Кеше Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаев жұмыс сапарымен Маңғыстау облысына келді, деп хабарлады Қазақстан Республикасы Президентінің баспасөз қызметі.
Ақтау қаласында Президент облыс активімен, көрнекті жұртшылық, зиялы қауым өкілдерімен, мұнай компаниялары еңбек ұжымдарының өкілдерімен кездесіп, Жаңаөзен қаласында орын алған қайғылы оқиғалар мәселелері жөнінде кеңес өткізді.
Мемлекет басшысы өз сөзінде Жаңаөзен қаласын қалпына келтіру, қаланың тіршілігін қамтамасыз ететін нысандардың жұмыс істеуін жолға қою, сондай-ақ жұмыстан шығарылған еңбеккерлерді жұмысқа орналастыру жөнінде барлық шараның қабылданатынын атап өтті. Сонымен бірге, Президент Қазақстан заңнамаларының барлық талаптарын бұлжытпай орындау қажеттігін атап көрсетті.
Мемлекет басшысы облыс активіне жаңа әкімді таныстырды. Маңғыстау облыстық мәслихатының келісімімен өңір әкімі лауазымына Бауыржан Мұхаметжанов тағайындалды.
Президент Қырымбек Көшербаевқа жемісті жұмысы үшін ризашылығын білдіріп, соңғы бірнеше жылда өңір үлкен экономикалық табысқа жеткенін атап өтті.
Президент өзінің тапсырмасы бойынша Премьер-Министрдің бірінші орынбасары Өмірзақ Шөкеев бастаған арнайы Үкіметтік комиссия Маңғыстау облысында болып, тұрғындармен кездесу өткізгенін, жағдайды сол жерде жан-жақты тексергенін айтты. Үкімет Жаңаөзендегі тәртіпсіздіктердің салдарын жою және қаланы қалпына келтіру бойынша арнайы шаралар жоспарын бекітті. Осы мақсатқа Үкімет тарапынан 3 млрд. теңгеден астам сома бөлініп отыр. Жеке меншік иелерінің зардап шеккен нысандарын қалпына келтіру үшін бюджеттен тыс қаражат тарту қарастырылған.
Қазіргі кезде Жаңаөзен қаласындағы жағдай тұрақтандырылған. Басқару органдары қалыпты режімде жұмыс істеп тұр.
Мемлекет басшысы атап көрсеткендей, жаппай тәртіпсіздіктердің туындауына бұзақы топтың іс-әрекеттері басты себеп болған. Олар жұмыстан босатылған қызметкерлер мен «Өзенмұнайгаз» компаниясы басшылығы арасындағы ұзаққа созылған еңбек жанжалын пайдаланған.
– Үкімет, «Самұрық-Қазына» қоры, «ҚазМұнайГаз» компаниясы менің еңбек дауын дер кезінде шешу жөніндегі тапсырмамды орындамады. Өкінішке қарай, олар бұл мәселені шешуде дәрменсіздік танытты. Ұлттық компания мен оның еншілес құрылымдарының басшылығында көптеген кездейсоқ адамдар болған. Осының барлығы менеджмент тиімділігінің төмендеуіне әкеліп соқтырды. Сондықтан мен «ҚазМұнайГаз» ұлттық компаниясының жаңа басшылығына Ләззат Қиыновты, ал «ҚазМұнайГаз» БӨ» компаниясының басшылығына Алик Айдарбаевты тағайындаймын, – деді Мемлекет басшысы.
Президент Үкіметке өкілетті үкіметтік құрылымдардың, «ҚазМұнайГаз» компаниясының аталған жағдайдағы іс-қимылын жан-жақты тексеріп, кінәлілерді жазалау, сондай-ақ «ҚазМұнайГаз» компаниясының басқару жүйесін реформалау бойынша нақты ұсыныстар беруді тапсырды.
Кеңес қорытындысы бойынша Мемлекет басшысы өкілетті мемлекеттік органдардың алдында қысқа мерзімде Жаңаөзен қаласындағы жағдайды қалпына келтіру бойынша барлық қажетті шараларды қабылдау міндеті тұрғанын атап өтті.
Мемлекет басшысы сондай-ақ Жаңаөзен қаласында болып, қалпына келтіру жұмыстарының барысымен танысты. Нұрсұлтан Назарбаев жаппай тәртіпсіздіктер кезінде қирап-бүлінген нысандарда болып, қала тұрғындарымен, құқық қорғау органдарының өкілдерімен кездесті.
Содан кейін ел Президенті қала активімен, мұнай ұйымдары еңбек ұжымдарының өкілдерімен кездесу өткізді.
Кездесу барысында Мемлекет басшысы Қазақстан қоғамының басты құндылығы – тәуелсіздік, бейбітшілік және келісім екенін атады.
– Жиырма жыл бұрын, халқымыздың тарихында біз тұңғыш рет тәуелсіздікке қол жеткіздік. Біз осы қасиетті құндылықты бағалай білуге тиістіміз. Тәуелсіздіктің 20 жылдығындағы жаппай тәртіпсіздіктер біздің барлық халқымыздың жазғыруын туғызды. Шахтерлер, металлургтер, еңбек ұжымдары бүкіл еліміз бойынша тәртіпсіздіктерді жазғырды, – деп атап өтті Нұрсұлтан Назарбаев.
Кездесу барысында Л.Қиынов сөз сөйледі. Ол жұмыстан босатылған қызметкерлерді еңбекке орналастыруды қоса алғанда, барлық проблемалардың таяу уақыттарда шешілетініне сендірді. А.Айдарбаев Президенттің барлық тапсырмаларының ең қысқа мерзімде орындалатынын атап көрсетті.
– Нұрсұлтан Әбішұлы, тарихи Отанына оралған біздің отандастарымызға Сіз жеке қолдау көрсетіп келесіз. Біз Сізге, Сіздің еңбегіңізге, осы сәтте қолдау көрсетіп және проблемаларды шешу үшін келгеніңізге ризамыз, – деп атап өтті «Нұрлы көш» мемлекеттік бағдарламасы бойынша келген отандастардың қалалық бірлестігінің төрағасы С.Мұқашев.
Мемлекет басшысы қоғамдағы бейбітшілік пен келісімнің қазақстандықтардың басты құндылықтары екенін атап көрсетті. Маңғыстау – бұл ежелден қазақтарда тұрақтылықтың, бейбітшілік пен келісімнің тірегі болып саналған ғасырлар бойғы дәстүрлер мекені.
– Егер бізде бейбітшілік пен бітім орнаса, онда біздің балаларымыз да бақытты болады. Халық бірлігі – ол біздің ең басты құндылығымыз деген ұлы Абайдың сөзін ұмытпаңыздар, – деді Мемлекет басшысы.
Президент Үкіметке мейлінше қысқа мерзімде Жаңаөзен қаласындағы қираған нысандарды жедел қалпына келтіру үшін барлық ұйымдастыру, қаржы мәселелерін шешуді және қаланың тіршілігін қамтамасыз ететін нысандардың қалыпты жұмыс істеуін қамтамасыз етуді тапсырды. Мемлекет басшысы елдің өзге өңірлерінің қаланың қираған нысандарын қалпына келтіру үшін көмек көрсетуге ұмтылыс білдіріп отырғанын атап өтті. Оның сыртында Н.Назарбаев отандық кәсіпкерлердің де қираған нысандарды қалпына келтіруге және қаланы көріктендіруге ықпал ететіндерін хабарлады.
Президент атап өткендей, Үкіметке, «Самұрық-Қазына» ұлттық әл-ауқат қорына «ҚазМұнайГаз» ұлттық компаниясының құрылымдық бөлімшелеріне заңды тұлға мәртебесін беру жөнінде шешім қабылдау керек. Бұл олардың еңбек ұжымдарының әлеуметтік мәселелерін шұғыл түрде шешіп отырулары үшін қажет.
Мемлекет басшысы Өмірзақ Шөкеев басқаратын үкіметтік комиссияға екі апта ішінде «Өзенмұнайгаз» компаниясының қызметкерлері мен Жаңаөзен қаласы тұрғындарының наразылығын тудырған барлық себептерді анықтауды және ол себептерді жою жөнінен ұсыныстар түсіруді тапсырды.
Президент әрбір жаңаөзендіктің үдемелі индустриялық-инновациялық даму бағдарламасы шеңберінде ашылған кәсіпорындардың бірінде жұмысқа орналасуға мүмкіндігі бар екенін атап көрсетті.
Нұрсұлтан Назарбаев Бас прокуратураға, Ішкі істер министрлігіне жаппай тәртіпсіздік фактілері бойынша қылмыстық істерді тергеу жөнінен барлық қажетті шаралар қабылдауды тапсырды. Барлық кінәлілер мен жаппай тәртіпсіздік тудырушыларды анықтау және іздеу жөніндегі жұмыстарды күшейту қажет. Тергеу барысы, Маңғыстау облысы ардагерлер кеңесінің төрағасы Өмірзақ Озғанбаев бастаған қоғамдық комиссияны тарта отырып, ашық және жария түрде жүруге тиіс.
Президент атап көрсеткендей, сарапшылардың басым көпшілігі, оның ішінде шетелдік сарапшылар да бұл арнайы ұйымдастырылған акция, Жаңаөзендегі жаппай тәртіпсіздіктер «нақты ұйымдастырылуы мен өткізілу уақыты айғақтап отырғандай, арандатушылық сипаттағы жоспарланған акция» деген пікірді ұстанады. Бүтіндей алғанда, бұл оқиғаны, сол сияқты оны шешу жөніндегі мемлекеттік органдардың іс-қимылын шетелдіктер объективті тұрғыда түсініп отыр.
Жаңаөзендегі қайғылы жәйт елдің бүкіл азаматтары үшін ортақ қайғыға айналды, деп атап өтті Мемлекет басшысы сөзінің соңында. Бүкіл қазақстандықтар тәртіпсіздіктерді ұйымдастырушылардың іс-әрекеттерін бірауыздан айыптады. Жаңаөзендегі оқиға қазақстандық қоғамдағы тұрақтылық пен бірлікті нығайтудың маңыздылығын іс жүзінде көрсетіп берді. Бүгінде әлемде бірде-бір ел теңдесі жоқ жаһандық экономикалық дағдарыстың зардабына айналып отырған жаппай тәртіпсіздіктерден қашып құтыла алған жоқ.
– Қазақстандықтардың бірлігінің, бірізді жүргізілген әлеуметтік-экономикалық саясаттың арқасында бізде Жаңаөзендегі қалыпты өмірді қалпына келтіру жөніндегі бүкіл қажетті жұмыстарды барынша қысқа мерзімде атқарып шығуға барлық мүмкіндіктер бар. Осыған орай барлық мемлекеттік органдарға бірлескен және өзара үйлестірілген жұмыстарды ұйымдастыруды тапсырамын. Барлық жұмыс шапшаң, барынша қысқа мерзімде атқарылуға тиіс. Тергеу барысын мен жеке бақылауымда ұстайтын боламын, деді Мемлекет басшысы.
-----------------------------------------
Суреттерді түсіргендер С.БОНДАРЕНКО, Б.ОТАРБАЕВ.
