Бұл балалар – бірі тағдырдың тосынын, тәлкегін құрсақтан «көрген», енді бірі туа сала туған жерінен жырақтаған, кейбірі тіпті түрмеде туып, бәрінен бұрын анасынан тірідей айырылған және әкеден хабарсыз қалған балдырғандар. Шешесі сотталғанмен, балалардың еш кінәсі жоқ. Сондықтан олар тәуелсіз еліміздің бейбіт аспанында күн кешуге құқылы. Дегенмен әлі оң-солын танымаған бала үшін ата-анадан асқан жақын жан жоқ. Әке-шешенің өзіндей болмаса да, орнын толтыратын ата-әжесі, ата-анасының бауырлары балаларды бауырына басты. Бірақ балалар бірден бой үйрете қоймады.
Өзіңіз ойлаңызшы, анасынан бір айырылу, тағы танымайтын туысы, өмірінде бір рет болсын көрмеген адамға еру титімдей жүрекке ауыр соққы болатыны сөзсіз. Мұндай салмақты жүкті арқалауға «Жусан» операциясында жұмыс істеген мамандар жұмылдырылған. «Балалар алғашында бізге де бірден ашылып кеткен жоқ. Біраз жұмыс жүргіздік. 3-4 күннен кейін ғана бізден үрейленбейтін, тартынбайтын болды. Сириядан келген балалардан бұл кішкентайлардың айырмашылығы – ата-анасыз. Бұл – үлкен ауыртпалық. Оған қоса бұл балалар Сириядан келгендердей емес қазақ, орыс тілдерін түсінбейді, арасында әзербайжан, араб, өзбек тілінде сөйлейтіндері бар. Осындай айырмашылықтар күрделі жұмысты қажет етті», дейді психолог Айбек Қылышбек.
Ирактан оралған балалар «Бәйтерек» монументін көруге құштар болған екен. Еліміздің Сыртқы істер министрлігі мен Білім және ғылым министрлігі кішкентайлардың арманына қанат бітірді. Ал өмірлік қиын жағдайда қалған балаларды қолдау орталығының тәжірибелі мамандары Ирактан оралған кішкентайларға жан-жақты психологиялық, медициналық, педагогикалық және әлеуметтік көмек көрсеткен. Барлық тиісті ресім жүргізілгеннен кейін балалардың бәрі туыстарына тапсырылды. Айта кетейік, қарашада елге ұшып келген балаларды туысқандары әуежайда күтіп алған болатын.
Бір алаңдататыны, 14 баланың ішінде 4-еуін туыстары қабылдаудан бас тартқан. «Туыстарына табысталғаннан кейінгі барлық жұмыс жергілікті атқарушы органдардың бақылауы бойынша, білім беру ұйымдары, арнайы қолдау орталықтарының көмегімен жүргізіледі. Бүгін байқағаныңыздай, туыстары тұратын облыстардың білім басқармаларынан арнайы мамандар да жұмыстың басы-қасында жүр. Ал туыстары қабылдаудан бас тартқан балалар отбасы үлгісіндегі балалар үйінде тәрбиеленеді», деді Білім және ғылым министрінің кеңесшісі Раиса Шер.