Аталған фильмнің ең алғашқы көрермені – елорда тұрғындары мен қала қонақтары болды. Өткен жұмада «Қазмедиа» орталығының концерттік залында өткен тұсаукесер рәсіміне Түркістан облысынан бір топ делегация арнайы келіп, сүйінші жаңалығымен бөлісті.
– Түркістан облысы әкімдігінің тапсырысы бойынша түсірілген фильмнің жалпы бюджеті 153 миллион теңгені құрайды. Соңғы бірнеше жыл көлемінде Оңтүстік өңір тарихи жерлеріміз бен тұлғаларымызды кино тілі арқылы таныстыруға бағытталған бірқатар ауқымды жобаны сәтті жүзеге асырып келеді. «Төле би» туындысы соның жалғасы. Жалпы, өздеріңіз бұған дейін де куә болып жүргендей, былтырдан бастап «Оңтүстікфильм» мен «Сақ» киностудиясы бірігіп толықметрлі фильмдерден бөлек, анимациялық туындылар түсіруге де баса назар аударып келеді. Осы арқылы балдырғандарымыздың бойына адамгершілік, ұлтжандылық сезімдерін сіңіргіміз келеді. Тарихын, тегін танып өссе дейміз. Өткен жылы «Отырарды қорғау», «Киелі Қазығұрт», «Күш атасы – Қажымұқан», «Түркістан» сияқты туындыларымызбен еліміздің бірқатар өңірін аралап, көпшілік назарына ұсындық. Биыл да базарлықсыз емеспіз. «Төле биден» бөлек, бүгін балдырғандар тамашалайтын «Ордабасы – бірліктің туы», «Оқсыз оқиғасы» туындылары кішкентай көрермендеріміздің көңілінен шығады деген сенімдеміз. Аталған фильмдердің қай-қайсысы да ұлттық мәдениетіміз бен өнеріміздің дамуына қосылған үлкен олжа деп білеміз», деді фильм тұсаукесерінде Түркістан облысы әкімінің орынбасары Мәлік Отарбаев.
Жазушы Шойбек Орынбайдың фильммен аттас романының желісі негізінде таспаланған картина – «Оңтүстікфильм» мен «Сақ» киностудиясының ортақ жобасы. Фильмнің көркемдік жетекшісі – Сатыбалды Нарымбетов, қоюшы режиссері – Батырхан Дәуренбеков.
– Төле би бабамыздың ұлтымызға сіңірген еңбегі ересен. Бар қазақты Ордабасы тауының етегіне жинап, жоңғарларға қарсы тойтарыс беруге шақыруы – бүгінгі Тәуелсіз Қазақстанымыздың тарихында алтын әріппен жазылатын айтулы оқиғаның бірі. Фильмде би бабамыздың сол даналығы мен кемеңгерлігін, батылдығы мен әділдігін барынша шынайы жеткізуге тырыстық. Ендігісіне көрермен өзі төреші, – дейді режиссер.
Фильм режиссері атап өткендей, шығармашылық құрам негізінен жергілікті актерлер мен қарапайым тұрғындардан жасақталыпты. Түсірілім тобының негізгі мақсаты танымал актерлерді шақырып, рейтинг жинау емес, жергілікті актерлердің шығармашылық жұлдызын жағуға, әрқайсысының жекелей өнер адамы ретіндегі мүмкіндігі мен шеберлігін сынап көру болыпты. Сол арқылы жастардың туған жерін сүйіп, бағалауға, тарихын тануға деген қызығушылық сезімін оятуды көздепті. Мәселен, Төле бидің жігіттік шағын шымкенттік жас актер Абзал Төленов ойнайды. Әу баста басты рөлге бекітілгеніне қуанған актер, түсірілім кезінде біраз қиналғанын да жасырмады.
– Мұндай айтулы рөлге бекітілудің өзі үлкен жауапкершілік жүктейді. Қуаныштан бұрын, әлбетте толқыныс басым болды. Төле бабамыздың рөлін лайықты деңгейде шығару үшін жан-жақты іздендім. Өйткені ол заман мен бұл заманның арасы жер мен көктей. Түсінік, тұрмыс-дағды, әлеуметтік жағдайы да бөлек әлем. Осы тұрғыдан келгенде, біраз толқыдым, тіпті қорықтым десем де болады. Өйткені кемеңгер тұлғаны ойнау кез келген жас актер үшін үлкен мектеп, – дейді Абзал.
Төле би туралы бұл фильм көркемдік тұрғыдағы бірқатар кемшіліктеріне қарамастан, отандық кинематография тарихында тұңғыш рет түсіріліп отырғандығымен де құнды. 10 бөлімнен тұратын туындыда 9 жасынан бастап билік айтып, шешендігімен көзге түскен бала бидің қара қылды қақ жарған әділдігімен қатар, адамгершілік қасиеттері да жан-жақты қамтылған. Фильмнің бас продюсері Нұриддин Пәттеевтің айтуынша, Төле бидің тұтастай тұлғалық һәм қайраткерлік бейнесін ашу үшін 10 серия аздық етеді.
– Дана бидің барлық өмірін көрсетуге кемінде 80 бөлім керек. Мәселен, «Ертұғырыл» фильмін алып қарайық. «Төле би» де дәл солай түсірілсе, қандай тамаша болар еді. Уақыт пен қаржының шектеулілігінен бар оқиғаны 10 бөлімге сыйдыруға тура келді. Жалпы, түсірілім жұмысы 8 айға созылды. 6 ай монтаж жасадық. Ішінде үш шайқас сахнасы бар. Соның бәрін арнайы эффектілермен жақсы көрсете білдік деп ойлаймын, – дейді продюсер.
Туындының толық нұсқасын көпшілік қауым елорда күні қарсаңында «Хабар» арнасынан көре алады.
