«Еңбекті қорғау және еңбек саласының болашағы» тақырыбындағы конференцияға Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрі Бердібек Сапарбаев, Кәсіподақтар федерациясының төрағасы Бақытжан Әбдірайым, Халықаралық еңбек инспекциясы қауымдастығының президенті Кевин Майерс, ИИДМ Индустриялық даму және өнеркәсіптік қауіпсіздік комитетінің төрағасы Қанат Байытов, Адами капиталды дамыту және бизнестің әлеуметтік саясаты комитеті төрағасы Талғат Доскенов қатысты.
Министр Б.Сапарбаев еліміздің кәсіпорындарында жарақаттану мен өлім-жітімнің төмендегенін атап өтті. Ол 2018 жылы өндірісте зардап шеккендердің саны 6,6%-ға (1568 адам), өткен жылмен салыстырғанда 9,8%-ға (220 адам) азайғанын айтты. Экономика салалары бөлінісінде зардап шеккендердің ең көп саны тау-кен металлургия кешені кәсіпорындарында және құрылыс саласында болып, жеке-жеке 18,5%-ды және 12,4%-ды құрайды.
«Мемлекеттің негізгі саясатының бірі – адам капиталын дамыту, жұмысшылардың еңбегін қорғау, өндіріс қауіпсіздігін қамтамасыз ету. Сондықтан әлемдегі болып жатқан озық тәжірибелерді, технологияларды пайдалануымыз керек. Бүгін 9-рет өтіп отырған көрменің негізгі мақсаты да сол. 9 жылдың ішінде осындай көрмелерге 400-ден астам компания қатысып, оған 10 мыңға жуық адам келді. Жыл сайын еліміздегі өндірістік жарақаттану деңгейі шамамен 80 пайызға төмендеп келеді. Қайғылы оқиғалар санының азайғаны да байқалады. Бірақ өндірісте жарақат алу әлі де бар. Мәселен, өткен жылдың ішінде шамамен 1500 жарақаттану дерегі тіркеліп, өкінішке қарай, 220 адам қаза тапты. Сондықтан біз өндірісте жарақат алу деңгейін барынша төмендету үшін жұмыс істеуіміз қажет» деді министр.
Жүргізілген талдауға сәйкес, қауіпсіз еңбек жағдайларын қамтамасыз етпеу, жеке және ұжымдық қорғаныс құралдарының болмауы және қызметкерлерді тиісті оқытудың жеткіліксіздігі елдегі өндірістегі жазатайым оқиғалардың негізгі себептері болып қала береді.
Еңбек жағдайлары қолайсыз болу салдарынан өнеркәсіптік жарақаттар ғана емес, кәсіптік аурулардың саны да артуда. Өткен жылдың өзінде сақтандыру ұйымдары еңбекке қабілеттігін жоғалтумен байланысты зиянды өтеу үшін 2606 қызметкерге 4,5 млрд теңге төлеген. «Белгіленген проблемаларды ескере отырып, зиянды еңбек жағдайлары бойынша жұмыс орындарын түбегейлі қысқартуға және өндірістік жарақаттануды нөлге дейін төмендету міндетін қойдық» деді Б.Сапарбаев.
Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі осы бағытта кешенді жұмыс жүргізуде. Яғни алдағы 5 жылда еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау жөніндегі нормативтік-құқықтық актілерді қайта қарауды жоспарлап отыр. Осылайша, министрлік 2019-2023 жылдарға арналған Қазақстан Республикасында зиянды еңбек жағдайлары бойынша өндірістік жарақаттануды және еңбек жағдайлары зиянды жұмыс орындарын азайту бойынша жол картасын әзірледі. Құжатта қабылданған шаралардың орындалуы мемлекеттік бақылаудың тиімділігін арттыруға, кәсіби тәуекелдерді басқарудың заманауи жүйесін енгізуге, еңбекті қорғау саласындағы функцияларды автоматтандыруға және әлеуметтік әріптестік институтын тиімді пайдалануға бағытталған.
Еңбек министрлігінің интернет-ресурсы алаңында «Еңбекті қорғау және қауіпсіздік» ақпараттық жүйесімен интеграцияланған еңбекті қорғау саласында электрондық портал құру мәселесі пысықталуда. Портал базасында статистикалық есептілік жүйесі және еңбек заңнамасы мәселелері бойынша электрондық консультант құрылатын болады.
Конференция қатысушылары саланың дамуы, өндірістегі еңбекті қорғау және өнеркәсіптік қауіпсіздік бойынша цифрлық технологияларды енгізу, жеке және ұжымдық қорғаудың жаңа жүйелерін, еңбекті қорғаудың басқару жүйесін, сондай-ақ мемлекеттік және ішкі бақылау мәселелерін қарады.
Қатысушылардың сөйлеген сөздерін қорытындылай келе, Б.Сапарбаев конференция алаңында қалыптасқан сындарлы диалогты атап өтті. Министр спикерлердің ұсыныстарын қолдады, атап айтқанда, еңбек қауіпсіздігі саласындағы алдын алу жұмыстарын қолдады. Ол Ақтөбе қаласындағы ERG компаниясының тәжірибесі туралы айтып берді, онда «халықты басқару» жобасы іске қосылды, компанияның бұрынғы қызметкерлері, мысалы, еңбек ардагерлері кәсіпорындағы жұмыс қауіпсіздігін бақылай алады.
Іс-шара аясында KIOSH-2019 көрмесінің ресми ашылу рәсімі өтті, оған Қазақстан, Қытай, Ресей және Түркиядан 40 компания қатысуда. Көрменің экспозициясы өндірушілер мен қорғаныс құралдарын, тоқыма бұйымдарын, жабдықтарды, оңалту және профилактика өнімдерін, сондай-ақ ірі өнеркәсіптік кәсіпорындарды, тәжірибе алмасу және тәжірибе алмасу орталықтарын ұсынды.
Айта кетейік, KIOSH Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің қолдауымен жыл сайын жүзеге асырылады.
