Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күресті мемлекеттік қызмет саласындағы заңсыздықтарды әшкерелеп, жүйені ниеті бұзылған шенеуніктерден тазалау да оңай шаруа емес. Ол үшін ұзақ зерттеу, сараптаумен қатар ар мен заң алдындағы жауапкершілікті сезіну алға шығуы тиіс. Аймақтардағы жұмыс барысында Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес агенттігінің қызметкерлері осы ұстанымды басшылыққа алады. Нәтижесінде, шенеуніктер арасындағы заң бұзушылық фактілері жиі анықталуда. Нақты айтқанда, 2019 жылы Алматы облысының сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес қызметі 141 қылмысқа қатысы бар дерек тіркеген екен. Оның ішінде 101 іс жемқорлыққа қатысты қозғалған. Яғни, сыбайлас жемқорлыққа қатысты күдікке іліну дерегі барлық қылмыстық істердің 71,6 пайыз құрап отыр. Атап айтқанда, өткен жыл бойы 81 пара алу оқиғасы әшкереленіп, қызмет бабын асыра пайдаланудың 11 дерегі анықталған. Нәтижесінде, жекелеген тұлғаға қатысты 63 қылмыстық іс ашылып, 43 адам сотталған. Жауапқа тартылған қызметкерлер арасында 6 облыстық деңгейдегі басшы, 5 орта санаттағы лауазымды тұлға бар. Бүгінге дейін 87 іс сотқа жіберіліпті. Сондай-ақ шенеуніктер тарапынан шағын және орта бизнес нысандарына қысым жасау азаймай отырған көрінеді. Дәл осындай мазмұндағы 17 шағым қабылданып, 13 лауазым иесі жауапкершілікке тартылған. 35 кәсіпкердің құқы қорғалды.
Айтпақшы, облыстағы сыбайлас жемқорлық деректері жиі байқалатын қызметтердің көшін әкімдік қызметкерлері бастап тұрғаны өкінішті. Өткен жылдың 11 айында шенеуніктердің пара алуына қатысты 26 оқиға анықталған. Жер қатынастары бөлімінің қызметкерлері де әкімдік өкілдерінен қалыспапты. Оларға қатысты 2019 жылдың желтоқсан айына дейін 12 дерек тіркелген. Ал жақында Алматы облыстық департаментінің мамандары жүргізген зерттеу бойынша Талдықорған қаласы әкімдігінің тұрғын-үй коммуналды шаруашылығы бөлімі жемқорлыққа бейім орта ретінде бағаланған. Бұл туралы Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес агенттігі Алматы облыстық департаменті басшысының бірінші орынбасары Жандос Жұмабаев мәлімдеді.
– Мемлекеттік қызметкерлер арасындағы жемқорлық тәуекелін анықтау бойынша арнайы мониторинг жүргізген болатынбыз. Оның нәтижесіне сараптама жасағанда бірқатар мәселе бары белгілі болды. Талдықорған қаласы бойынша айтар болсақ, тұрғын-үй коммуналды шаруашылығы бөлімінің жұмысына жасалған зерттеу бұл ортададағы жемқорлық тәуекелінің 9 дерегін анықтады, – дейді Жандос Жұмабеков.
Сараптама нәтижесінде Талдықорған қалалық тұрғын-үй коммуналды шаруашылығы бөлімі қызметкерлері тарапынан құқық бұзушылыққа жиі жол берілетіндігі айқындалған екен. Оның ішінде баспана кезегіне қатысты шағымданушылар көп. Бөлім қызметкерлерінің тұрғын үй кезегін заңсыз өзгерту, мемлекеттік тұрғын үй қорынан үй алу ережесін өрескел бұзу, қарапайым тұрғындардың кепілді құқығын аяқасты ету, мемлекеттік қызмет көрсету талабына сәйкес арыз-шағымдарды қарау тәртібін сақтамау сияқты айыптары көзге ұрып тұр екен. Айтпақшы, қазір арнайы орган қызметкерлері тұрғын үй қорынан берілген қызметтік пәтерлердің заңдылығын да тексеруге кірісіпті. Оған коммуналдық меншіктегі пәтерлерде заңды иелерінің қоныстанбағаны және олардың коммерциялық мақсатта жалға берілетіні жайлы тұрғындар тарапынан түскен арыз-шағым негіз болып отыр екен.
Жалпы, Жетісу өңіріндегі шенеуніктердің жұмысына қатысты сын Бас прокуратураға қарасты Құқықтық статистика және арнайы есепке алу комитеті тарапынан да айтылған. Осы комитеттің Алматы облысы бойынша басқармасы мамандары мәлімдегендей, 2019 жылдың 9 айында тұрғындарға тиісінше қызмет көрсету ережесін бұзған 24 әкімдік маманына қатысты құқықтық хаттама толтырылған. Бұл бойынша 40 мемлекеттік қызметші тәртіптік жауапкершілікке тартылған. Ал тұрғындардың мемлекеттік қызмет алуға қатысты құқығы баспана кезегі мен жер теліміне қатысты жиі бұзылады екен. Былтыр облыс тұрғындарынан арнаулы қызмет алуға қатысты 70 мыңнан астам өтініш түссе, оның ішінен 174 өтініштің қаралу мерзімі мен орындалуына қатысты шешім шығарылуы қасақана шегеріліп, уақытын созу дерегі анықталған.
Алматы облысы
