Батыржанды көп әріптесінен даралайтын басты ерекшелігі – даусы. Контртенор даусына ие жас талант елімізде әзірге жалғыз әнші. Музыка мамандарының айтуынша, мұндай дауыс әлемде өте сирек екен. Яғни контртенор – операда ән салып жүрген ер-азаматтардың ішіндегі ең жоғары дауыс болып есептеледі. Бұл үн әсіресе ортағасырлық операларды орындауға таптырмайды. Сондықтан болса керек, Батыржанның бойындағы ерекше қабілетті байқаған ұстаздары Қазақ ұлттық өнер университетінде оқып жүргенде-ақ Италияда білімін шыңдауға кеңес беріп, бағыттайды.
– Қарағанды қаласында туып-өстім. Қазақ ұлттық өнер академиясын ойдағыдай тәмамдаған соң әлемге танымал опера әншісі Алла Симонишвилидің кеңесімен италия тілін меңгеріп, 2011 жылы Озимо қаласындағы опера академиясына оқуға қабылдандым. Кейін араға 3 жыл салып Джоаккино Россини атындағы консерваторияның магистратурасын үздік дипломмен тәмамдадым. Жалпы, адамның өмірінде кез келген оқиға кездейсоқ болмайды екен. Алла Симонишвили ханыммен 2009 жылғы алғашқы таныстығымды өміріме түбегейлі өзгеріс әкелген айтулы оқиға деп санаймын. Сол сәттен бастап мен адам өз арманына шын сеніп, сол жолда тынымсыз еңбектенсе, міндетті түрде бағындыратындығын түсіндім, – дейді әнші өнердегі алғашқы қадамдарын еске алып.
Иә, жас өнерпаз үшін операның отаны саналатын Италия жері кәсіби маман ретінде өсуде үлкен мектеп болғаны сөзсіз. Озимо қаласының Опера өнері академиясында оқып жүріп жеке ән айту класы бойынша Алла Симони, Анна Ванди, Райна Кабаивански, Лелла Куберли, Стефано Демикелли, Антонио Юварра, Харриет Лоусон, Алессандро Бениньи, Кристиан Маццавилани-Мути, Джанни Тангуччи, Уильям Матеуцци, Альберто Дзедд, Джемм Бертаньоли сынды пофессорлардан дәріс алып, шеберлігін шыңдады. Әншінің айтуынша, елден жыраққа вокалдық шеберліктің қыр-сырын жіті меңгеру үшін ғана емес, өзінің даусы көне операларды шырқауға әбден икемді болған соң да аттаныпты. Өйткені контртенор даусының иелері негізінен барокко дәуірінің әуендерін шырқауда таптырмас маман көрінеді. Сондықтан да Батыржан Қазақстанда көп шырқала бермегенмен, Еуропа елдерінде аса үлкен сұранысқа ие көне музыкаларды кемеліне келтіре орындап жүр. Аталмыш стильде ән салатын әншілердің елордаға да өте керек екенін жеткізген Батыржан, Италияның бірнеше өнер ошағының жұмысқа шақырып, жұмыс істеуге ниетті болғандығына қарамастан, 2017 жылы оқуын тәмамдап, туған жерге түбегейлі қайтып оралды.
– Мен өзімді Дж. Россинидің «Танкред» операсындағы кейіпкеріме қатты ұқсатамын. Өйткені ол да мен секілді туған жерін сағынып: «О, менің Отаным! Туған үйім!» деп ән салады. Елден жырақта болған бірнеше жыл уақытта сол кейіпкерімнің ішкі сезімін жүрегімнен өткізіп, әбден түсінетін деңгейге жеттім. Әрине Италия әлемдік опера өнерінің орталығы болғанымен, мен үшін туған елім – Қазақстаннан артық мекен жоқ. Мұны сол жақта білім алған жылдары айқын түсіндім, – дейді әнші.
Батыржанды өзге әншілерден даралайтын тағы бір артықшылығы – ол жеті тілде еркін ән салады. Сондықтан да өнер иесімен бірлесе жұмыс істеуге әлемнің жетекші өнер ошақтары аса құштар. Бүгінде Батыржан Қазақ ұлттық өнер университетінің оқытушысы, аталған оқу орнының Аралас хорының көркемдік жетекшісі және дирижері, «Қазақконцерт» мемлекеттік концерттік ұйымының солисі, «Астана Опера» театрының шақырылған солисі, сондай-ақ Италиядағы «Coro lirico Perla Verde» хорының шақырылған дирижері қызметтерін қатар атқарады. Әлемнің көптеген елдерінде, оның ішінде Италия, Грузия, Франция, Мысыр, Иордания, Ресей, БАӘ, Польшада жеке шығармашылық концерттерін сәтті өткізіп, өнер тілі арқылы жаһан назарын жаулап үлгерді. Жас дарынның өнер әлемінде сіңірген осы еңбегін туған елі де лайықты бағалап, әнші өткен жылы «Қазақстанның 100 жаңа есімі» жобасында топ жарды.
– Өнер адамы үшін кез келген марапат – бағалы. Әрқайсысы шығармашылық адамының шабытына шабыт үстеп, жаңа биіктерге жетелейтіні сөзсіз. Солай бола тұрса да, ондай атақ пен даңқ адамға үлкен жауапкершілік те жүктейді екен. «Қазақстанның 100 жаңа есімінің» қатарына қосылғалы менде осындай бір толқыныс сезімі бар. Әрине бұған дейін де бірнеше шетелдік марапаттарға ие болып жүрмін ғой. Бірақ туған елдің сенімі деген өзгеше ыстық болады екен. Әсіресе Тұңғыш Президентіміз Нұрсұлтан Әбішұлының жоба жеңімпаздарымен кездесуінен соң Елбасының алдында шығып ән шырқауым мен үшін ерекше ұмытылмас толқынысты сәт болды. Абайдың «Көзімнің қарасы» әнін орындадым. Әнімді тыңдаған Президент: «Дауысың ерекше екен», деді. Мен үшін бұл жоғары баға ғана емес, үлкен сенім деп те білемін, – деп әңгімеміздің соңында Батыржан Смақов жылы ғана жымиды. Сол сәтте өнер иесінің нұр тұнған жүзіне жараса кеткен отты жанары әнші бағындырар белестің әлі алда екенін жария етіп тұрған еді... Лайым солай болғай!
