Көтеріліп отырған осы әлеуметтік мәселелердің бесеуі де қазір өте өзекті. Тәуелсіздіктің алғашқы жылдарымен салыстырғанда еліміздің экономикасы қарыштап дамыды, Қазақстанды әлем таныды.
Экономиканы дамыту, әлемдегі мойны озық отыз елдің қатарынан көріну үшін ауқымды, тиімді мемлекеттік бағдарламалар жүзеге асырылды, ол қазір жалғасын тауып та отыр. Мемлекеттің дамуы тек экономикалық көрсеткіштермен ғана шектелмеуі тиіс екені белгілі. Халықтың әлеуметтік жағдайын жақсарту да даму өзегінің бірі. Елбасы Үндеудегі бастамаларын «Әрбір отбасына баспана алудың жаңа мүмкіндіктерін беруден» бастады. «Өз үйім – өлең төсегім» деген емес пе халқымыз? Жаңа отбасын құрған жастардың көбіне баспанасыз жүретініне кәдімгі өмірдің заңы сияқты етіміз өліп бара жатқандай еді. Баспанасыз олар көптеген қиындықтарға тап болады, содан жас шаңырақ шайқалып та жатады. Нұрсұлтан Әбішұлы осы Үндеуінде баспана алу үшін несие төлемінің мерзімі 25 жылға, үстемесі 7 пайызға дейін төмендетілетінін айтты. Мұндай көмек пен жеңілдікті біздің отандастарымыз әлі сезінген емес, бұл – жастарға үлкен әкелік қамқорлық.
Өзім білім саласында әрі жастармен жұмыс істейтіндіктен Елбасы Үндеуі көктемнің алтынкүрек желіндей жастардың жүрегін ерекше қуанышқа бөлейтінін сезінгендеймін. Қазір білім, мамандық алуға құштар, бірақ грантқа іліне алмай, ақылы бөлімдерде оқуға қаржысы болмай уақытын жоғалтатын жастар аз емес. Олардың көбі білім алу үшін көрші Ресейге, өзге де шетелдерге кетіп қалатынын да көріп жүрміз. Өйткені осыған дейін Ресейде халықтың санына шаққанда гранттың саны жоғары болатын. Енді Қазақстанда да халық санына шаққанда гранттың саны Ресеймен теңесіп қалды деуге негіз бар. Елбасы қолдауының арқасында жастарымызға өзіміздің елде ақысыз білім алуға зор мүмкіндік туды.
Жатақхана мәселесі де жастар үшін өте өзекті еді. Жасыратыны жоқ, еліміздің барлық шалғайында да студенттерге жатақханаларда орын жетпейтіні ащы шындық болатын. Ата-ана баласының оқуына, оның жалдайтын пәтеріне, тамағы мен киіміне шығынданатын, сол үшін жоғары пайызбен амалсыз несие алатын, оны төлеуі тағы бар. Елбасы Үндеуінде айтылған студенттердің жатақханадағы жағдайын жақсарту мәселесі өте орынды әрі дер кезінде көтеріліп отыр. Өзімізде әлеуметтік жағдайы жақсарса, жастарға сырт елдерге кетіп оқуға қажеттілік те болмайды. Ал білім сапасын тереңдету үшін қазір жоғары оқу орындарының әлемдегі дәстүрі озық, іргелі білім ордаларымен байланысы жеткілікті, олардан профессорлар, мамандар шақырту бүгінде қиындық туғызатын мәселе емес. Президент «2022 жылдың соңына дейін студенттерге арнап кемінде 75 мың орындық жаңа жатақхана салуды тапсырамын», деді. Мұның, әрине, білім ордаларының жағдайын жақсартатуға, студенттердің күнкөрісіне алаңдамай сабаққа алаңсыз қарауына ықпалы зор болары сөзсіз.
Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев «Төртінші өнеркәсіптік революция жағдайындағы дамудың жаңа мүмкіндіктері» атты Жолдауында да елді цифрландыру үдерісіне байланысты техникалық мамандар дайындау керектігін айтқан болатын. Осы жолғы Үндеуінде бөлген 20 мың білім грантының 11 мыңы техникалық мамандар дайындауға жұмсалатынын еске салды. Бұл да өте дұрыс шешім. Елдің экономикасын дамыту үшін өндіріс қашан да ту ұстаушы болып қала бермек. Қазір бұл саланы жаңа технологиялармен дамыту үшін цифрландыру жұмыстары басталды. Оған инженерлермен, технологтармен қатар ІТ-мамандар өте қажет. Бұл іске біздің Рудный индустриялық институты үлес қосып келеді. Гранттың бөлінуі заманауи мамандықты ақысыз оқитын жастар қатарын көбейтеді.
Үндеуде жария етілген «Жалақысы төмен жұмысшылардың еңбекақысын көбейту үшін олардың салық жүктемесін азайту», «Шағын несие беруді көбейту», «Елді газбен қамтамасыз етуді жалғастыру» секілді мәселелердің көтерілуі елдің әлеуметтік жағдайын, әр адамның тұрмысын көтеруде маңызды. Әлеуметтік жағдайдың жақсаруы тәуелсіз Қазақстан дамуының деңгейін де биіктетеді. Қуатты елге айналудың қарекеті екені анық.
Абдрахман НАЙЗАБЕКОВ,
Рудный индустриялық институтының ректоры, техника ғылымдарының докторы, профессор
Қостанай облысы,
Рудный қаласы
