Қазақстан • 10 Қазан, 2019

Биліктің беделін қалай көтеруге болады?

477 рет
көрсетілді
7 мин
оқу үшін

Мемлекетімізде басшы лауазым иелері оқыған, сауатты зиялы қауым өкілдері екенін ешкім жоққа шығармайды. Ал тек оқумен емес, тоқумен игеретін бір ғылым-білім бар. Ол – Алла берген, бірақ пенде өзі дамытуға міндетті рухтағы асыл қазына – мейірімділік.

Биліктің беделін  қалай көтеруге болады?

Басшы лауазым иелері өз бойларында мейірімділік қалыптастырса, халқын жылы жүрегімен, шынайы сезіммен аялай білсе, қоғам оңалады, халық алаңсыз өмір сүреді. Қоғамдық өмірге қатысты алыпқашпа өсек-аяң азаяды. Әлдекімдер қаңқу сөз өрбіткісі келгенімен, оған құлақ асатын пенде табылмай қалуы да ғажап емес. Керісінше, әрбір азамат, қарапайым халық өзінің қамқор мемлекетімен бірге болып, оған бағыт беріп отырған саяси күшке барынша сеніп, оның айналасына топтасады. Бар күш-жігерін ел экономикасын өрге бастыруға арнайды.

Билік басындағылардың мейірімі қарапайым халыққа арналып, есігін айқара ашса, қабат-қабат күзеттерді алып тастаса, халқын кез келген уақытта жылы шыраймен қабылдаса, қойған мәселесіне құлақ асып, өтініш тілегін мүмкіндігі келгенінше орындап отырса, халқы мемлекетіне қарсы шыққанды қойып, керісінше «қоң етін» кесіп беріп отырмай ма. Халыққа қамқорлық жасау, мейірім таныту да соншалықты қиын шаруа болып па?

Біз мейірімділік танытудың орнына қатыгездікке бой алдырып алдық. Қай салада болмасын басшылар арасында бюрократтық, төремінезділік басым болып бара жатқаны – өмір шындығы. Осыдан келіп халық пен мемлекеттің арасы алшақтап бара жатқаны соңғы кезде айқын сезіле бастады. Басшылыққа байланысты айтылатын әртүрлі қауесет халықтың мемлекетке деген сенімін азайт­ты. Тіпті қарсылық белең алды. Бұл қа­теліктің түп-тамыры қайда жатқа­нын білуіміз керек. Қарапайым ғана ойлап көрелік, жекелеген адам өз басы­ның проблемасымен немесе қоғамға қатысты ұсыныс-пікірін жеткізу үшін Президентке, Премьер-Министрге, Се­нат, Мәжіліс спикерлеріне, олардың орын­басарларына, тіпті көмекшілеріне де кіре алмайды... Халықпен бірге болуға тиісті министрліктердің бүгінгі тірлігін көз алдыңыздан өткізіңіз. Қабат-қабат есік, қаз-қатар тексеруші, мемлекеттік күзет ұйымының қатаң бақылауы, тағы басқалар аттап бастырмайды. Ал министрлер мен олардың орынбасарлары кес­те бойынша қара халықты қабылдауға айына бір-ақ рет, небәрі екі сағат уақыт бөлген. Кесте заңнан да пәрменді. Ал аза­мат­тық https://egemen.kz/ алып үлгермеген қандастар үшін өзіне берілген жалғыз заңды құ­жат ықтиярхат арқылы оларға мүлдем кіре ал­майды. Жоғарыдағы ұйымдарға қа­пы­сын тауып кіре қалғанға, көбі нем­құрай­дылықпен қарайды. Міне, осындай кедергілерді реттемесе, онымен қоса идеологиялық үгіт-насихат жұмысын жандандырмаса, «баяғы жартас – сол жар­тас» күйінде қала береді.

Президент Қ.Тоқаевтың жаңа бас­тамалары әрине көңіл қуантады. Бірақ бұны халықтың санасына құю үшін насихат керек. Мемлекеттің жалғыз ғана мақсаты – тұрғындардың тір­шілік жағдайын жақсарту, халқына мейі­рімін аямау. Дәл осы мақсатты жүзе­ге асырудың алғашқы қадамдарын Прези­дент Қ.Тоқаев жасай бастағанын халқы түсіне бастады. Енді осы мейірім аясын­да қатынасудың үлгісін жасап, оны елі­міз бойынша іске асыру арқылы мейі­рімді қоғам қалыптастыруымыз қажет. Алға дамудың бұдан өзге жолы да жоқ.

Шетелдерден оралған қандастардың басын қосатын «Тарихи атажұрт» қоғам­дық бірлестігі Қазақ еліне  мейірімділік идея­сын қалыптастыру жөнінде тұжы­рым­дама жасап, ұсыныс енгізгелі екі жылдың жүзі болды. «Нұр-Сұлтан қа­ласын әлемдегі ең мейірімді қалаға айналдыру» тұжырымдамасын жасап, қала әкімдігіне тапсырдық. Алайда ол мемлекеттен қолдау таппай отыр.

Философия тұрғысынан келгенде «Мейірім, ол – Алладан адам баласына берілген сарқылмайтын, таусылмайтын асыл қазына, тепе-теңдікті ұстап тұратын, ұрпақты жалғастыратын, тірліктің көзін ашатын, дән дәулетін молайтатын, адамзат өмірін кемеліне келтіретін, береке-бірлікке ұйытатын қасиет. Ол – адамға күш-қуат сыйлайтын, бірін біріне біріктіретін, біртұтастықты нығайтатын тылсым күш. Өмірдегі адамдардың бір-біріне деген өшпенділігін, алауыздығын ауыздықтайтын, тек қана жақсылық пен ізгілікті қалыптастыратын фактор». Дәл осы мейірімділік барлық адам баласының рухына қалыптасса, қоғам тыныш, алаңсыз өмір сүре алады. Мейірім адамзат баласының бақытты өміріне барлық жолды ашады, ал тигізер иненің жасуындай да жамандығы, зияны жоқ.

Біздің министрліктер аппараттарынан бастап, барлық сатылы мемлекеттік органдар халыққа есігін айқара ашсын, келген адамды шынайы сезім, ыстық ықыласпен тыңдап, мейірімін төксін, мәселесін шешуге ерекше мән беретін, адамдық тұрғыда қарайтын болсын деген ұсынысымыз бар. Осылай болғанда ғана басшылардың беделі артып, халықтан қолдау табары сөзсіз. Бұрынғыдай жүре тыңдап, жүре жауап беріп, басшылықта қалыптасқан қатаң «стандарт» бойынша «Бұл мәселе алдын ала қарастырылмаған, жобаланбаған, заңға сәйкес емес, біздің құзырымызға жатпайды» деген сияқты «шаблонмен» жауап қайтармай, заңда көрсетілсе, заң бойынша, көрсетілмесе басқадай жолын қарастыру арқылы, қалай болғанда да келген адамды риза етіп қайтару басты ұстаным болуы шарт. Өйткені адамдар басшылыққа еріккеннен, орынсыз талап қою үшін бармайды. Қандай бір қиыншылыққа тап болса, басшылықтан бір қайыр болар, қол ұшын берер деген үмітпен барады. Сондықтан лауазым иесі ұлтымыздың қанына сіңген, ата-бабамыздың дәстүрлі жолмен алдына келгенге барынша көмектесіп, орындап, орындау мүмкін болмағанның өзінде «тілегіңізді орындауға күш салайық, өзгеден сұрастырайық, қысылмаңыз, елміз-жұртпыз, шешімі табылар» деген сияқты лебізін білдіріп, мейірімділік жасай білсе, өтініш иесінің жүрегіне мемлекетке деген сенім ұялайды. Басшылықтың басты ұстанар қағидасы қатып қалған заң аясында емес, өмір заңдылығы аясында болса, көп нәрсенің шешілетінін естен шығармаған жөн. Дәл осылай еткен жағдайда халық пен мемлекеттің байланысы нығаяды, халықтың да көңілі өседі. Сонда барлық іс мейірім заңдылығы а­ясында өрбіп, ешбір қиындықсыз өз-өзінен ше­­шімін табады, басшылықтың беделі өсіп, мәр­те­бесі биіктейді. Басшылық жө­нін­дегі қа­лыптасқан жағымсыз түсінік­тен арыл­ған халық өсек-аяңға сенбейтін болады.

Мұның нәтижесі қоғамның тынышталуына, әркімнің адал еңбек етуіне, экономикамызды дамытуға, ха­лық­тың әл-әуқатын арттыруға мүмкіндік береді. Жо­ғарыда айтқанымыздай, «Тарихи атажұрт» қоғамдық бірлестігі де мейірімді қоғам қалыптастыруға байла­нысты ұсыныс, жоба, тұжырым­да­маларын жүзеге асыру арқылы еліміздің өркен­деуіне септігін тигізетін болады. Бұл ойымызды халық та, Президентіміз Қ.Тоқаев та қуана құптайтынына сені­міміз зор.

 

Үзбен ҚҰРМАНБАЙҰЛЫ,

қоғам қайраткері, «Тарихи атажұрт» қоғамдық бірлестігінің директоры