Бұған дейін хабарлағанымыздай, колледждер мен жоғары оқу орындары мектептерден бұрын, яғни төтенше жағдай жарияланған 16 наурыздан бері қашықтан оқытуды бастады. Бірақ жаңа форматтағы оқытудың проблемасы орта білім беру ұйымдары қатарға қосылғанда шиеленісе түсті. Себебі кәсіптік-техникалық және жоғары білім беру ұйымдарының студенттерімен салыстырғанда өз бетінше іздену дағдысы қалыптаса қоймаған мектеп оқушыларына әлдеқайда қиын тиіп тұр. Өтілетін жаңа тақырыптың қай кітапта, қай бетте екенін табудың өзіне қиналатын бастауыш сынып оқушыларына тіпті де оңай емес. Ал жаңа дүниені саусағымен нұсқап немесе бүкіл мимикасын салып, баланың санасына жеткізетін педагогтер үшін үлкен проблема екені бесенеден белгілі. Иә, бұл сөзімізді мұғалімнің жанайқайы анық дәлелдей түседі. Алматы облысы Көксу ауданындағы Мұқыр ауылының Қалқа Жапсарбаев атындағы орта мектебінде қазақ тілі пәнінен және «10 жылдық Қазақстан» мектебінде орыс тілі пәнінен сабақ беретін Майра Берікқызы түн ортасында үйіне қайтып келе жатып видео түсіріпті. Өз сөзінде мұғалім үйінде интернет болмағандықтан kundelik.kz жүйесіне кіру үшін телефонының интернет жылдамдығы жетпейтіндіктен Wi-Fi құрылғысы бар ауылындағы сіңлісінің үйіне қатынап жұмыс істеп жүргенін айтады «Дипломмен – ауылға!» бағдарламасымен барса да пәтер жалдап жүрген мұғалім М.Берікқызы.
Осы оқиғадан кейін Көксу ауданының әкімі Алмас Қабдулұлы мұғалім мәселесін шешіп беруге уәде еткен. Сонымен қатар Алматы облысы білім басқармасының басшысы Майгүл Омарова мұғалімге мектептен уақытша моноблок берілгенін жазды. Бірақ мәселе техникада емес, интернетте және оның жылдамдығында болып тұр. Біз мұғаліммен телефон арқылы сөйлескенімізде, ол берілген моноблоктың интернеті болмағандықтан пайдаланусыз тұрғанын және «Қазақтелеком» компаниясының өкілдері техникалық проблемаларға байланысты интернетті 3-4 күн күту керектігін айтыпты.
Ал мұғалім, өзінің айтуынша, телефондағы тарифінің интернет күші жетеді деп ойлаған. Мегаполистердегі мұғалімдердің өзі бір күнде миллиондаған адам кіретін жүйелер мен білім беру платформаларына қосыла алмай қалатынын айтады. Ауылдағы ұстаздың жағдайы түсінікті де.
Бүгінде ата-ананың да алаңы артты. Себебі жауапкершілік жүгінің көп бөлігін мұғалім мен мектеп арқалап келген, ауыртпалық кенет ата-аналарға теңдей артылды. Балаға мектепте берілген үй тапсырмасының өзін үй ішімен жабылып жүріп орындайтын отбасыларға тіпті ауыр тигені ақиқат. Үйінде оқушылары бар туыстарымыздан жағдайдың жай-жапсарын сұрасақ, шешесінің оқтау, әкесінің шыбық ұстап баласының алдында отырған фотосын жіберумен ғана жауап қайырады. Түсіне қоясың. Ең әрісі баласына айғайлаған, қол көтерген мұғалімді сотқа сүйрейтін ата-аналарды табалау емес әрине, алайда ұстаз бен мектептің қадірі бұрынғыдан бетер арта түскенін түсінесің.
Жоғарыдағы жағдайлардан хабардар екенін білдірген Білім және ғылым министрі Асхат Аймағамбетов: «Қазір мұғалімдерімізге өте қиын. Әріптестермен әңгіме арасында ұстаздардың жұмысы азайғанын айтып жүргендер барын білдік. Бірақ біз мұнымен мүлде келіспейміз. Неге? Өйткені ұстаз дәстүрлі оқыту форматында бір сыныпта отырған 25 оқушыға бір мезетте сабағын беріп, келесі сыныбына көшіп отырса, қашықтан оқытуда басқаша. Алыста отырып білім бергенде 25-30 баланың әрқайсысымен жеке жұмыс істеуі керек болады. Таң атқаннан түннің бір уағына дейін әр оқушымен жеке-жеке байланысып отыру оңай шаруа емес», деген еді. Иә, кейбір пән мұғалімдерінде 5-10 сыныпқа дейін бар екенін ескерсек, жауапкершілік жүгінің бұрынғыға қарағанда қаншалықты ауырлағанын біле беруге болады. Мәселе оқушылармен кері байланыс орнатумен шешіле салмайды, олардың ата-аналарымен қарым-қатынасқа түсуге, түсіндіруге де күш керек. Осы орайда министр: «Бұған дейін ата-аналарға балаларына үй тапсырмасын орындатудың өзі үлкен жүктеме болатын. Енді қазіргі төтенше жағдайда балалар күні бойы үйде отыр, далаға шығаратын мүмкіндік жоқ және бұрынғыдай мектепке де бармайды. Үй тапсырмасын орындауға көмектесу ғана емес, осы уақытта күнделікті сабағын оқуды ұйымдастыру кәдімгідей жұмыс. Эмоционалдық тұрғыда да оңай емес. Дегенмен мұның бәрі балаларымыздың болашағы үшін атқарылып жатқан іс екенін ұмытпауымыз керек. Сондықтан ата-аналар бізді түсініп, ұстаздарға қолғабыс көрсетеді деп сенемін», деген-ді.
Негізі Білім және ғылым министрлігі төтенше жағдайдағы тоқсанда мұғалімдердің қашықтан оқыту үдерісі туралы барлық есептер мен тексерістерді тоқтату туралы шешім шығарған. Күні кеше Білім және ғылым министрлігі педагогтардан қашықтан оқыту бойынша есеп беруді талап еткені үшін (видеофрагменттер, скриншоттар мен фотолар) Алматы облысында мектеп директоры, Қарағанды облысында білім беру бөлімінің қызметкері және Ақтөбе облысында әдістемелік кабинеттің меңгерушісі жазаланғанын жариялады.
Қашықтан оқыту форматына көшу туралы сөз қозғалмай тұрған кезде министрлік тарапынан kundelik.kz жүйесіне кірудің міндеттелмейтіні жөнінде мәлімдеме жасалған болатын. Соған қарамастан осыған дейін сол жүйемен жұмыс істеуге дағдыланып қалған мұғалімдерге «Күнделік.кз» ЖШС басшысы Мұхтар Ілиясов: «Құрметті ұстаздар! Оқушылар ыңғайлы кестеге сүйеніп отырғандықтан, бүгінгі тапсырмаға ертең жауап береді. Ал сіз күнделікке келесі немесе сабақтан тыс басқа күні оның жұмысына түсініктеме жазуыңыз керек, әйтпесе уақытында орындалмағаны үшін пайыз төмендейді. Сондықтан электронды журналда «сабақ түрі» деген белгіні «қашықтан» деп өзгерту қажет. Қашықтан сабақ кезінде пайыз есептелмейді, жай ғана сызықша белгісі тұрады. Егер сіз уақытында кері байланыс орнатсаңыз, сабақ түрін өзгертудің қажеті жоқ», деп кеңес берді.
Иә, карантин кімге де болсын, оңай тиіп тұрған жоқ. Қаншама адам жұмыссыз қалды. Ай сайын кемі 100-150 мың теңге жалақысы көзден бұл-бұл ұшып, жұмыстан қысқарып, 42,5 мың теңге жәрдемақыға көз салғандар жетерлік. Сонымен салыстырғанда еңбекақысы оқыту форматының өзгергеніне қарамастан 100 пайыз сақталатын педагог қауымның қал-жайы жақсырақ. Әлбетте алдыңғы ойларымызда атап өткеніміздей, ұстаздардың еңбегі еленуге әбден лайық та. Бастысы мұғалімдер де өз кезегінде министрліктің мүмкіндіктерін, ата-аналардың көмегі мен түсіністік танытуын, сондай-ақ елдегі сын сағатта алдыңғы шепте жүргенін бағамдап, өздеріне артылған үміт пен сенімге селкеу түсірмеуге барын салады деп сенеміз!
