Қоғам • 16 Маусым, 2020

Сор көлдер сорға айналмасын десек...

1483 рет
көрсетілді
5 мин
оқу үшін

Қызылорда қаласындағы жаңа аудандар аумағында жерасты суынан жиналған көлшік көбейіп тұр. Қыста қатпайтын, жазда құрғамайтын осы сор көлдердің зардабын соған жақын қоныс­танғандар тартып-ақ келеді. Қалалық әкімдіктегі жауапты мамандардың айтуынша бұл жерлер кезінде үй құрылысы үшін берілген. Облыс орталығындағы 34 жер учаскесі аумағынан 24 сор көл анықталып, биылдың өзінде оның 12-сі жабылды.

 

 

Сор көлдер сорға айналмасын десек...

Осы бағыттағы атқарылып жатқан жұмыстарды көрсетіп, мәселенің жай-жапсарын тү­сіндіру үшін қала әкімдігі БАҚ өкілдеріне арнайы баспасөз турын ұйымдастырды.

«Сәулет» шағын ауданындағы Қойсары батыр көшесі тұрғын­дары осындай ыза судан жақында ғана құтылған. «Көшені бой­лай жатқан терең көлшіктің иісі үй­ге дейін жетіп жататын», дей­ді олар. Қала әкім­дігіне барып арыз­­данғаннан кейін мәселе ше­шімін тауып, көл көмі­ліпті. Көлемі 6 мың шаршы метр бола­тын аумаққа 1395 КамАЗ құм төгілген. Тұрғындардың ендігі тілегі – жер телімінің мемлекет меншігіне қайтарылуы.

– Сор көлдің сарсаңымен шырылдап жүргенімізде жердің ие­лері бір төбе көрсетпеді. Әкім­шілік мұңымызға құлақ асып, бір жарым ай жұмыс істеп, көлді жапты. Енді иелері­нен жер телімін заң жолымен алып, осы төңіректің балалары үшін ойын алаңын салып берсе деген тілегіміз бар, – дей­ді көше тұр­ғыны Жәмилә Әбді­жәлелова.

1

Бұл осы жылы шағын аудан­да көміліп тұрған бесінші көл­шік екен.

Ал Қорқыт ата шағын ауда­нын­дағы Жастар көшесінің тұрғындары іргедегі ыза судан әлі құтыла алмай келеді. Әсі­­ресе, жаздың күні маса-шы­бын­ды қаптатып жіберетін сор көл­ге соңғы жылдары түрлі жән­діктер де үйір бола бастапты.

Жұрт назарын аудару үшін көл жағасына «Зообақ» деген жазуы бар тақтайша да қадап қойған екен, сасық су көміле бастаған соң алып тастапты. Олар осындағы тұрғындар ара­сындағы демікпе, аллергия се­кілді аурулардың өршуін де осы көлден көріп отыр.

– Аулама жылда тал егемін. Бірақ осы сор көлдің әсерінен өспей жатып қурап қалады. Мен ғана емес, осындағы талай тұрғын осыдан есігінің алдын көгерте алмай мысы құрып отыр, – дейді осы араға алғаш келіп қоныстанғандардың бірі Иса Құдайбергенов.

Тұрғындарға мәселені түсін­діруге кел­ген қала әкімінің орынбасары Ерлан Бердібаевтың айтуынша, осы 30 сотық жер кезінде үй құрылысын салу үшін табысталған. Қазір проблемалы жер телімінің иелері іздестіріліп жатыр.

– Бұл жерлер бұрынырақ­та карьер ретінде қазылған аумақ­­тар. Кейінірек ыза су кө­­­те­ріліп, сор көлдер пайда бол­­­ған. Оның барлығына, әсі­ре­се же­кеменшік жерлерге мем­­лекет та­рапынан қаражат жұм­­сауды заң кө­термейтінін бі­­лесіздер. Сондықтан да жер учас­­ке­сі иелеріне өзіне берілген аумақты игеру ретінде талай рет хат жолдадық. Тіпті сотқа да жүгінген кезіміз болды. Оның нәтижесі жақын арада бел­­гілі болады. Егер іс біздің пай­­дамызға шешілсе, бұл учас­­келерді аукцион ар­қылы кә­сіпкерлерге ұсынамыз неме­се жер кезегін күткендерге бе­­реміз. Биылға дейін қала бо­йын­ша 18 көлшік кө­мілсе, жыл басынан бері 12 көлшіктің мә­селесі шешілді. Бұл іске бюджеттен қаржы жұмсау мүмкін болмағандықтан біз жергілікті кәсіпкерлер көмегіне жүгіндік. Бұл жұмыс алдағы уақытта да жалғасады. Облыстық жұмыл­дыру дайындығы басқармасы жақын арада Сырдария өзенінің арнасын тазарту жұмыстарын бастайды. Дария табанынан шығатын таза құммен осы көл­шіктерді толтыруды жос­парлап отырмыз, – деді қала әкімінің орынбасары.

Облыс орталығындағы Сәу­лет, Сая­хат, әл-Фараби, КБИ және Арай шағын аудандарында осындай жер телімдері бар. Қала әкімдігі оның игерілмеуіне байланысты Жер кодексінің 93 бабы, 3 тармағына сәйкес сотқа талап арыз беріп отыр.

Әкімдік өкілдері сор көлдер жұрттың сорына айналмауы үшін бәрін жасайтынын айтады. Тек тұрғындар түсіністік танытуы тиіс. Олардың арасында қала тазалығымен айналысатын мекемемен келісімшартқа отырып, есігінің алдына контейнер қойғызғаннан гөрі қо­қысын осындай көлдерге төге са­луды тиімді санайтындар да кездесіп қалады. Арнайы кө­­ліктердің де қала сыртына шы­ғуды алыссынып, кәріз суын көлшіктерге құйған кезі аз емес. Осы маңдағы тұрғындар талай мәрте сондай жағдайларға куә болған. Ондай кезде полиция мен тиісті орындар өкіл­дерін шақыру керек. «Қала – ортақ үйі­міз» де­генді жиі айтамыз. Егер билік те, тұрғындар да мәселеге жа­уап­кер­ші­лікпен қараса, осы ор­тақ үйіміздің қай проблемасы да орайлы шешілер еді.

 

ҚЫЗЫЛОРДА