Жүздеген жылдар бойы қалыптасқан адамзат баласының жалпы құндылықтары қамтылған Конституциямыз – береке-бірлігіміздің, әлеуетті мемлекет құруымыздың айғағы. Сондай-ақ Конституция күнін ұлық мереке ретінде атап өтуіміз елдігіміздің айқын көрінісі.
Бірқатар қиындықтарды еңсеріп, біз бүгінгі таңда мызғымас мемлекет пен айбары асқан қуатты ұлтқа, табысты елге айналдық. Қазіргі таңда ортақ шаңырағымыздың шекарасын шегендеп, іргемізді мызғымастай етіп бекіттік. Ғасырлар бедерінде тағдыр тоғыстырған, тарих табыстырған түрлі этнос өкілдері Конституция қағидаттары төңірегіне топтасып, елдік деген асыл құндылықты дәріптеп, бір ел, бір халық болып біріктік. Еуразияның жүрегіне орналасқан елордамыз әлемге дүниежүзілік руханияттың ордасы ретінде танылды.
Әрбір азаматы емін-еркін сезінетін, жайдары өмір сүретін, татулығы жарасқан Қазақстан халқының қарымды істері бүгінде әлем жұртшылығы үшін үлгі-өнегеге айналды. Мұның өзі біздің Ата Заңымызда бүкіл адамзаттық құндылықтар мен өркениеттік игіліктердің барлығы қамтылғанын дәлелдейді.
Конституция Қазақстан Республикасын демократиялық мемлекет деп жариялайды. Оның демократиялылығы, ең алдымен, мемлекет ішінде халық билігін қамтамасыз етуінен көрінеді. Ата Заңның 3-бабының 1-тармағында мемлекеттік биліктің бірден-бір бастауы – халық делінген. Бұл конституциялық норма Қазақстанның халықтық мемлекет екендігін білдіреді.
Кез келген мемлекеттің, елдің тәуелсіздігін, демократиялық құндылықтарын айқындайтын негізгі құжаты – Конституция. Онда мемлекеттің барлық құрылымдарының, жеке азаматтардың, этностардың, әлеуметтік топтардың мақсаттары, міндеттері, құқықтары көрсетіледі. Конституция – мызғымас мемлекетіміздің темірқазығы, бірлігі мен ынтымағы жарасқан елдігіміздің бұлжымас бағдары, кемел келешегіміздің кепілі. Ата Заң біздің бүкіл жарқын істеріміздің қайнар бастауына айналды. Конституциямызда адамдардың табиғи құқықтары мен бостандықтары, билік институттарын демократиялық жолмен қалыптастыру және дамыту, Қазақстанда азаматтық қоғам құру туралы дүние жүзі таныған прогрессивті идеялар бекітілді.
Конституциямызда айтылғандай, еліміздің ең басты қазынасы – адам, оның құқығы мен бостандықтары болып табылады. Аталған құжат ұлан-ғайыр елімізде бірлігіміз жарасып, «бір жеңнен қол, бір жағадан бас шығарып», тату-тәтті өмір сүруіміздің кепілдігі мен айқын нышаны болып табылады.
Ата Заңымыздың талаптарын бұлжытпай орындаудың нәтижесінде Отанымыздың бірлігі нығайып, елімізде тұрақтылық пен татулық орнықты. Жаңа Конституция қабылдау арқылы Қазақстан дамудың даңғыл жолына түсті.
Қазақстан Республикасы өзiн демократиялық, зайырлы, құқықтық және әлеуметтiк мемлекет ретiнде орнықтырды. Оның ең қымбат қазынасы – адам және адамның өмiрi, құқықтары мен бостандықтары деп айқындалды. Ал Конституцияны құрметтеу және сақтау арқылы және оның тарихы мен маңызын білуімізбен ғана біз өз елімізді, Отанымызды, тарихымызды, құндылықтарымызды құрметтейміз және еліміздің дамуына, қоғамдық келісімге, бейбітшілік пен тыныштыққа қол жеткізе аламыз. Өйткені біздің Ата Заңымыз – Қазақстан халқының саналы таңдауы, өркенді дамуымыздың кепілі.
Осылайша мемлекетіміздің Ата Заңы халқымыздың тәуелсіз ел болуды армандаған мүддесін заң тілінде айшықтаған, әлемге Қазақстан деген мемлекет бар екенін паш еткен құқықтық құжат болып табылады. Осы Конституциямен еліміздің мемлекеттік тұғыры нығайды, оның басқару тетігі бір жүйеге келді.
Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаев өзінің «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» атты мақаласының қорытынды бөлімінде: «Екі дәуір түйіскен өліара шақта Қазақстанға түбегейлі жаңғыру және жаңа идеялар арқылы болашағын баянды ете түсудің теңдессіз тарихи мүмкіндігі беріліп отыр. Мен барша қазақстандықтар, әсіресе жас ұрпақ жаңғыру жөніндегі осынау ұсыныстардың маңызын терең түсінеді деп сенемін», деп келешекке кемел оймен үн тастайды.
Ата Заңымыздың өміршеңдігі, демократиялық табиғаты туралы қазақстандықтар да, шетел азаматтары да жиі жылы лебіздер айтып, болашағымызға зор сенім білдіріп келеді. Оны бүгінгі биігімізден бағаласақ, қазақстандықтардың оның негізгі түйіндеріне тыныштықтың, күнделікті берекелі өмір ағысының бас кепілі ретінде құрметпен қарайтыны ешбір күмән туғызбайды.
Конституция өзінің нормалары мен принциптерінің көмегімен ғана емес, бекітілген идеялары арқылы да қоғам мен мемлекетті өркениетті елдердің қатарына жетелейді. Сондықтан қазіргі кезде басты міндет – жеке тұлғалардың, қоғамдық ұйымдардың және мемлекеттік органдардың Республика Конституциясына деген дәстүрлі құрметін дамыту. Егер біз осы міндетті орындасақ, алдыңғы қатарлы Қазақстан мемлекетінің қалыптасқаны. Ең алдымен, әркiм Қазақстан Республикасының Конституциясын және заңдарын сақтауға, басқа адамдардың құқықтарын, бостандықтарын, абыройы мен қадiр-қасиетiн құрметтеуге мiндеттi.
Осы тұрғыдағы ойымызды Елбасының сөзімен аяқтасақ: «Конституцияны қатаң ұстану – бұл мемлекеттіліктің табысты дамуының және қоғамдағы азаматтық келісімнің негізі. Ол бойынша өмір сүру – бұл демократияның ең жоғарғы мектебі. Бұл мектептен барлығымыз өтуге тиіспіз. Біздің міндет
– Конституцияға аса ұқыптылықпен қарау. Өзіміздің елімізді, өзіміздің тарихымызды, өзіміздің жетістіктерімізді қалай құрметтесек, оны да солай аялауымыз керек. Конституцияны сыйлай білмесек, оның талаптарын мүлтіксіз орындай алмасақ, онда қоғамдық келісімге, тәртіпке, бейбітшілікке және тыныштыққа жету мүмкін болмайды, яғни мұндай жағдайда Отанның ырыс-берекелі болашағы туралы айтудың да қажеті жоқ».
Қорытындылай келе, барлық қазақстандықтарды 30 тамыз – Конституция күнімен құттықтай отырып, әрбір шаңыраққа шырайлы шаттық, бақ-береке, қазыналы қуаныш, ырыс пен ынтымақ тілеймін! Әрқашан болашағымыз баянды, келешегіміз кемел әрі еліміз еңселі, жастарымыз көшелі болсын!
Асқар МҰСТАБЕКОВ,
полковник, Қазақстан Қарулы Күштері Радиоэлектроника және байланыс әскери-инженерлік институтының бастығы