Президент өз жазбасында: «Қоғамдық іс-шаралар уақытша тоқтатылады. Азаматтар азық-түлікпен және ең қажетті тауарлармен үздіксіз қамтылады. Шағын және орта бизнес зардап шекпеуі тиіс», деді. Үкімет қолға алған алдын алу шараларының бірқатары кеше Президент жанындағы Орталық коммуникациялар қызметінде Премьер-Министрдің орынбасары Ералы Тоғжанов, Денсаулық сақтау министрі Елжан Біртанов, Білім және ғылым министрі Асхат Аймағамбетов, Мәдениет және спорт министрі Ақтоты Райымқұлова, Индустрия және инфрақұрылымдық даму вице-министрі Берік Камалиевтің қатысуымен өткен брифингте айтылды.
Вице-премьер комиссияның бірқатар нақты шешімдерімен таныстырды. «Бұл індетті адамзаттың алдында тұрған ортақ мәселе ретінде қарастыруымыз керек. Президент алдын алу шараларына байланысты нақты тапсырмалар берді. Коронавирусқа байланысты құрылған комиссия бірқатар шешімдер қабылдады. Ең алдымен, 13 наурыздан бастап елімізде мерекелік, спорттық, мәдени-бұқаралық іс-шараларды, конференциялар, семинарлар мен көрмелерді өткізуге тыйым салынады. Екінші, денсаулық сақтау, білім беру объектілерінде және қоғамдық көпшілік орындарда, Халыққа қызмет көрсету орталықтары, коммуналдық шаруашылық, тамақ өнеркәсібі, базарлар, қоғамдық тамақтану орындары, вокзалдар, әуежайлар мен қонақүйлер күшейтілген санитариялық-дезинфекциялық режімге көшуі тиіс. Сондай-ақ қарттар мен мүмкіндігі шектеулі адамдарға арналған медициналық-әлеуметтік объектілерге, әлеуметтік оңалту орталықтарына, мүгедек балаларға оқу орнына баруға тыйым салу және оларға күшейтілген санитариялық-дезинфекциялық режімді енгізу; каникул кезінде оқушылардың өңірден тыс жерлерге экскурсия жасауына тыйым салу; қоғамдық көлікті жуу, дезинфекциялау; орта білім беру ұйымдарының 16 наурыздан бастап 5 сәуір аралығында каникулға шығуын қамтамасыз ету; 16 наурыздан бастап колледждер мен жоғары оқу орындарын қашықтықтан оқытуға, оның ішінде, білімді бағалаудың барлық түрлерін қашықтықтан жүргізуге ауыстыру;
1 «А», 1 «Б», 2 және 3-санаттардағы елдермен халықаралық жолаушылар қатынастарын шектеу және осы санаттағы елдерге халықаралық, спорттық, мәдени, туристік іс-шараларға шығуға тыйым салу сияқты уақытша шаралар қабылданады», деген Е.Тоғжанов халықты тек ресми ақпарат көздеріне сенуге, дүрлікпеуге, алдын алу шараларын ұстануға және сақтауға шақырды.
А.Аймағамбетовтің айтуынша, мектеп оқушылары көктемгі каникулға кесте бойынша 21 наурызда шығуы тиіс еді. Бірақ демалыс эпидемиологиялық жағдайға байланысты өзгеріп отыр. Ал балабақшалар жұмысын жалғастыра береді. Жағдай өзгерсе жедел шаралар қабылданады. «Каникул аяқталғанға дейін ахуалды қадағалап отырамыз, егер басқадай жағдай орын алса оқушыларды да қашықтықтан оқытуға тура келеді. Бірақ 68 мектепте мүлдем интернет жоқ. Бұл мәселе бойынша тиісті жұмыс жүргізіп жатырмыз», деді Білім және ғылым министрі.
Ол қашықтықтан оқыту форматына көшуге барлық университеттің қауқары жеткілікті екенін жеткізді. «Еліміздегі университеттер үлкен қалаларда орналасқан, сондықтан барлық жерде техникалық және интернет жылдамдығы жағынан мүмкіндік бар. Қашықтықтан оқыту жаңадан шыққан жүйе емес. Бізде университеттер бірнеше жүйе бойынша жұмыс істейді. Бірақ Білім және ғылым министрлігінің беріп отырған ортақ талаптары бар. Біз 1,5-2 ай бұрын осы жұмысты бастап кеткен болатынбыз. Колледждер мен ЖОО-ларды тестілеуден өткізіп, қашықтықтан жұмыс істей алатындарын тексердік. Тиісті мамандар мен оқу орындарының басшыларынан құралған жұмыс тобы алгоритмді анықтады. Сондықтан жұмыс осы тәртіпте жүргізіледі», деді министр.
Спикерлер қоғамдық іс-шаралардың уақытша тоқтатылуына жеке-жеке тоқталды. Е.Тоғжановтың айтуынша, спорттық жарыстар тоқтамайды, бірақ көрерменсіз өтеді. «Бұл – халықаралық тәжірибе. Барлық Еуропа елінде үлкен құрамалар көрерменсіз алаңға шығады. Бізде де осындай шешім қабылданды», деді ол.
Сондай-ақ сауда орындары жұмыс істейді. Оның ішінде дүкендер ашық болады. Бірақ кинотеатрлар жұмысын тоқтатады. «Фильм аз дегенде бір сағат көрсетілетінін білесіздер. Ғимарат ішінде көптеген адамның бір уақытта ұзақ болуы түрлі мәселені туындатады. Сол себепті осындай шешім қабылдадық», деді вице-премьер.
Е.Тоғжанов Наурыз мейрамына арналған іс-шаралар туралы да толықтырып өтті. «Наурыз – ежелден келе жатқан халқымыздың дәстүрі мен салтына енген мейрамы. Бірақ адам өмірінің қауіпсіздігі ең маңызды мәселе. Сондықтан Наурыз мейрамында адам көп жиналатын үлкен тойлардың барлығына тыйым салынады. Ал азаматтардың бір-бірімен көрісуін, кездесіп құттықтауын ешкім қадағалап тұра алмайды», деген вице-премьер туған күн басқосулары мен той-томалақты да мүмкіндігінше кейінге шегеруді айтты.
Ал Абайдың 175 жылдығына арналған іс-шаралардың қалай өтетіні туралы сұраққа жауап берген Ақтоты Райымқұлова: «Мұндай іс-шараларды жаңа форматта өткізу жағын қарастырып жатырмыз. Мысалы, оны теледидар, әлеуметтік желі арқылы өткізуді ойластырудамыз. Хакім Абайдың тұлғасын түсініп, ұлықтау шаралары да жаңа форматта өткізіледі», деді.
Индустрия және инфрақұрылымдық даму вице-министрі Б.Камалиев халықаралық рейстердің айтарлықтай қысқаратынын атап өтті. «Еуроодақ елдерімен және Ұлыбританиямен аптасына 29 рейстің 14-ін қысқарттық. Түркияға аптасына қатынайтын 43 рейстің 15-ін ғана қалдырдық. Біріккен Араб Әмірліктеріне аптасына 32 рейс болатын, оның 12-сін ғана қалдырып отырмыз. Кеше ғана біздің министрлікте барлық шетелдік әуекомпаниялардың өкілдерімен жиналыс өтті. Жолаушылардың талабына сай барлық әуекомпаниялары билеттерді айыппұлсыз қайтаруы керек. Сапарды басқа уақытқа ауыстыру үшін де айыппұл талап етпеуі тиіс. Қандай да бір әуекомпаниясы мұны орындамаса авиациялық әкімшіліктің тәулік бойы жұмыс істейтін байланыс орталығына қоңырау шалып немесе министрлікке хабарласып шағымдарын берсін», деді вице-премьер.
Денсаулық сақтау министрлігі 6 қаңтарда өткізген коронавирусқа байланысты алғашқы баспасөз мәслихатынан бері отандастарымызға қауіпті мемлекеттерге бармауды ескертіп келеді. Осыны қайталай айтқан Елжан Біртанов әр азамат бұл іске жауапкершілікпен қарауы керек екенін жеткізді. Сондай-ақ ол қазіргі кезде шетелден келіп жатқан барлық жолаушылар сауалдама толтыруға міндетті екенін атап өтті. «Сауалдама электронды жүйеге енгізіліп, жергілікті медициналық мекемелерге тапсырылады. Онда медицина қызметкерлері осы азаматтарды бақылауға алады. Алайда кейбір азаматтар жауапсыздық танытып, қай елден келгенін толтырмай жатады. Бұл мәселені шешу үшін басқа да техникалық мүмкіндіктерді қарастырып жатырмыз. Бас санитардың қаулысы бойынша карантиннен бас тартып немесе қашып жүрген кісілер әкімшілік жауапкершілікке тартылады. Егер ол ауырып, басқаларға ауру жұқтырса қылмыстық жауапкершілікке тартылатынын баса айтқым келеді», деді ол.
Е.Біртанов эпидемиологиялық жағдайға болжам жасау және ол туралы айту – Денсаулық сақтау министрлігінің міндеті екенін айта келіп: «болжамды математикалық және статистикалық формулалармен арнайы мамандар ғылыми-зерттеу арқылы жасайды. Қазіргі кезде 120 мемлекетте 125 мыңнан астам науқас тіркелді. Осы елдердің көбі біздің елмен әуе, темір жол және басқа да тасымалдау жолдары арқылы тікелей қарым-қатынаста. Жыл басынан бері шетелден 1 млн-нан астам адам елге келді. Әрине олардың инфекцияны тасымалдау мүмкіндігі бар. Мұндай ғылыми болжамдар ең алдымен алдын алу шараларын – дәрі-дәрмек, медициналық жабдықтар сатып алуға, мамандар дайындауға қажет», деді.
Жиында спикерлер маска мәселесіне де жауап берді. «Маскамен қамту мәселесі Премьер-Министрдің тікелей бақылауында. Қазір күніне 230 мың маска өндіріледі. Мұны 250 мыңға дейін көтеру қарастырылып жатыр. Еліміз бойынша 1700 дәріхананы маскамен қамту көзделген. Дегенмен, дәріханадағы маска бағасын 100 пайыз бақылау мүмкін емес болып тұр», деді Е.Тоғжанов.
