қайнары. Сол шаңырақтарда іңгәлаған сәбилер өмір деген құдыреттің, ұрпақтың жалғасы. Қоғам құрылымының өзегі іспетті отбасын қолдау, қорғау, дамыту – ұрпақ үшін атқарылатын үлкен міндет. Қазіргі уақытта отбасы институтын дамыту мәселесі мемлекеттік деңгейге көтерілгені аса құптарлық, қуанарлық бағ­дар. Бұл орайда отбасынан, білім мен тәрбие бастауынан нәр алған қа­ракөздеріміздің азаматтық қалыптасу өт­келі іспетті мектептің атқарар міндеті, кө­терер жүгі аса жауапты. Яғни, отбасы мен мектеп ынтымақтастығының берік ор­ныға алмауының қоғамды алаң­да­тып отырғаны орынды. Басқасын айт­па­ғанда, нәзік сезімталдықты, биік адам­­гершілікті, жоғары білімділікті қа­жет ететін жасөспірім қыздар мен ұл­дар тәрбиесінің жауаптылығын көтеру – от­басы мен мұғалімдер қауымы бір­ле­сіп атқаратын қиын да күрделі іс. Мұн­дай ынтымақтастық бүгінде жиі ес­тілетін ата-ананың мектепке, мек­теп­тің ата-анаға көңілі толмайтын әртүрлі әңгіменің де жолын кесе алады.