Абай • 03 Шілде, 2024

Кемелдік кепілі

Абай ақылнамасының алып арнасы – түп иесін көксеу. Оған жеткізетін «имани гүл» тұғырлы тұжырымдамасы. Ол сана иесін адамзатты, әді­лет­­ті және Жаратушыны сүюге шақырады. Бұл – ынталы жүректің еңбек үдерісі. Нәтижесінде, «Құдайдың орынбасары болу» деген адамның асыл мұраты анықталады. Хакім дүниетанымында оған қол жеткізген бол­­мыс «кәмал-и инсан» мәртебесіне көтеріледі. Белгілі абайтанушы Тұр­сын Жұртбайдың «Толық адам» әдеби-салыстырмалы рисаласында Абай­дың­ сыртқы (заһир) және ішкі (батин) әлемі жан-жақтан зерт­теледі.

Абай • 02 Шілде, 2024

Ұлттық мұратты шыңдаған жол

Абай туралы жазу қиынның қиыны болса да, хакім сөздері мен өмірбаяны тіл ұшына өзі-ақ оралып тұрмай ма? Ауылдағы үлкендер «әр елдің өз Абайы бар» деп отыратын. Қазір әркімнің деп айтып жүрміз. Хакім өмірі мен шығармашылығын оқырман сана-сезімі жеткенінше түсінетіні рас қой. Өңгесі танытушылардың ісі шығар.

Абай • 30 Мамыр, 2024

Абай және Сыдық Мұхамеджанов

Бұл не өзі? Мынау ән қайда тартып барады? Қара құрдым... Түпсіз терең тұңғиыққа түсіп барамын. Ол менің, мен оның ішінде. Кішкентай баланың қолындағы тиек секілдімін. Әлемет ән мені домбыраның ойығынан өткізіп, ішіне тастап жіберіпті. Ал екі шегі... Екі шегі фәни мен бақи арасындағы қақпаның екі босағасы екен. Ән шумақтары көңіл күмбезімде күңірене күңгірлеп тұр: «Жарқ етпес қара көңілім, не қылсада...»

Абай • 30 Мамыр, 2024

Абай әлемі –Татарстанда

Жақында Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық универ­ситеті мен Қазан федералды университеті арасындағы келісім аясында аталған оқу орнының Филология және мәдениетаралық коммуникация институтында «Абай атындағы қазақ тілі мен мәдениеті орталығы» ашылды.

Абай • 01 Мамыр, 2024

Абай кемелдігі – әлемнің олжасы

Бүгінде Абай десе – қазақ, қазақ десе – Абай еске түседі. Ұлы ақынды таныту мақсатында елімізде тәуелсіздік алғаннан кейін де көп жұмыс атқарылды. Әлемнің әр түпкірінде ақын­ның атын алған көше­лер мен көптеген қала­ның көрікті жерінде ашыл­ған ескерткіштер де аз емес.

Абай • 30 Сәуір, 2024

Абайдың жаңа әні табылды

Абай әндері – қазақ музыка тарихында ерекше орын алатын ақынның жаңа бағытта жазған туындылары, баға жетпес мирас. Қазақ әндері мен күйлерін жетік білген данышпан ешкімге ұқсамайтын әуен тудырып, музыка тарихында өз қолтаңбасымен биіктен көрінген композитор. Халық әндерін тыңдап өскен кемеңгер Абай өз айналасындағы халықтан шыққан өнерпаздарды, қазақтың атақты әншілерін, күйшілерін көрген, тыңдаған. Ана сүтімен дарыған халық әуендеріне терең бойлап, оның артықшылығын түсіне тұра, ешкімге ұқсамайтын өз әндерін жарыққа шығарған. Орыс романстарын естіп, оны Еуропа мәдениетімен үйлестіре отырып шығарған композитордың жаңа әуені халықтың құлағына өте жағымды болды. Ғұлама ақын дала халқына жаңа әуен, жаңа ырғақ, жаңа ән әкелді.

Абай • 19 Сәуір, 2024

Абайдың музыкалық мұрасы

Абайдың музыкалық шығармалары абайтану нысанасының сүбелі бір бөлігін құрайды. Ерекше дарын иесі, ұлы ақын Абай – қазақ поэзиясын қаншалықты биік шыңға көтерсе, ұлттық музыка өнерінде де жаңаша соқпақ сала білді. Дәстүрлі халықтық музыкаға соны түр, жаңаша екпін, ерекше нақыш әкелді. Абайдың осы ән өнерін тереңірек түсіндіру мақсатында Назарбаев университетінің профессоры Жанар Әбдіғаппарова студенттерге «Хакім Абайдың музыкалық мұрасы» атты семинар-тренинг өткізді.

Абай • 21 Желтоқсан, 2023

Абайды дұрыс зерделейік

«Egemen Qazaqstan» газетінің осы жылы 4 желтоқсандағы бір бетті толтырған «Жан және «Еуропаның жағалауы» атты мақаласын Тұрсын Жұртбай мен Сұлтан Ыбырай былайша қорытындылайды: «Ендігі жерде абайтану ілімінің жаңа арнасы Фридрих Бенкеден өріс алатыны анық». Біздіңше, бұл – миллиондаған қазақ оқырманын Абай жолынан адастыру.

Абай • 30 Қазан, 2023

Хакімжан және Абай ескерткіші

Алматыға жолы түскен адамды алдымен шыңы аппақ қар жамылған Алатау мен соның етегіндегі көкжелекке көмілген қаладағы хакім атамыздың есімін иеленген даңғылда орнатылған Абай ескерткіші қарсы алады. Ақын ескерткіші қоладан құйылып, тұғыры қызыл граниттен қаланған, биіктігі – 13, 7 м. Оны ұлттық мүсін өнерінің негізін салушы, Қазақстанның халық суретшісі Хакімжан Наурызбаев жасаған. Мүсінші өз туындысында ақынның өмір белесінен өтіп, ел ағасына айналған салиқалы кезін айшықты бедерлеген. Ескерткіште басында тақия, иығына өңірі ашық желбегей шапан жамылған Абай атамыз сол қолына кітабын қысып ұстаған күйі терең ой үстінде ілгері басып келеді. Тас бейне демесеңіз, құдды ақынның өзін көргендей әсер аласыз.