Кино • 03 Шілде, 2018

Астанада халықаралық XIV «Еуразия» кинофестивалі ашылды

499 рет
көрсетілді
6 мин
оқу үшін

Астананың «Қазақстан» Орталық концерт залында 1-7 шілде аралығында өтетін халықаралық XIV «Еуразия» кинофестивалі салтанатты түрде шымылдығын түрді. Қазақ жерінде өтетін кинодуманға дүниенің түкпір-түкпірінен ат терлетіп жеткен отандық, голливудтық, ресейлік кино дүлдүлдері дәстүр бойынша қызыл кілемнің үстімен жүріп өтті.  

Астанада халықаралық XIV «Еуразия» кинофестивалі ашылды

Суреттерді түсірген Орынбай БАЛМҰРАТ, «Егемен Қазақстан»

Отыздан аса мемлекеттен кел­ген құрметті қонақтарды кинофестивальдің президенті, Қазақстанның халық әртісі Айман Мұсақожаева құшақ жая қарсы алды. Орталық Азия­дағы ең ауқымды кино бәй­гесінің ғасырлардың қуа­тын, тағылымын, кеңістігін сим­воликалық атау аясына сыйдыра отырып «Еуразия» айдарымен әлемге танылғанына да биыл тұп-тура он төрт жыл. 1998 жылы Алматыда алғаш рет халықаралық «Еуразия» кинофестивалі қанат қаққаннан бастап Қазақстанға көптеген Голливуд жұлдыздары, Еуропа кинематографтары, Азия ре­жиссерлері мен Ресей про­дю­серлері қонақ болып келеді. Еу­разияның жүрегінде, Батыс пен Шығыстың тоғысқан жерінде бой көтерген Астана Еуразия құрлығының барша мәдениетін өз бойына сіңірген қала бол­ғандықтан да өнер арқылы ынтымақтасуды мақсат тұтып, дәл осы фестивальдың тұсауын өз аспаны астында кес­кен еді. Соңғы жиырма жылда Қазақстан киносы әлем­­дік өнер додасына белсене араласа бастады. Ауқымды ки­но­жобаларға қатысып, абырой биігіне көтеріле бастаған Еу­разия кинофестивалінің та­нымалдылығы мен деңгейі жыл­дан-жылға артып келеді. Қазір ол әлемдік кинопродюсерлер қауымдастығы мойындаған Орталық Азиядағы ең ірі өнер алаңы. 2012 жылы Британия ки­но академиясы Еуразия кино­фестивалін әлемнің 35 көш бас­­таушы фестивальдардың қа­тарына қосты. «Еуразия» ки­нофестивалінің мақсаты – отан­дық кино өндірісті қолдау, оны дамыта отырып, Орталық Азия ай­мағындағы киноөндірісі өр­кендеген жетекші рөлге ие болу. Қоян-қолтық қарым-қатынасты дамытып, мәдениеттер алма­суы мен Азия мен Еуропа ара­­сындағы кинобизнесті өр­кендетуге қолайлы жағдай туғы­зу да осы фестивальдың бас­ты мін­деттерінің бірі. 

Астанада өткен былтырғы кинофестивальға әлемнің түкпір-түкпіріндегі елдерінен 150-ден артық фильм ұсынылса, Ас­тананың 20 жылдық мерейто­йына арналып отырған биылғы XIV халықаралық кинофестивальда дүние жүзіндегі ең танымал режиссерлерден 1000-ға тарта ұсыныс келіп түскен. Фес­­тиваль комиссиясының ірік­­­теуінен өткен 80-нен аса мем­­­лекеттің 95 картинасы кө­рермен назарына ұсынылады. 2017 жылы және биылғы жыл­дың бастапқы алты айында түсірілген бұл фильмдердің 12-сі негізгі байқауға, 36 қысқа метражды фильм және бәйге аясында көрсетілетін арнайы бағ­­дарламалық байқауларға қа­тысады. 

Кинофестиваль қонақта­ры­ның алдында сөз алған Мәде­ниет және спорт министрі Арыс­танбек Мұхамедиұлы мен «Еуразия» кинофестивалінің президенті Айман Мұсақожаева Астананың 20 жылдығына арналған халықаралық «Еу­разия» кинофестиваліне қаты­сушыларды құттықтап, сәт-сапар тіледі. 

Фестиваль деңгейінің биік­теуі қазылар алқасының құ­ра­мына байланысты да артып ке­леді. Биылғы бәйге қоржынына келіп түскен фильмдерді төрт құрамнан тұратын қазылар алқасы саралап, анықтайтын болады. Негізгі қазылар алқа­сы, қысқаметражды фильм­дер алқасы және екі тәуелсіз қа­зы­лар алқасы бір апта бойы жұ­мыс істейді. Тәуелсіз қазылар дегеніміз, мұндай маңызды фес­тивальдарда алтын арыстандармен, пальмалармен немесе басқа да сыйлықтармен қатар ФИПРЕССИ, қарапайым тілмен айт­қанда, киносыншылардың да халықаралық сыйлығы беріледі. Сондай-ақ  биылғы фестивальдың екінші тәуелсіз қазылары қата­рында, әлемнің 5 құрлығында өтетін 28 халықаралық фести­вальға қатысып, Азия кино­сының эталонын анықтау ке­зінде шешуші рөл атқаратын НЕТПАК қазылар алқасы да өзінің меншікті сыйлығын та­ға­йындап отыр. Міне, осын­дай ауқымдағы қазылар құра­мында туындылары «Үлкен үш­тік» кинофестивальдардың бай­қауларына 8 рет іріктеліп, Пекин, Канн, Берлин кино­байқауларында жүлдегер болған қытай режиссері Ван Сяошуай, халықаралық деңгейде аса беделді кинофестивальдардың ұйымдастырушысы және бағ­дарлама директорларының бірі Питер Скарлет, Иран ки­но­академиясының үздік фильм­дерін іріктеу комис­сиясының төрағасы, продюсер Амир Эс­фандиари, Қазақстан кинематографистер одағының төрағасы Ермек Тұрсынов, Италия кино жұлдызы Габриэлла Кристиани, ал қысқаметражды фильмдерді іріктейтін қазылар құрамында Түркияның атақты жазушысы, заманауи киносының бел­ді режиссер-продюсері Се­мих Капланоглу, Клермон-Фер­ран­дағы Халықаралық қыс­қа­метражды фильмдер фес­тивалінің негізін қалаушы Джордж Буллон, сингапурлік өнер кураторы және режиссері Джереми Чуа, сербиялық актер Милош Бикович, Канн фес­тивалінің үздік актрисасы Самал Еслямовалар бар. Сал­­­танатты шарада құрметті қазылар сарапшылық ететін таң­дау­лы фильмдерден үзінділер көр­сетілді.

Кинофестивальдың құрметті қонағы югослав және сербиялық ки­норежиссер, белгілі актер Эмир Кустурица, КСРО халық әр­тісі Асанәлі Әшімов сахнаға ша­­қырылып, сайысқа түсетін барлық үміткерлерге ақ жол тіледі.

Еуропалық кино академияның «Көрермендер көзайымы» сый­лығының екі мәрте иегері, шы­ғар­машылық қорына 200-ден аса кино картина жинақталған, «Кино тек шындыққа құрылуы тиіс» деген ұстанымның иесі, әйгілі француз актері Венсан Кассель – биылғы фестивальдың басты меймандарының бірі. Қазақ­стандықтарға жүрек­жар­ды лебізін жолдаған ол 71-нші Канн фестивалінде Сер­гей Дворцевойдың «Айка» фильмін­дегі рөлі үшін үздік актриса атанған Самал Еслямоваға ки­нофестивальдың жүлдесін табыс­тады. 

Фестивальдың алғашқы күні қазақстандық режиссер Қуат Ахметовтің «Әруақ» фильмнің тұсаукесері болды. Онда басты рөлді Асанәлі Әшімов сомдаған.

Халықаралық «Еуразия» ки­но­фестивалі – әлемдік дәре­же­дегі жұлдыздарды бір жерге шоғырландырған алаң ғана емес, сондай-ақ қазақстандық ки­но­өндірістің жыл сайын дамып, жаңа фильмдер қатарының толығып келе жатқандығының да дәлелі. 

Айгүл АХАНБАЙҚЫЗЫ,
«Егемен Қазақстан»

АСТАНА