Уақытша келісім күшіне енеді

«Осындай келісімдерді жасасу әлем­дік нарыққа экспортты ілгерілетудің бір құралы болып табылады. Иранмен жа­салған шарт біздің тауарлар үшін 80 млн халқы бар мемлекеттің нарығына қол жеткізуге жол ашады. Сонымен қа­тар, Иран өзара сауданың негізін қай­та өңделген тауарлар құрайтын бірне­ше елдердің бірі болып табылатынын атап өткен жөн», деді Еуразиялық үкімет­аралық кеңесі отырысында Сауда және инте­грация вице-министрі Жанель Ку­шу­кова.

Келіссөздер қорытындысы бойынша қазақстандық өнімнің Иран нары­ғына қол жеткізу шарттарын елеулі  ырық­тандыруға қол жеткізілді. Иран ДСҰ-ға мүше емес екенін ескере отырып, осы мемлекеттің тарифтік қорғаудың қолда­ныстағы деңгейі ең жоғарғы деңгей болып саналатынын атап кеткен жөн.  Келі­сім Қазақстан үшін экспорттық қызы­ғу­шылық тудыратын бірқатар тауар­лар бойынша баж салығын азайтуға неме­се ағымдағы деңгейде сақтауға  мүм­кіндік береді. Бұл ретте, сандық мәнде Иран тарапы ең көп жеңілдіктер санын ұсынады.

Келісімге сәйкес Иран тарабы Қазақ­станға және басқа ЕАЭО ел­дері­не 864 тауарға қатысты (оның ішінде, 262 АӨК тауарлары, 602 өнді­ріс­тік тауарлар) импорт баждарын төмен­де­теді. 

Иран нарығына сиыр еті мен қой еті (бажды 26%-дан 5-10%-ға дейін төмендету), бұршақ дақылдары (55%-тен 5-10% дейін), өсімдік майы (20%-дан 10% дейін), макарондар мен кондитерлік өнімдер (55%-тен 14-20% дейін), болат илегі (20%-дан 15%-дейін), рельстер (5%-тен 4% дейін), аккумуляторлар (32-55%-дан 10% дейін), арматура, құбыр (32%-дан 4%-дейін)  және т.с.с тауарларды жеңіл тарифтер бойынша жеткізуге болады. Аталған тауарлар Қазақстан үшін экспорттық қызығушылықты білдіретін дәстүрлі тауарлар болып саналады.

Аталған тауарлар бүгінгі таңда ағым­дағы қазақстандық экспорттың жартысынан астам көлемін құрайды (292 млн доллар немесе 54%).

Өз кезегінде, ЕАЭО елдері 502 та­уар бойынша (126 АӨК тауарлары,  376 өнді­рістік тауарлар) импорт баждарын төмендетеді. Бұл талшын, құрма, інжір, мейіз, креветкілер, кондитерлік өнім, ыдыс, жуғыш заттар, кілемдер, пластмасс бұйымдары. Олардың көпшілігі Қа­зақстан аумағында өндірілмеу себе­бінен, импорттық қызығушылықты білдіретін тауарлар.

Келісімнің қолданыс мерзімі – 3 жыл.

Құжатта ЕАЭО мен Иран арасында еркін сауда аймағы туралы тұрақты ке­лісім бойынша келіссөздер жүргізу мүмкіндігі қарастырылған.

Айта кеткен абзал, Иранмен өзара сау­да көлемі 2018 жылдың қорытындысы бо­йынша 516,3 млн долларды құрады, оның 82,6% (426,7 млн) біздің Иранға экспортымыз (импорт – 89,5 млн) болды. 2019 жылдың 8 айы бойынша Қазақстан мен Иран арасындағы тауар айналымы 226,2 млн долларды құрады.