Еліміздегі жайсыз ахуалды одан әрі ушықтырмау үшін індетке қарсы күресті жүйелі ұйымдастыруды Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев қатаң қадағалап отыр. Бұрнағы күні арнайы жиын өткізген Президент жағдайды шынайы бағалап, соған сәйкес әрекет етуді, дайындық деңгейін әлі де көтеруді тапсырды.
Аталған кеңесте Денсаулық сақтау министрі Алексей Цой елдегі санитарлық-эпидемиялық жағдай мен қабылданып жатқан шаралар туралы баяндады. Оның айтуынша, 16 қарашадағы эпидемиялық жағдайды бағалау матрицасына сәйкес республика «сары аймақта» тұр. Ал Шығыс Қазақстан және Солтүстік Қазақстан облысы инфекция таралу қаупі жоғары «қызыл аймаққа» енді. Орташа қауіпті «сары аймақта» тұрғаны – Павлодар, Ақмола, Қостанай облыстары, Нұр-Сұлтан және Алматы қалалары. Қалған өңірлер – салыстырмалы түрде инфекцияның таралу қаупі төмен «жасыл аймақта».
Бұл ретте өңірлердегі ахуалдың кері кетпеуі үшін індет жұқтырғандардың нақты есебін жүргізуді барынша ескеру керек. Мемлекет басшысы бірқатар облыста коронавирус індеті жұқтыру жағдайларын жасыру деректері анықталғанын айтып, қатаң ескерту жасады. «Өтірікті шындай сөйлету аса қауіпті құбылыс екенін түсіну керек. Өйткені ол шынайы қауіптің бетін бүркемелейді. Сондай-ақ бүкіл еліміз бойынша коронавирус індетіне қарсы жүргізіліп жатқан күрес стратегиясына зиянын тигізеді. Қазіргі ахуал жете бағаланбай, қабылданған шаралар толық жүзеге асырылмай отыр. Халықтың індеттен сақтану деңгейі төмендеп кеткен. Бұл – аксиома. Мұндай жағдай әлемнің көптеген елінде байқалуда. Аталған проблеманың біздің денсаулық сақтау жүйемізде де созылмалы сипат алғанын мойындауымыз керек», деді Қ.Тоқаев.
Індетке шалдыққандар саны артқан жағдайда, халыққа сапалы және уақтылы көмек көрсету үшін медициналық ұйымдар 71 мың төсектік орын дайындап отыр. Қазір инфекциялық төсектік орынның 21%-ында және реанимациялық төсектік орынның 17%-ында пациент бар. Азаматтарға үйде медициналық көмек көрсету үшін көшпелі мобильді бригадалар дайындалды. Мобильді бригадалар биыл шілдеден бері 280 мыңнан аса қызмет көрсетті.
«Шілде айымен салыстырғанда қазір жедел медициналық көмек шақырушылар саны 43,8%-ға, ал КВИ бойынша 79%-ға төмендеді. КВИ-мен ауыратын науқастарға консультациялық көмек көрсету үшін өңірлік және республикалық сараптамалық топтар құрылды, өңірлік Call-орталықтардың және 1406 бірыңғай байланыс орталығының жұмысы күшейтілді. Сонымен қатар ПТР-тестілеу қуаты артты. Cоvid-19 індетін диагностикалауға тәулігіне 76 мыңнан аса тест жасайтын 140 зертхана тартылған. 1 қазанмен салыстырғанда 100 мың тұрғынға шаққанда тестілеу қуаты 1,7 есе артып, тестілеумен қамту 3,6 есе көбейді», деді министр.
Індет елімізде алғаш кеңінен жайыла бастағанда дәрі-дәрмек тапшылығы сезіліп, халықтың ашу-ызасын тудырған еді. Бұл қателіктің де қайталанбауын жіті қадағалау маңызды. Президенттің тапсырмасымен ПТР сынамалары мен медициналық маскалардың бағасы төмендетілді. Енді Мемлекет басшысы осындай жұмыстарды медициналық дәрі-дәрмектерге, ең алдымен, коронавирусқа қарсы медикаменттерге қатысты жүргізуді тапсырды.
Дәрі-дәрмек қорының барынша ортаймауын қаперде ұстап отырған Денсаулық сақтау министрлігі дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды ел аумағынан сыртқа тасымалдаудың алдын алу үшін шекарадан асыруға тыйым салынатын дәрілік заттың 59 атауы мен жеке тұлғаларға шектеулі мөлшерде әкетуге рұқсат етілген тауарлар тізімін бекітті. Ұлттық қауіпсіздік комитеті КВИ-ді емдеуге қолданылатын тауарларды Қазақстаннан әкетуге жол бермеу үшін арнайы шаралар қабылдады. Сондай-ақ Денсаулық сақтау министрлігі дәрі-дәрмекті, рецепті препараттарды беру; дәрі-дәрмекті тағайындау мен жазылу; өңірлердегі тұрақтандыру қоры есебінен сатып алынған дәрілерді бөлу процесін бақылауды күшейтті.
Сонымен қатар Президент білім сапасының төмендеуіне жол бермеу керек екенін алға тартты. Әрине, ата-аналар шыдамдылық танытып, қазіргі ахуалға түсіністікпен қарауы қажет. Биыл 1 қыркүйектен 16 қарашаға дейін елімізде 986 оқушы індет жұқтырған, кезекші сыныптарда оқитын балалар арасында 288 жағдай тіркелді. Байланыста болған 3 122 адам анықталды, олардың 33-і індет жұқтырған. Онлайн оқитын оқушылар арасындағы сырқаттану деңгейі жоғары – 698 бала науқас. Оқу жылының басында қалыпты режімде оқуға шектеу қойылғанының нәтижесінде 6 мыңнан аса баланың індет жұқтырған оқушылармен байланысуына жол берілмеді және 600-ге жуық коронавирус инфекциясы жағдайынан сақтандырылды.
Денсаулық сақтау министрі Президентті ана өліміне қатысты мәселелер жөнінен де хабардар етті және бұл проблеманың ерекше бақылауда екенін атап өтті.
«Эпидемиялық жағдайға қарамастан, елімізде демографиялық көрсеткіштердің оң серпіні байқалып, бала туу 4,5%-ға өсті. Пандемия кезеңінде елімізде Covid-19 және пневмония жұқтырған 9 мыңнан аса жүкті әйел тіркелді, бұл барлық тіркелген жағдайлардың – 7,5%-ы. Осы жылдың 3-тоқсанында Covid-19 коронавирус инфекциясын жұқтырғандар күрт өсуіне байланысты ана өлімі артты. Бүгінде жағдай тұрақты. Соңғы екі айда індеттен жүкті әйелдер қайтыс болған жоқ», деді А.Цой.
Жүкті әйелдерге медициналық көмек көрсету сапасын жақсарту үшін министрлік ауыр және қиын жағдайдағы жүкті әйелдерге күнделікті мониторинг жүргізетін «Ахуалдық акушерлік орталық» ұйымдастырды. Сондай-ақ «Жүкті әйелдердегі COVID-19» диагностикалау мен емдеудің клиникалық хаттамасы және «COVID-19 пандемиясы кезінде жүкті әйелдер мен балаларға медициналық көмек көрсету тәртібі туралы» әдістемелік ұсынымдар әзірленіп, Денсаулық сақтау басқармаларына жіберілді.
Індетке қарсы отандық вакцинаны жеделдетіп, кедергісіз өндіріске енгізу мәселесі де ерекше маңызды. Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының оптимистік болжамына сәйкес жаңа коронавирусқа қарсы тиімді вакцина 2021 жылдың бірінші тоқсанынан ерте дайын болмайды. Қазір әлемде 200-ге жуық вакцина жасауға үміткер бар болса, тек 42-сі клиникалық сынақтан өтіп жатыр, оның 5-еуі – қазақстандық.
Халықты коронавирус инфекциясына қарсы иммундау үшін вакцина өндіруге және сатып алуға, түрлі топтағы 3,6 млн адамды вакциналауға Үкімет резервінен 47 млрд теңге қажет.
Сондай-ақ тұмауға қарсы вакциналау науқаны аяқталды, әлеуметтік осал топтарға кіретін 2,3 млн адамға екпе жасалды. Эпидемиялық маусым басталғаннан бері ЖРВИ-мен сырқаттанушылық 2019 жылғы қыркүйек-қазан кезеңімен салыстырғанда 1,3 есе төмендеген.
ДДҰ ақпаратына сәйкес, елдерде қабылданған шараларға байланысты коронавирус инфекциясы бойынша эпидемиялық жағдайдың төрт негізгі сценарийі бар. Сонымен қатар Қазақстанда, Оңтүстік Кореяда, Сингапурде, Жаңа Зеландияда және Израильде індет бақылауға алынды. Алексей Цойдың айтуынша, Қазақстандағы эпидемиялық ахуал соңғы екі айда оптимистік болжамға сәйкес өтіп жатыр. Яғни қабылданған шаралардың нәтижесінде пессимистік болжам орындалған жоқ. Бұл потенциалды локдаунды бір айға шегеруге мүмкіндік берді. Барлық сектордың – орталық мемлекеттік орган, жергілікті атқарушы орган, «Атамекен» ҰКП, бизнес қоғамдастықтың КВИ-дің таралуын тежеу бойынша бірлесе атқарған жұмысы Қазақстанда эпидемиялық жағдайдың оптимистік сценарийінің сақталуына жағдай жасайды.
