Президент Төтенше жағдай режімінің қашанда экономикалық, әлеуметтік салдары болатынын және ол қазірдің өзінде көптеген салаға салқынын тигізіп үлгергенін айтты. Шағын және орта бизнесі тұралап қалған кәсіпкерлер қазір мемлекеттік қолдауға мұқтаж. Бұл орайда Қасым-Жомарт Тоқаев мемлекет тарапынан шағын және орта бизнеске қолдау көрсету үшін бұрын-соңды болмаған шаралар қолға алынатынын да атап айтты. Мәселен, ШОБ өкілдері биылғы 1 қазанға дейін еңбекақы төлеу қорынан ұсталатын табыс салығынан босатылатын болды. Мұндай қолдау сауда, көлік қызметі, қонақүй, туризм және басқа да салаларды қамтиды. Бұл бизнес өкілдеріне жасалған зор қолдау болары анық.
Коронавирустың орасан зардабына төтеп беру мүмкін болмаған салалардың көш басында туризм тұр. Сарапшылардың болжамы бойынша сала жұмысына тиген залал 11 қыркүйектегі террорлық әрекеттің аталмыш индустрияға тигізген залалынан бірнеше есеге асып түскен. Соған қарамастан, мемлекет тарапынан жасалатын нақты қолдаулардың арқасында пандемия аяқталған соң отандық туризм аяғына нық тұрады деген сенім бар. Осы мақсатта туризм саласындағы, сондай-ақ қонақүй және қоғамдық тамақтану бойынша заңды тұлғалар мен жеке кәсіпкерлер салықтан босатылады. Қазіргі таңда отандық туристік компания өкілдерінің өтініштері бойынша шығындарын есептеп, оларға қолдау көрсету шаралары пысықталып жатыр.
Мәдениет және спорт министрлігі коронавирус салқыны туризм саласына тиіп, туроператорлар жұмысына кесірін тигізе бастаған уақыттан бастап оларға қарасуда. Мәселен, мемлекет әлем бойынша қатерлі індет жылдам таралып жатқан шақта сыртта жүрген отандастарымызды елге алдыруда айтарлықтай шаруа атқарды. ТЖ жарияланғаннан бері 5913 турист елге қайтарылды. Олардың барлығы да еліміздің санитарлық регламентіне сәйкес тексеруден өтті.
Өзекті мәселелердің бірі жұмыспен қамтуға байланысты болып отыр. Төтенше жағдай мен карантин режімінің енгізілуіне байланысты қала сыртынан келіп ірі мегаполистерде жұмыс істейтіндердің тығырыққа тіреліп, жұмыссыздар қатарын толықтырып жатқанын айтқан Президент «Бизнестің жол картасы-2025» бағдарламасы аясында еңбекпен қамту жұмыстарын үйлестіруді тапсырды. Мәдениет және спорт министрлігі де бұл іске белсенді қатысады. Осы ретте еліміздегі курорттық аймақтардың инфрақұрылымына бағытталған жобаларымыз баршылық. Олар жүзеге асса 16 мың адамды жұмыспен қамти аламыз.
Президент осынау қысылтаяң шақта сабырлық танытып, қолдау білдірген Қазақстан халқына алғыс білдірді. Расымен, Төтенше жағдайға байланысты карантин жарияланғанына қарамастан халықтың рухының бір сәтке болсын сынбағанына күнделікті куә болып отырмыз. Көптеген мекемелер қауіпсіздік мақсатында қашықтан жұмыс істеуге көшті. Еліміз үшін бұл бұрын-соңды жаппай қолданылмаған жаңа үдеріс екеніне қарамастан ойдағыдай жүріп жатыр деп айта аламыз. Мәдениет және өнер саласы бойынша кадрлар даярлайтын оқу орындары мен өнер, спорт мектептері де 6 сәуірден бастап қашықтан білім беруге көшкелі отыр. Осы ретте айта кету керек, қашықтан жұмыс істеуге көшкен барлық мәдениет мекемелері, оқу орындары мен министрлікке қарасты ұйым қызметкерлерінің жалақасы сақталады.
Жалпы қашықтан жұмыс істеу деген атына қарамастан, мәдениет пен руханиятқа бағытталған іс-шаралар бір сәтке де толастаған жоқ. Цифрлы технологиялардың жетістігі арқасында мәдениет ошақтары көрермендерін репертуарындағы тамаша туындыларымен ел рухын көтеруде. Көрнекті өнертанушылар мен танымал өнер иелерінің, ЖОО оқытушыларының шеберлік дәрістері онлайн платформаларда барлығына қолжетімді. Мәдениет министрлігі еліміздің кез келген тұрғыны үйден шықпай-ақ музейлерге виртуалды саяхат жасауы, театрлардың қойылымын, өнер жұлдыздарының коцерттерін онлайн тамашалай алуы мүмкіндігін ұйымдастырды. Бір ғана «Карантиндегі жұлдыз», «Онлайн-өнер» жобалары отандастарымыздың жылы лебізіне ие болып жатқанын атасам да жеткілікті болар. «Халық қазынасы» атты Құрманғазы атындағы Қазақ ұлттық консерваториясы мен Қазақ радиосының бірлескен жаңа жобасы тікелей эфирге шыға бастады.
Рухани азық алам дейтін әрбір адам үшін еліміздегі кітапханалар электронды кітаптар қорын ұсынып, мемлекеттік мұрағат онлайн қызмет көрсетуге көшті. Мемлекеттік тілді үйренеміз деушілерге тегін онлайн курстар ашылды. Ал тіл саясаты комитеті термин сөздер жасауға «Қазақы терминді халық жасайды» конкурсын жариялап, әліпбиді жетілдіруге қатысты ғалымдармен онлайн талқылаулар ұйымдастырды. Спорт комитетінің бастамасымен спорт саңлақтарының таңғы жаттығуы әлеуметтік желілерде таратылып, күллі қазақстандықтар чемпиондармен бірге жаттығу жасау мүмкіндігіне ие болды. Серік Сәпиев, Әлия Юсупова, Василий Левит, Әділбек Ниязымбетовтермен өткен тікелей эфирдегі сұхбаттар көпшілік көңілінен шықты.
Президент мәлімдемесінде «Біз – рухы асқақ, бірлігі бекем, еңсесі биік халықпыз. Сондықтан бұл сынақтан да сүрінбей өтіп, қиындықты бірге еңсереміз деп сенемін» деген сөздер бар. Министрліктің бастамасымен әлеуметтік желіде белгілі әнші, халық әртісі Роза Рымбаева жолдаған «Бірге еңсереміз» атты эстафета аз күннің ішінде 500-ден аса адамға таралып, бүгінде шетелдік өнер иелері мен зиялы қауым да қосылып жатыр. Бұл да болса Қазақстан халқының ауызбіршілігі мен берік рухының бір сипаты болар.
Алаштың арысы Мағжан Жұмабаев «Ердің елге бағасы қаны бір болуда емес, жаны бір болуда; қуаныш-қайғысы ортақ болуда. Ердің бағасы елге еткен еңбегінің зор яки кішілігінде емес, ел деген жүрегінің таза болуында; тілегінің елмен ортақ болуында» деген аталы сөз қалдырып кеткен екен. Ендеше төрткүл дүниені дүрбелеңге салған дертті қаршадай баладан, қабырғалы қарияға дейін жұмыла жүріп жеңетін күн жақын болғай!
Ақтоты РАЙЫМҚҰЛОВА,
Мәдениет және спорт министрі