Руханият • 09 Маусым, 2020

Жүн мен жіпті бояудың тәсіл мен тәлімі

1016 рет
көрсетілді
3 мин
оқу үшін

Малдың жүнін жуып-шайып тазартып, кептірген соң қажетіне қарай сан түрлі бояумен әбден қанықтыра бояп көздің жауын алатын әсем дүниелерді – қолөнер бұйымдарын жасап шығаруда аналарымыз алдына жан салғандығы соншалықты, мұны қазақтың ұлттық қолөнерінің ажырамас бір бөлігі ретінде қалыптастырып, дамыта алды.

Жүн мен жіпті бояудың тәсіл мен тәлімі

Қызыл-жасыл талдырмадан текемет тү­рін ойып, бірнеше түсті жіптерді ­қа­зық айналдыра жүгіртіп бау-басқұр құ­рып,­ алуан түлі жүндерден ой салып, ши то­қы­ған олардың шеберлігін бүгінгі ұр­пақ­ тек­ музейлерден қызықтап жүргені жа­­сы­­рын емес. Ал олардың жасалу техно­ло­­гия­сы – үлкен ғылым, көзбен көріп, қол­мен жа­самаса, меңгертуі қиын жұмбақ сыр.

Сондықтан кешегі шебер аналардың көзін көріп, тағылымын алған, «істегенің маған жақсы – үйренгенің өзіңе жақсы» деп үлкендердің жұмсағанын қалт жібермей тыңдап өскен шеберлер Ә.Сағынаева мен Г.Балғабаева бүгінде өз көрген-білгендерін қызығушылық танытып, ынта білдіргендерге үйретумен келеді. Жуырда Маңғыстау облысы­ның мәдениет, тілдерді дамыту және архив ісі басқармасының қолдауы­мен, «Алтын оймақ» қолөнерді қолдау қо­ғам­дық қорының ұйымдастыруымен ұмы­тылып бара жатқан қазақ дәстүрлі қол­өнерін жаңғырту және тұрғындарды кәсіп­керлікке баулу мақсатында «Жүнді және жіпті табиғи және химиялық жолмен бояу тәсілдері» атты тренинг өтті.

Ақшұқыр ауылында өткен тренингке қызығушылық танытқандар көп болған­мен,­ төтенше жағдай тәртібіне сай небәрі 15 адам ғана қатысу мүмкіндігіне ие болды.

Қатысушыларға тәжірибелі қос тренер бояу түрлері, оны таңдау, жүн мен жіпті бояу тәсілдері, табиғи бояудың ерек­шеліктері туралы, өзге де бояуға қа­тысты білгендерін айтты. Мысалы, текемет басуда текеметтің таңдалған түсі мен оған жарасымды бояу түрлері, сон­дай-ақ ақ басқұр мен қызыл басқұр тоқу­да­ғы қолданылатын жіп түстері туралы айтылып, жүн мен жіпті бояу тәжірибе түрінде көрсетілді.

Тренингке қатысушылар үйрету­ші­лерге ризашылықтарын білдіріп, са­бақтың қызықты өткеніне қуанды. Кеше ауыл-аймақта жүн бояп, бау то­қып, сырғалақ айналдыру, өзге де қол­өнер түрлерімен айналыспайтын қыз-келіншекке тосырқай қарайтын елдің бү­гінгі ұрпағы бұл өнерлерді тек ел ішіндегі бірен-саран жасы үлкендерден естіп-біліп, іс-тәжірибесін көрсе таң­ға­латын дәрежедеміз. Заман ағымы, уақыт талабының иірімі әсер етпей қой­май­тын да болар, дегенмен төл өнерді өгейсітпеген жақсы. Осы орайда баба дәстүрді дәріптеп жүрген Ә.Сағынаева мен Г.Балғабаеваға жұртшылық тарапынан бек ризашылық бар.

 

Маңғыстау облысы