Ел Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев жыл басында жарияланған «Абай және XXI ғасырдағы Қазақстан» атты мақаласында шет мемлекеттердегі елшіліктер жанынан «Абай» орталықтарын ашу керектігін атап өткен еді. Осыған орай хакім атындағы рухани орталық Қазақстанның Мәдениет және спорт министрлігі, Сыртқы істер министрлігі және Қазақстан Республикасының Мысыр Араб Республикасының Төтенше және өкілетті елшісі Қайрат Қайырбекұлы Лама Шарифтің қолдауымен жүзеге асырылды.
Абай шығармаларын шетелдік ғалымдардың зерттеуіне ықпал етіп, қазақ әдебиеті мен руханиятының дамуына үлес қосуды мақсат тұтқан игі шара алдағы көптеген әдеби-мәдени жобаның бастауы болмақ. Аталған орталық қазақ әдебиетінің көркемдік әралуандығын дәріптеуге, ақын мұраларын ақпарат құралдарында жариялау сынды жұмыстарды атқаратын болады.
Онда бірнеше кітаптар мен электронды ақпараттық ресурстармен таныстыратын CD-дискілер, мерзімді басылымдар мен ғылыми ақпараттар қойылған. Сондай-ақ қазақстандық толық мәтінді мәліметтер базалары да қолжетімді. Мәселен, келушілер Қазақстанның Ұлттық электронды кітапханасы – ҚазҰЭК базасындағы Абай туралы 800-ден астам басылымды еркін оқи алады.
Ал иллюстративті кітаптар көрмесінде «Абай» энциклопедиясы, «Қарасөздері», шығармалар жинағының 2 томдығы, «Қалың елім қазағым...» өлеңдер жинағы, «Стихи, поэмы, проза», «Абай тілі сөздігі», М.Әуезовтің «Абай жолы» романы, Латиф Хамидидің «Абай», «Двадцать стихотворений на трех языках», Д.Омаровтың «Абайдың рухани мұрасы», Ғ.Есімнің «Хаким Абай» және «Абай туралы философиялық трактат», Ш.Құдайбердіұлы шығармаларының жинағы және тағы басқа кітаптар таныстырылды.
«Абай әлемі» атты фотокөрмеде ақын шығармашылығы мен өміріне қатысты тарихи ескерткіштер мен табиғат көріністері, хакім дүниеге келген қасиетті мекен туралы және қазақ елінің мәдени өміріне қатысты мол мағлұматтар берілген. Атап айтсақ, Ә.Қастеевтің «Жас Абай» (1945), «Абай» (1954), «Абайдың жастық шағы» (1968), А.Волощиктің «Бала Абай жыр тыңдап отыр» (1948), Е.Сидоркиннің «Абай мен әжесі Зере» (1960) және «Абай», «Мұхтар Әуезов» пен «Мұхтар Әуезовтің «Абай жолы» романына салған иллюстрациялары, Ү.Әжиевтің «Бала Абайдың оқудан оралуы» (1969), Л.Леонтевтің «Абай Семей қаласының кітапханасында» (1954), «Абай және балалары» (1896) және тағы басқа 50-ден астам картиналар қойылды.
Шараға Мысыр Араб Республикасының саяси және мәдени элитасы өкілдері – Конституциялық соттың төрағасы Саид Мерей, Конституциялық сот төрағасының орынбасары Адэль аш-Шариф, Әділет министрі Омар Марауан, Ақпарат министрі Осама Хайкал, Бас прокурор Хамада ас-Сауи, сонымен қатар әлемнің 20 елінің елшілері (ТМД, Еуропа, Африка) және қазақстандық делегация өкілдері: М.Әуезов атындағы Әдебиет және өнер институтының директоры К.Матыжанов, Қазақстан Жазушылар одағы төрағасының орынбасары Б.Жақып және Ұлттық академиялық кітапхананың басшысы Ү.Мұңалбаева қатысты.
Бүгінде хакім шығармалары әлемнің 44 тіліне тәржімаланғаны белгілі. Әсіресе осы жылы ел Президентінің тапсырмасына сәйкес Абай Құнанбайұлының 175 жылдығын мерекелеу аясында ақынның шығармалары ағылшын, араб, қытай, испан, италиян, неміс, орыс, түрік, француз және жапон тілдеріне аударылды. Ал араб тіліндегі тұсауы кесілген жаңа жинаққа ақынның 145 өлеңі, үш поэмасы мен қарасөздері еніп отыр. Бұл аударма жинағын Араб Мемлекеттері Лигасының мәдениет, білім және ғылым істері жөніндегі ұйымының (ALECSO) баспа үйі ұсынған. Тәржіма жұмыстарына келсек, мәтіндерге жолма-жол аудармалар мен түсініктемелерді Каир университетінің оқытушысы Рабиға Төлебай, шығыстанушы Құрманғазы Садыбаев және Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті шығыстану факультетінің деканы Палтөре Ықтияр дайындады. Өлеңдердің әдеби аудармасымен Мысыр әдебиетшілер одағының көрнекті мүшелерінің бірі, ақын Саурат Селлам, ал прозаның көркем редакциясымен мысырлық Лингвистика және философия профессоры Халед Елсайед айналысқан.
Орталықтың ашылу салтанатында сөз сөйлеген Жазушылар одағы Басқарма төрағасының орынбасары Бауыржан Жақып ақын өлеңдерінің көркемдік қуатына тоқталып: «Абай поэзиясының көркемдігінің тағы бір қыры – оның бейнелілігі, образдылығы. Абай өлеңдерінің бейнелілігі ондағы көркемдік құралдардың мол қолданылуынан аңғарылады. Ұлы ақын жырларынан теңеу мен эпитеттің, метафора, метонимияның, синекдоханың, аллитерация мен ассонанстың, басқа да бейнелеу құралдарының сан алуан үздік мысалдарын тауып көрсетуге болады. Соның бәрі тек Абайдың өз жан дүниесінен төгіліп түскендігімен де бағалы», деді. Ал филология ғылымдарының докторы Кенжехан Матыжанов: «Абай тіршілік иесін адам және пенде деп екіге бөліп қарайды. Ақын үшін ең қымбат асылы – алғашқысы. «Адам деген даңқым бар», «Атымды адам қойған соң...» деп оны ерекше әспеттейді және сол адам деген құрметті атқа лайық болудың басты қасиеттерін санамалап жырға қосады. «Адам болам десеңіз, оған қайғы жесеңіз», «бес нәрседен қашық бол, бес нәрсеге асық бол» деп көрсетеді. Қашық болуға үндеп отырғандары: өсек, өтірік, мақтаншақтық, еріншектік, бекер мал шашпақтық. Бұл адамға дұшпан жағымсыз істен қазіргі қазақ қоғамы да, жалпы адамзат та әлі арылып біткен жоқ. Ал үлгі ететін бес асыл ісі – «талап, еңбек, терең ой, қанағат, рахым» да күні бүгінге дейін адамзат тәрбиесінің күн тәртібінен түспей келе жатқан өзекті мәселелер. Ұлы ақын осы ойларын үнемі жетілдіре келіп, ақырында өзінің «Толық адам» ілімін қалыптастырған» деп Абай философиясының адамзаттық мәселелерді қаузағанын атап өтті.
