Қарауылы жоқ түрме
Бразилияда қарауылы, қарулы бақылаушылары жоқ ерекше түрме ашылды. BBC арнасының мәліметіне сүйенсек, бұл – әлемде баламасы жоқ мекемеге айналмақ.
Жалпы, Бразилияда қылмыс жасаушылар көп. Сондықтан шығар, елдегі түрмеге түскендер саны бойынша әлемде төртінші орын алады. Оның үстіне, елдегі мұндай мекемелердегі жағдай мәз емес. Әсіресе Бразиялия түрмелерінде жиі-жиі көтерілістер болып тұрады.
Осы мәселенің шешімін табу үшін «Сотталғандарды қорғау және көмек ұйымы» таяуда жаңа жүйе ойластырған болатын. Соған сәйкес, жаңадан ашылған түрмеде ешқандай қарауыл, қарулы күзет болмайды. Мұнда жазасын өтеушілерге өз киімін киіп, айнаға қарауға, боянуға рұқсат етіледі. Тіпті сырттан келетін қонақтардың өзіне есікті ашатын осы түрмеде отырғандар.
Алайда мұндағы сотталғандар ұйымның ережесіне қатаң бағынуы тиіс. Әуелі олардан жүйені бұзбау, соған бағыну жөнінде келісім алынады. Сондай-ақ жазасын өтеушілер ұйым жүйесіне сай, білім алуға және жұмыс істеуге міндетті.
Мұндай ерекше жүйе жазасын өтеушілерге де қолайлы болған сыңайлы. Мәселен, 12 жыл бойы түрмеде отырған Татиане Сорреа де Лима есімді сотталушы алғашқыда сенбегенін айтады. «Айнаға қайта қарағанда өзімді таныған жоқпын», дейді ол.
Ұйым өкілдерінің айтуынша, мұндай жүйе сотталғандардың қоғамнан бөлектенбеуіне, оның бойында жеккөру сезімі туындамауына көмектеседі. Әрі жазасын өтеп шыққаннан кейін қайнаған өмірге біте қайнасып кетуіне мол мүмкіндік береді деп есептейді. Оның үстіне, қарулы күзет пен қарауылдың болмауы түрмедегі жанжалға жол бермеуге септігін тигізбек.
Иран АҚШ-тың ұсынысынан бас тартты
Иран Президенті Хасан Рухани АҚШ-тың біржақты шешімін қолдамайтынын мәлімдеді. Бұдан сәл ғана бұрын Вашингтон билігі Иранмен жаңа ядролық келісім туралы өз пікірімен бөліскен болатын.
Al Jazeera арнасы таратқан мәліметке қарағанда, Х.Рухани теледидар арқылы жасаған мәлімдемесінде әлем үшін АҚШ-тың шешім қабылдайтын уақыты аяқталғанын жеткізген. «Елдердің бәрі тәуелсіз. Біз өз жолымызбен жүріп, өз халқымызды қолдаймыз. Иран және әлем үшін АҚШ шешім қабылдай алмайды», деді Х.Рухани.
Иран президентінің бұлай деуінің өз себебі бар. Біраз бұрын АҚШ президенті Дональд Трамп Тегеран мен ядролық державалар арасындағы 2015 жылғы келісімнен бас тартып, елге жаңа санкция салу жөнінде шешім қабылдаған болатын. Оның үстіне, АҚШ-тың Мемлекеттік хатшысы Майк Помпео Иран тарапы өздері қойған 12 міндетті орындамаса, Вашингтон билігі қаржылық қысымды күшейтуге кірісетінін хабарлады. Ақ үй қойған міндеттердің қатарында Халықаралық атом энергиясы агенттігіне елдегі ядролық бағдарламаны толық бақылауға рұқсат беру, Сириядан әскерін шығару секілді мәселелер бар.
Цукерберг Еуропа парламентінде жауап береді
Facebook-тің негізін салушы Марк Цукерберг Cambridge Analytica компаниясына қатысты дауға байланысты Еуропа парламентінде өзіне қойылған сұрақтарға жауап бермек.
Бұған дейін, Cambridge Analytica компаниясы 50 миллионға жуық әлеуметтік желі қолданушысының жеке деректерін ұрлап, әр елдегі сайлау нәтижелеріне араласты деген күдік туған болатын. Euronews арнасының мәліметіне сүйенсек, М.Цукерберг ЕО депутаттарының шақыруын қабыл алған. Ол алдағы аптада Брюссельге арнайы келмек.
Мұндай ақпаратты Еуропа парламенті төрағасы Антонио Таяни да растады. Еуроодақ Facebook басшысы қойылған сұрақтарға нақты жауап беруі тиіс деп талап қойып отыр. Өйткені ЕО шенеуніктері осы әлеуметтік желі арқылы Cambridge Analytica миллиондаған адамның жеке деректерін ұрлап, оны АҚШ-тағы сайлау кезінде және Ұлыбританияның Еуропалық одақтан шығуы сәтінде қолданған деп есептейді.
ЕО депутаттары әлден М.Цукербергке қоятын сұрақтарын әзірлеп қойған сыңайлы. Мәселен, «Жасылдар партиясының» көшбасшысы, бельгиялық саясаткер Филип Ламбертс «Фейсбук бизнес моделін өзгертіп, қолданушылардың деректері ұрланбас үшін ол қандай әрекет жасайды?» деген сұрағын көлденең тартпақ.
Ал Бельгия қауіпсіздік комиссиясының заңды кеңесшісі Брэндан Ван Алсенойдың айтуынша, Facebook қолданушылардың деректерін жинауды кез келген сәтте жүргізеді екен. Бұл сұрақ та нақты жауап беруді талап етеді.
М.Цукерберг мұның алдында АҚШ Конгресі алдында қойылған сұрақтарға жауап беріп, мәселенің мән-жайын түсіндірген болатын.
Шолуды дайындаған Абай АСАНКЕЛДІҰЛЫ,
«Егемен Қазақстан»
