Таным • 28 Ақпан, 2018

Адамдарды рухани біріктіретін күш

875 рет
көрсетілді
4 мин
оқу үшін

Елімізде көктемнің алғашқы күнін­де аталып өтетін Алғыс айту күні қазақ­­стан­дық немістер үшін өте қым­бат. Менің бұлай деуімнің өзіндік үлкен себебі бар.

Адамдарды рухани біріктіретін күш

Республикалық «Deutsche Allgemeine Zeitung» газетінде жұмыс істеген жылдары маған депортациялау куәгерлерімен жиі сөйлесуге тура келді. Олардың көпшілігі 40-шы жылдары кішкентай бала болғанына қарамастан, сол кездердегі аштықты, өлім-жітімді, жүк вагондарға тиелген адамдарды және басқа да үрейлі көріністерді ес­теріне сақтап қалған. Сонымен қатар олар жер аударылғандардың мың­даған отбасыларына пана болған, жан жылуын сыйлаған қазақтардың қонақжай­лылығы мен мейірімділігі туралы үнемі жылы сөздерін айтып жүреді.

Тарихтан белгілі, айналасы 24 сағат­тың ішінде барлық дүние-мүл­кінен айырылып, өз жерінен алас­татылған, алдарында не күтіп тұр­ғаны белгісіз немістер 40-шы жылдарда Қазақ даласына әкелінген. Мұнда олар қазақтардың мейірімділігі мен жана­шырлығы арқасында үмітсіздік пен аштықтан құтылды.

Жазушы, аудармашы Герольд Бельгер өз халқының драмалық тағды­рын, қазақ пен немістің рухани байланысын өз шығармаларында ай­қын көрсетті. Сол кезде алты жаста болған жазушы депортацияланған адамдардың маңдайына жазылған барлық қайғы-қасіретті өз көзімен көр­ді және оны «Кезбенің үйі» ат­ты романында әсерлі баяндаған. Герольд Бельгер әрқашан қазақтардың жан-дүниесіндегі ерекше ыстық мейі­рімді, салт-дәстүрлерін, мектепте жүріп игерген қазақ тілінің бай­лығын, мұн­дағы халықтың өзара достығын зор ықыласпен айтып жүретін. Ол, әсіресе қазақтардың өздеріне үй салуға қол ұшын созғанын, азық-түлік, тұрмысқа қажетті заттар беріп көмектесіп, сол бір ауыр кезеңде қыспақтан алып шыққ­анын жиі әңгімелейтін. Жазу­шы­ның айтуынша, немістің ерлері мен әйелдері еңбек армиясына жұмыл­ды­рылғанда қазақ отбасылары олардың балаларын алып қалып, тәрбиелеген.

Бүгінде Герольд Бельгер арамызда жоқ. Бірақ оның зайыбы Раиса Хисматуллина мен қызы Ири­на Ковалеваның арқасында жазушы­ның мәдени мұрасы Қазақ­стан Рес­пуб­ликасының Ұлттық кітапха­насына және Г.Бельгердің Петропавл қала­сын­дағы мұражай бөлмесіне қойылған.

Сол бір қасіретті жылдар оқиға­лары бүгін­де халқымызды мәңгілікке біріктір­етін, жастарды патриоттыққа тәр­бие­лейтін құралға айналды. Сон­дай-ақ бұл шежіре ауыр жылдарда талай­ларға көмек қолын созған қазақ халқына алғыс айту керектігін ұқты­ратынына сенемін.

Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаевтың Жарлығымен 1995 жылы 1 наурызда Қазақстан халқы Ассамблеясы құрылғаны белгілі. Ал осы 1 наурызды Елбасының Алғыс айту күні деп белгілегені көп жайтты аңғартады.

ҚХА-ның ХХІІ сессиясында Мем­лекет басшысы: «Қазақстан халқы Ассамблеясы құрылған күн – 1 наурызды жыл сайын барлық этностардың бір-біріне жəне мейірбандық танытып, ол адамдарды өз туғанындай қабыл­­да­ған қазақтарға алғыс айту күні ретін­де атап өту əділетті болар еді. Ол күн бізді бұрынғыдан да гөрі жақындас­тыра түспек. Бұл күн мейірімділіктің, бүкіл қазақстандықтардың бір-бірі­не деген достығы мен махаббаты­ның жарқын мерекесі бола алар еді», деген болатын. Нұрсұлтан Назарбаев республиканың этностық және мәдени әр алуандығы біздің қоғамымыздың байлығы мен ортақ игілігі екенін ылғи айтып жүреді.

Қорыта айтқанда, Алғыс айту күні мерекесі қазақстандық бірегейлікті қалыптастырады, бізді біріктіреді, ортақ мүддеге қызмет етуге үндейді.

Олеся КЛИМЕНКО,

«Deutsche Allgemeine Zeitung»

республикалық неміс газетінің бас редакторы (Алматы)