Қоғам • 12 Шілде, 2019

Көпке керек «Көшбасшылық»

1387 рет
көрсетілді
4 мин
оқу үшін

Көшбасшы деген кім? Соңынан көпшілікті ілестіре алған, әлдебір орынтақта отырған, мансабы биік адам ғана көшбасшы атала ма? Ол туабітті қасиет пе, әлде кез келген адам меңгеретін қабілет пе? Жас болса да басқару ісінде бірталай тәжірибе жинақтап, өзі де көптеген еңбектердің жарыққа шығуына тікелей ұйытқы болған, Гарвард университетінде оқып, бүгінде «Мазмұндама» қоғамдық қорын құрған Шыңғыс Мұқанның жаңа кітабының тұсаукесеріне жиналғандар көшбасшылық төңірегіндегі сансыз сауалына толымды жауаптар тапты.

Көпке керек «Көшбасшылық»

«Көшбасшылық» кітабының таныс­тырылымы тұсаукесерден гөрі пайдалы кеңеске толы қызықты тренинг се­кілді өтті, себебі қазақ қоғамында көп зерт­телмеген, санада қалыптаса қой­ма­ған, әлі де тың күйінде келе жатқан көш­басшылық тақырыбының түйіні осы салада жүріп шыңдалып, нақты жетістікке жеткен автор­дың өз әңгімелеуінде сенімді тарқатылды. 

Алматыдағы Ұлттық кітапханада жаңа кітаптың тұсауын кесуге қатысқан Қазақстан Президентінің кеңесшісі Мақсат Сқақов көшбасшылық мәселесін қазақтың ұлттық танымымен байланыстыра қарастырып, кешегі қол бастаған хандар мен сөз бастаған билердің ірі сөйлеп, кесек тураған мінезінің бүгінгі заманауи серкелердің қасиетімен жалға­сып жатуында бұл өнердің төл тір­шілігімізбен біте қайнасқан тамыр­ластығы бар екенін айтты.

Көшбасшылық психологиясын, жетістік сырын зерттеу идеясы автор Америкада оқып жүрген кезінде туын­даған. Ш.Жұмабекұлының айтуынша, Американың 1-2 сынып оқушылары мектепте жүргенде-ақ көшбасшылық туралы сабақ өтеді. Құрамына кішкентай мемлекеттердің үлкен шоғырын жинаған кешегі Кеңес Одағының кемшілігі, көшбасшылық тақырыбымен ғылым ретінде мүлде айналыспаған болса, батыс қоғамы, әсіресе Америкада бұл мә­селені зерттеу өте кең дамыған. Оқып отыр­ғанда бірден еліктіріп әкететін, дұрыстығына иландыратын, пайдасы зор кітаптарды елге келген соң аударып, көпшілік оқырманға тарту еткісі келген мақсатын автор сол кезде белгілеген. 

Америкада көшбасшылық туралы 7500 кітап жарыққа шықса, жалпы әлемде ағыл­шын тілінде әртүрлі атаумен 2,5 млн-ға жуық еңбек жарияланған. Мұның бәрін аударып шығу мүмкін емес, сол себепті автор «Нью-Йорк Таймс­тың» бестселлері», «Амазон» және «Битрикс» атты оқырмандардың ең үлкен электронды алаңы арқылы үздік он кітапты таңдап, бір еңбектің ішіне жинақтап ұсынуды жөн көреді. Кітап көшбасшылық туралы заманауи зерттеу­лердің негізін салушы Уоррен Беннистің «Көшбасшы болу хақында» атты еңбегінің аудармасымен бас­талады. У.Беннис айтады: «Э.Хемингуэй айтқандай, әлем бізді талқандап тастайды, ал біз үйінділердің арасынан күшейіп қайта тұрамыз. Бұл сөз көшбасшыларға да қатысты. 

Кітап уақыт сынынан өтіп, адамзат ойының алтын қазынасына айналған таңдаулы туындылардың қаймағын қалқып алып, қысқа да нұсқа форматта мазмұндап, оқырман алдына тосады. Көшбасшылық туралы ойды Ш.Мұқан былайша түйіндейді: «Лидерлік деген қасиет емес, ол – әрекет. Біздің елде ара-тұра құдыққа балалар түсіп кетіп, майып болып, мерт болып жатады. Балалар құламай тұрғанда, ол құдықтың қасынан әрі-бері талай адам өтеді. Құдықтың қақпағының жоқ екенін байқаған адам ерінбей тоқтап, бірден тиісті орындарға хабарласып, олар келгенше күтіп тұрып, құдықтың беті жабылғанша басы-қасында жүрсе, ол нағыз – лидер. Бәлкім, сіз биік қызметтің иесі емес, қарапайым адам боларсыз, бірақ сіз тап сол жерде лидерлік таныттыңыз. Екіншіден, лидерлік – жауапкершілік. Үшіншіден, ол – қателікті мойындау, кешірім сұрау мәдениеті». 

Шағын редакция ұжымы дайындаған кітаптың бас редакторы, белгілі жазушы, аудармашы Тұрысбек Сәукетаев, ал кітаптың жарыққа шығуына қаржылай қолдау көрсеткен кәсіпкер Нұржан Әшір­беков. Нарықта орны ойсырап тұр­ған, білуге тиіс дүниелер әлі де көп. Ал­дағы уақытта «Мазмұндама» баспа­сы «Көшбасшылықпен» ғана шектелмей, «Экономика», «Келіссөздер», «Жетістік», «Отбасы», «Кемелдену», «Бай­лық», тағы басқа топтамалармен қатарын қалың­дата түсуді жоспарлап отыр. «Мазмұндаманың» мақсаты – қазақы маз­мұнды кеңей­тіп, құнды идеяны қазық еткен ТОП -10 сериясын назарға ұсыну. 


АЛМАТЫ