Олар – экспорттық және импорттық кеден рәсімдерінен өту барысында «Бір терезе» қағидатын енгізу, электронды декларациялау жүйесін дамыту, экспорт пен импорт үшін құжаттар санын және оларды өңдеу уақытын қысқарту.
Осыған орай кедендік және салықтық әкімшілендірудің автоматтандырылған жүйесі «АСИКУДА» платформасының негізінде «Астана-1» бағдарламасында электронды кедендік ресімдеудің іске асырылуы 2018 жылдың сәуір айынан бастап толықтай жүзеге асырылды деуге болады. Электронды декларацияның бірінші кезеңі 2017 жылдың 1 қазанынан «кедендік транзит» рәсімін енгізуден басталса, екінші кезеңі 2018 жылдың 1 қаңтарынан «экспорт» кедендік рәсімін енгізумен жалғасын тапты. Ал 2018 жылдың 1 сәуірінен бастап тауарларды барлық кедендік рәсімдерде электронды декларациялауға көшірілді.
АSYСUDA AS – жаңартылған платформасының жаңартылған ASYCUDA ЮНКТАД World жүйесі әлемнің 95 елінде енгізілген. Ол Doing Business рейтингінде Дүниежүзілік кеден ұйымы мен Дүниежүзілік сауда ұйымының талаптарына және стандарттарына толықтай сәйкес келеді. «Астана-1» автоматтық жүйесін енгізудің негізгі мақсаты кедендік ресімдеу кезіндегі процедураларды жеңілдетуге бағытталған. Бұл жүйе өзін-өзі тіркеу, қашықтан электронды декларациялау, қағазсыз тауар-ілеспе құжаттары, электронды төлемдер, кеден бекеті мен тауарды жеткізу орнын таңдау және сол секілді басқа да функцияларды атқарады.
«Астана-1» АЖ конфигурациясы 2018 жылдың 1 қаңтарынан бастап күшіне енген ЕурАзЭҚ-тың жаңа Кеден кодексінің нормаларына сай келеді. Ал қазіргі таңда Алматы қаласы бойынша МКД-мен 12 000-нан аса декларация ресімдеуден өткен, оның 85 пайызы кеден қызметкерінің қатысуынсыз автоматты түрде шығарылған. Осыған дейін тауар декларацияларының шығарылуына орта есеппен 30 минут жұмсалса, аталмыш жүйеде кедендік ресімдеуге небары 1 минуттай уақыт қажет. Ақпараттық жүйеде индикаторлар іске қосылған жағдайда, қосымша құжаттар сұратылып, оларды қашықтықтан ұсынуға мүмкіндік береді. Сонымен қатар кедендік ресімдеу процестерін автоматтандырудың осындай шаралары сыбайлас жемқорлыққа жол бермеудегі негізгі факторлардың бірі болып табылады.
Сөз орайы келгенде, қазіргі кезде сыртқы экономикалық қызметке қатысушылардың тарапынан аталмыш электронды декларациялаудың артықшылықтары туралы көптеген жағымды пікірлер түсіп жатқанын айтып өткеніміз жөн.
Әліби ЕРЖАНОВ,
Қаржы министрлігінің Мемлекеттік кірістер комитеті Алматы қаласы бойынша
Мемлекеттік кірістер департаменті кедендік бақылау басқармасы кедендік
декларациялауды бақылау бөлімі басшысының міндетін атқарушы
