Абай • 05 Қараша, 2020

Көрмеде – хакім мұралары

Жуырда Ұлттық музейде Абай Құнанбайұлының 175 жылдық мерейтойына арналған «Абай және рухани мұра» атты иллюстрациялық-кітап көрмесі ашылды. Аталған шара Мәдениет және спорт министрлігінің қолдауымен һәм Ұлттық академиялық кітапхананың ұйымдастыруымен өтіп отыр.

Маржан ӘБІШ

Ұлы ақынның шығармашылық мұрасын қазақ халқының рухани қазынасы және ұлтымыздың мәдени капиталы ретінде насихаттап, жаңа Қазақстанның бренді ретінде әлем жұртшылығына кеңінен таныстыруды мақсат тұтқан көрменің елордалықтар үшін бір ай бойы есігі ашық.

Үш бөлімнен тұратын көрменің алғашқы бөлімі Абайдың өмір жолына арналған. Мұнда «Абай елі» кітап альбомы қойылып, ақынның туған жері Жидебай шатқалы инсталляция арқылы (қазіргі Шығыс Қазақстан облысының Абай ауданы) бейнеленеді. Сондай-ақ «Абай және Зере» образдары сахналанып, сол кездегі тұрмыс белгілері бар киіз үйдің едені, ақынның сүйіп ойнайтын тоғызқұмалақ ойыны ұсынылған. Ашылу рәсімінде ақынның тоғыз жасында жазған «Кім?» атты сатиралық шығармасы оқылды. Ал «Абай оқыған кітаптар» кітап көрмесінде Науаи, Низами, Саади, Жәми, Хафиз, Фирдоуси және А.Пушкин, М.Лермонтов, И.Крылов, Шиллер, Гете, Байрон, Гейне, Мицкевич және т.б. туралы ақпараттар беріліп, «Құнанбай» және «Абай жолы» атты көркем фильмдерінен үзінді көрсетілді. Сонымен қатар «Абай жолы» романы бойынша бір кітаптың көрмесі қойылған.

Көрменің екінші бөлімі «Абай шығармашылығы және Абайтану» деп аталыпты. Мұнда сирек кітаптар мен құжаттардан тұратын «Ұлы Абайдың алғашқы басылымдары» жинақталып, «Қара сөздері» бойынша бір кітаптың көрмесі қойылды. Абайды алғашқы танытқан тұлғалар – Ә.Бөкейхан, И.Бороганский, М.Әуезов, Қ.Мұхамедханов және т.б. кітаптары мен құжаттары да ұмыт қалмаған. Ал Абайдың танымдық және көркем мұралары инсталляция арқылы бейнеленіпті.

«Абай және қазіргі заман» деп аталған үшінші бөлімде 10 тамыз – Абай күніне байланысты материалдар ұсынылған.

Айта кетейік ақынның өмірі мен шығармашылық мұрасын орыс оқырмандарына алғаш таныстырған қоғам қайраткері, журналист, этнограф Әлихан Бөкейхан болатын. Оның бірінші мақаласы («Абай (Ибраһим) Кунанбаев – мүнаһиб (некролог)») 1905 жылдың қараша айында «Семипалатинский листок» газетінің 250-252 сандарында жарияланды. Бір жылдан соң, «Семипалатинские областные ведомости» газетіне қайта басылып, кейін 1907 жылы «Записки Семипалатинского подотдела И.Р.Г.О.» атты кітапқа да шықты. Ал 1991 жылы Тұрсын Жұртбайдың аудармасымен «Жұлдыз» журналына жарияланған еді.

Игі шараға Ұлттық академиялық кітапхана басшысы Үмітхан Мұңалбаева, Ұлттық Музей директоры Арыстанбек Мұхамедиұлы, түрколог, филология ғылымдарының докторы Шәкір Ибраев, ақын, Қазақстан Жазушылар одағы Нұр-Сұлтан қалалық филиалының директоры Дәулеткерей Кәпұлы қатысты.

Күннің маңызды және өзекті жаңалықтарын «Егемен Қазақстан» телеграм каналынан оқыңыз