Ақтауда өткен жарыстың деңгейі жоғары болды. Былтыр Германияның Гамбург қаласында ұйымдастырылған әлемдік додада жеңіс тұғырына көтерілген алты боксшымыздың бесеуі ел біріншілігінде қарсылас шыдатпады. Әсіресе біз 75 кило салмақ дәрежесінде күш сынасқан Жамбыл облысының түлегі Әбілхан Аманқұлдың асқан шеберлігіне тәнті болдық. Нұрлан Ақүрпековтей білікті бапкерден тәлім-тәрбие алған қазақтың өр мінезді ұлы барлық қарсыласын бет қаратпай ұтып, жеңіс тұғырының ең биік сатысына көтерілді. Өзгелерді айтпағанда, Азия біріншілігінің күміс жүлдегерлері – Рустам Сыбаев пен Ерік Әлжанов, Ислам ынтымақтастығы ойындарының жеңімпазы Тұрсынбай Құлахмет сынды сақа спортшылардың өздері Әбілханға жарытып қарсылық көрсете алмады.
Рио Олимпиадасы мен әлем чемпионатында жүлде алған 91 кило салмақтағы қостанайлық Василий Левит пен былтырғы дүниежүзілік додада күміс медальды мойнына ілген +91 кило салмақтағы қызылордалық Қамшыбек Қоңқабаевтың қарқыны өте күшті болды. Барлық қарсыластарын бір деммен ұтқан олар бас жүлдені қанжығаларына байлады. 56 кило салмақтағы түркістандық Қайрат Ералиевтің де өзге боксшылардан басымдығы еш күмән туғызған жоқ.
Көпшілік 69 кило салмақ дәрежесіндегі қарағандылық Абылайхан Жүсіпов пен тараздық Асланбек Шымбергеновтің жекпе-жегін тағатсыздана күтті. Бүгінгі таңда екеуінің де дәуірі жүріп тұр. Жасөспірімдер мен жастар арасындағы жарыстарда алтын тұғырдан төмендемеген Абылайхан ересектер тобына да еркін қосылды. Ол әлем және Азия чемпионаттарында атой салды. Асланбек – Дүниежүзілік бокс сериясы додасындағы ең үздік боксшылардың бірі, жазғы Азия ойындарының күміс жүлдегері. Екеуара тартыс Жүсіповтің пайдасына шешілді. Бәсеке барысында Абылайхан қарсыласын бір мәрте нокдаунға жіберді. Жекпе-жектен кейін Абылайханмен тілдескенімізде ол бұл айқасқа бұрыннан дайындалғанын айтты.
– Асланбек әлеуеті жоғары, тәжірибелі боксшы. 69 килода екі дүркін ел чемпионы. Сондықтан оны осал деуге болмайды. Біз спаррингте де өте сирек кездестік. Себебі ол «Астана арландарының» сапында жүргендіктен, бірлесіп өткізген жаттығуларымыз аз болды. Ал жаттығу барысындағы жұдырықтасуда толығымен ашылмадық деп ойлаймын. Негізгі қарсылас болғандықтан көбіне жұмбақ күйде жүрдік. Біз рингке бір-бірімізді толық зерттеп шықтық. Асланбектің жекпе-жектерін қалт жібермей қарап, толық назарда ұстадық. Финалда көп қателестім деп ойламаймын. Александр Стрельников менің екінші бапкерім. Қазіргі салмағым бойынша боксшыларды баптауда оң нәтиже көрсетіп, Олимпиада чемпионын шығарған маман. Алда бірлесіп жұмыс істеп, ауыз толтырып айтарлықтай нәтижеге жетеміз деп үміттенемін.
Гамбургте өткен әлем чемпионатында жүлде алған боксшылар арасынан тек аса жеңіл салмақтағы Ержан Жомарт қана бас жүлдесіз қалды. Жарақатына байланысты ол жартылай финалдық сайысқа шыққан жоқ. Бұл салмақта ақмолалық Теміртас Жүсіпов топ жарды. Ал осы жарыстың өзге жеңімпаздары мыналар: 52 кило – Әнуар Мұзафаров (Алматы облысы), 60 кило – Зәкір Сафиуллин (Шымкент қаласы), 64 кило – Санатәлі Төлтаев (Маңғыстау облысы) және 81 кило – Бек Нұрмағамбет (Түркістан облысы).
Байыптап қарасаңыздар, биылғы Қазақстан чемпионатында топ жарғандардың дені сақа спортшылар. Солардың арасында ең ересегі – Зәкір Сафиуллин. Ол – 32 жаста. Теміртас Жүсіпов пен Василий Левиттің жасы – 30-да. Қайрат Ералиев – 28, Қамшыбек Қоңқабаев – 27 және Әнуар Мұзафаров – 26 жаста. Олардың барлығы да осы деңгейге өздерінің қажырлы еңбегі мен табандылығының арқасында қол жеткізіп отыр. Ақтаудағы айқас барысында соған анық көз жеткіздік. Ал қалғандары өрімдей жастар. Мәселен, Санатәлі Төлтаев небәрі 19 жаста. Бек Нұрмағамбет енді ғана 20 жасқа толып отыр. Талай дүбірлі додада дараланып, көрермендердің көзайымына айналып үлгерген Абылайхан Жүсіпов пен Әбілхан Аманқұл 21 жаста. Сондай-ақ ел біріншілігінде жүлдегерлер қатарынан көрінген Жандос Несіпжан (49 кило), Оразбек Асылқұлов (56 кило), Серік Теміржанов (60 кило), Саматәлі Төлтаев (60 кило), Аман Қазанғапов (75 кило), Михаил Коханчик (81 кило) және Айболды Дәуренұлы (+91 кило) сынды жалынды жастардың да өнері жанкүйерлер көңілінен шықты. Жастары әлі 20-ға да келмеген сол сайыпқырандар ертеңгі күні ел боксын өрге сүйрейді деген сенімдеміз.
Жалпыкомандалық есепте Түркістан облысы өрендерінің көші ілгері болды. Олар 2 алтын, 3 күміс және 2 қоланы олжалады. Екінші орында – Маңғыстау облысы. Ринг қожайындары 1 алтын, 3 күміс және 4 қоланы еншіледі. Үшінші сатыға Жамбыл облысы жайғасты. Тараздың тастүлектері 1 алтын, 2 күміс және 3 қоланы иеленді. Сондай-ақ жеңіс тұғырына көтерілгендер арасында мына өңірлердің өкілдері де бар: Ақмола облысы (1 алтын+1 күміс+1 қола), Астана қаласы мен Қызылорда облысы (1+0+2), Алматы мен Қарағанды облысы (1+0+1), Шымкент қаласы (1+0+0), Қостанай облысы (0+1+0), Ақтөбе облысы (0+0+2), Павлодар мен Шығыс Қазақстан облысы (0+0+1).
Ел чемпионатын қорытындылаған ұлттық құраманың бас бапкері Мырзағали Айтжанов құрамадағы өзгерістер мен алдағы жоспарларын айтты. «Құрама сапына алынған жаңа боксшылар Сәкен Бибосынов пен Оразбек Асылқұлов. Тағы бір айта кетер жайт, құрамада үшінші нөмірлі болып жүрген боксшылар екінші, ал төртінші саптағылар үшінші нөмір болып ауысып жатыр. 81 килода өнер көрсеткен мақтанышымыз Әділбек Ниязымбетов былғары қолғабын шегеге ілді. Оның орнына келген Бек Нұрмағанбет бұл салмақта Әділбектің орнын жоқтатпайды деп ойлаймыз. 49, 56, 75, 91 және аса ауыр салмақ дәрежелерінде өнер көрсетіп жүрген спортшылар өз орындарында қалды. Ұлттық құраманың биылғы оқу-жаттығулары 6-13 желтоқсан аралығында Астанада өтеді. Сол уақытта Әділбек Ниязымбетовтің орнына ұлттық құраманың жаңа капитанының есімі де белгілі болмақ. Келер жылғы әлем чемпионаты мен Азия біріншілігі әдеттегідей 10 салмақ бойынша өтеді», дейді М.Айтжанов.
Ғалым СҮЛЕЙМЕН,
«Егемен Қазақстан»
