Руханият • 06 Қараша, 2020

Антонюктің «Анасы»

156 рет
көрсетілді
2 мин
оқу үшін

Сурет өнерінің ерекшелігі де сол, кейде айтар ойыңды бояу­лар тілінде баяндаған кескіндемешілердің шеберлігіне еріксіз тәнті боласың. Бұрынғы Целиноград, қазіргі Қараөткел, еліміздің еңселі астанасында жазылған мына бір тамаша туындыны көргенде біз осыны ойладық.

Антонюктің «Анасы»

Танымал суреші-мо­нументалист Михаил Антонюктің кескіндемелік мұ­раларының арасындағы «Заманалар жалғастығы» деген бұл картинаның қасынан ешкім бей-жай өтіп кетпеуі керек дер едік. Тұтас ұлттың трагедиясын кейуана көздерімен айтудың өзі азаматтық берік ұстанымды аңғартады. Су­ретшіге сүйсінбеске шара жоқ. Кескіндеме тарихын біл­генде алаш тағдырының ақтаңдақ жылдарын ашық көрсеткен өнер иесіне тағы разы болдық.

ХХ ғасырдың 30-шы жыл­дары жаппай қырылған қазақ трагедиясы қандай шығармашылық иесін болсын қасірет шектірмей қой­майды. Бұл қылқалам шебері де аталған апатты өзінің шығармашылық зертханасында айналып өтпепті. Өтпеуіне және ең үлкен себеп – суреттегі кейіпкер кейуананы автор жеке таныған. Кескіндемеде көрініп тұр­ғандай, бұл ананың көзіндегі кісі шошырлық үрейдің ар жағында ашаршылық жылдары өзінің балалары мен жақындарын жоғалтқан қа­лың қайғы жатыр. Қыл­қалам шеберін бұл тақсырет қатты қинайды. Алайда қарт ана жүрегіндегі ыс­тық мейірім кейін көрші ауылдағы жетім қалған балаларды қам­қорлығына алып, аштан өлуден сақ-
­тап қалыпты. Қарт ана әжімдеріндегі қасірет табымен суретші осы оқиғаны айт­қысы келген. Қайғы мен көз жасынан бозарып кеткен көздерде күллі қа­зақ халқының мұңы мен за­рының терең арнасы бар. Суретші алдыңғы планға ауыр ең­бектен еті қашқан, тарамыс үлкен қолды әдейі шығарған.

Антонюк бұл арқылы осы қолдар бесікті де тербетті, бейнетті де көтерді, осы қолдар жетім-жесірлердің маңдайларынан да сипады, қаралы хаттарды да ашты, осы қолдар бір үзім нанды да екіге бөлді, осы қолдар бізді бүгінге де жеткізді деп тұрғандай.