Руханият • 04 Желтоқсан, 2019

Жаңа емле ережесі түсіндірілді

Мәдениет және спорт министрлігі Тіл саясаты комитетінің тапсырысымен Ш.Шаяхметов атындағы «Тіл-қазына» ұлттық ғылыми-практикалық орталығы Елбасының «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» бағдарламасы аясында «Жаңа әліпби: БАҚ мүмкіндігі мен мәселелері» тақырыбында семинар өткізді.

Бекен ҚАЙРАТҰЛЫ

– Мұндағы мақсат – Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың халыққа Жолдауында айтылған қазақ тілі ұлтаралық қатынас тілі ретінде қалыптасу бағытында жасалуға тиіс жұмыстың бір саласы – қазақ әліпбиін латын графикасына көшіру барысында, бұқаралық ақпарат құралдарына жаңа емле ережесін түсіндіру және әліпби ауыстырудағы БАҚ қызметін айқындау еді, – деді орталық басшысы Әлібек Асқар мырза.

Одан кейін семинарға қатысушыларды қазіргі таңда атқарылып жатқан жұмыстар жайлы хабардар еткен Тіл саясаты комитеті төрағасының орынбасары Айнұр Мырзабекова, «Қазақ тілі емлесінің негізгі ережелері» жобасы мақұлданған күннен бастап еліміз көлемінде 380 тренер-оқытушы дайындық курсынан өткенін, сонымен қатар өңірлерде ұйымдастырылған дәрістерге 1117 адам қатысып, істі оңтайландыру үшін жаңадан Qazlatyn.kz ұлттық порталы құрылғанын, үйренушілерге арналған электронды оқу құралдары, бейнероликтер әзірленгені жайлы мәлімдеді.

Сондай-ақ министрлік өкілінің айтуынша, Президент әліпбиді жетілдіруге қатысты пікір білдірген күннен бастап, жеке адамдар, тіл білімі ғалымдары мен әртүрлі сарапшылардан ұсыныстар үздіксіз келіп жатыр екен. «Оларды жинақтап ұлттық комиссия жанындағы орфографиялық жұмыс тобының талқылауына ұсынып жатырмыз» деді Айнұр Айыпқызы.

Сонымен бұл реткі семинар кеңестің алғашқы баяндамасын жасаған Ш.Шаяхметов атындағы «Тіл-қазына» ұлттық ғылыми-практикалық орталықтың ғалым-хатшысы Анар Фазылжанова, жиынға қатысушы баспасөз өкілдеріне бұқаралық ақпарат құралдарында кірме сөздері немесе шет тілдерден енген терминдерді латын-қазақ әліпбиі бойынша жазудың үлгі-өнегесін түсіндірді.

Одан кейін «Латын әліпбиін меңгерудегі ІТ жобалары» атты тақырыпта кең тынысты таныстырылым жасаған орталықтың қоғаммен байланыс басқармасының басшысы Мөлдір Бақытқызы, Qazlatyn.kz ұлттық порталы негізінде жасалып жатқан әдістемелік жобаларды түсіндірді. Мұнда тілдің орфоэпиясы, граматологиясы қатарлы заңдылықтарды сақтаудың әдіс-тәсілдері, сонымен қатар тілді компьютерлендіру және электронды аудару мәселелері көпшілікке түсіндірілді.

Күннің маңызды және өзекті жаңалықтарын «Егемен Қазақстан» телеграм каналынан оқыңыз