– Бұл балетте біз ағаш бейнесі арқылы халқымыздың өр рухы мен қайраты жайлы ой өрбітеміз. Адамдардың табиғатқа зиян келтіруі, адам мен табиғат арасындағы қайшылық негізгі мәселе ретінде көтеріледі, яғни қойылымның өзегі осы негізде тарқатылады. Біздің мақсатымыз – адам мен қоршаған орта арасындағы үйлесімділікті табу. Айтулы балет Қуат Шілдебаевтың музыкасын тыңдаған кездегі өзімнің ішкі толқынысымның көрінісі – ұлттық, сонымен бірге заманауи, қазіргі көрерменге түсінікті сезім иірімдері, – дейді хореограф.
Балеттегі оқиға қазақ даласында тамыр жайған ғажайып ағаштың төңірегінде өрбиді. Құм көшкініне төтеп берген Тораңғы қатайып, тамыры терең бойлайды. Бірақ күтпеген жерден отыншылар келіп, ағашты шаппақшы болғанда, бір бозбала Тораңғыны қорғап қалады. Ал ағаштың желтораңғы аталатын себебі – желсіз күнде де оның бұтақтары тербеліп тұрады екен.
Спектакльде көтерілген негізгі идея – басына бұлт үйірілген тұстағы халықтың асқақ рухын суреттеу. Осы күш-қуат Тораңғы бейнесімен өрілген. Сонымен бірге қоюшы-хореограф адамзатқа ортақ өзекті мәселелерді де қозғайды, ол – табиғат пен адамдар арасындағы конфликт. Сахнада ол қатыгез тайталасқа ұласады. Сөйтіп адамдардың табиғатқа ойланбастан, қасақана қол салуының залалын айқын көрсетеді.
– Бұрын барлық адам, әсіресе, біздің қазақ халқы айналадағы тіршілік атаулының жаны бар деп сенетін. Сол себепті табиғатты аялайтын. Мекиен далада көк атаулы аз болғандықтан, әр ағаш киелі саналатын. Далада ағашты көрсеңіз, бұл жақсылыққа баланатын. Оның саясында тынығуға болады, оған құстар ұя салады. Мұның бәрі – біздің пайымымыз жете бермейтін сұлулықтың көрінісі. Оны аялап, оған қорған болу керек, – дейді либретто авторы Бақыт Қайырбеков.
Тораңғы партиясын «Астана Балет» театрының жетекші солистері Аңсаған Көбентай мен Әсел Жанғасқаева орындап шықты. Бозбала партиясын Фархад Бөриев пен Сүндет Сұлтанов, ал нәзік те асқақ Тораңғы жанын Дилара Шомаева мен Дарина Қайрашева сомдады.
– Қазақ философиясы мен мәдениетінде әйел затының алар орны ерекше. Ол рух секілді, барша тіршілік атаулының бастау бұлағы. Спектакльде бұл Тораңғы бейнесі арқылы берілген. Ол ұлттық нақыштағы орман нимфасы іспетті, – дейді театрдың жетекші солисі Дилара Шомаева.
Спектакльді көркем безендіруді «Астана Балет» театрының шеберлері жүзеге асырды. Әсем декорация мен костюмдер қазақ биінің бай мұрасы мен классикалық биді ұштастырған хореографтың бірегей пластикалық тілін ажарландыра түсті.
– Премьераны асыға күттім. Қойылым билетін алдын ала сатып алып, осы спектакльді көзімен көрген бақытты жандардың қатарынан табылдым. Спектакльдегі әр деталь өзара байланысқан. Үндестік бар. Музыка болсын, хореография болсын, декорация немесе бейнекөрініс болсын – бәрі бірімен-бірі сәтті үндескен. Жаныңды тебірентер сәттер қаншама?! Әртістер кемеліне жеткен, өте нанымды ойнап шықты, – деген ойымен бөлісті спектакльден соң көрермендердің бірі Нұргүл Есенгелді.
Орайы келгенде айта кетейік, «Астана Балет» ұжымы жақын күндері көрермен назарына тағы бір премьера ұсынады. Ол – жас хореограф, «Астана Балет» театрының жетекші солисі Айнұр Әбілғазина қойған «Триумф» бір актілі балеті. Ал 14 қарашада талғампаз көрермен назарына Мукарам Авахридің «Саломея» және Рикардо Амарантенің «Longing» («Құштарлық») бір актілі балеттері ұсынылатын болады.
