Алаш жұрты Азат күннің алтын нұрына шомылып тұр. Осынау қасиетті ұғым, қастерлі түсінікті ата-бабамыз қаншама ғасыр аңсады десеңізші. Күлтегіннің жазуында, көк бөрінің азуында тұр тәу етер тәуелсіздігіміз. Еркіндікті елден ерек сүйетін халық үшін одан асқан қасиет те, одан бағалы кие де болмақ емес. Аталарымыз аңсаған, аналарымыз көксеген сол күнге де жеттік. Енді ала таңда келіп алақанға қонған осынау ұлы бақыт құсын ұшырып алмауға, тұғырда тұрған тұтастығымызды абырой биігінен түсіріп алмауға тиіспіз!

Тәуелсіздік – ерекше ұғым. Тәу етеріміз Тәуелсіздігіміз болған соң, бабаларымыз аңсап өткен асыл мұра – Азаттықтың алдында бас имейтін Алаш баласы жоқ. Сақтардың салтын сақтап, ғұндардың ғұрпын ұстанып, түбі бір түркі жұртының түндігін түріп отырған Ұлы Тұран топырағы, сол топырақты қоныс еткен қазақ халқы – басынан небір зұлмат жылдарды өткеріп, құрып кету мен іріп кетудің аз-ақ алдында қалды. Қалмақтың қылышына туралып, отарлау саясатының отында күйді. Қазан төңкерісінде – қаңтарылды. Ашаршылықта – ішерге ас таппай аңтарылды. «Сайыңнан саяқ құрлы сая таппаған» қаракөздеріміз саяси қуғын-сүргін жылдары дүние жүзіне тарыдай шашырады. Тартқаны – азап, көргені – тозақ болды.
Алашты азаттыққа бастаған арысымыз Әлихан Бөкейхан бір сөзінде «Алыспаған, жұлыспаған бостандық атына мінбейді, бұғаудан босамайды, ері құлдықтан, әйелі күңдіктен шықпайды, малына да, басына да ие болмайды», дейді. Ұлт көсемінің үнін естіп, қазақ қан қақсаған жылдарға қайырылып қараған сайын еркіндікті ешкім де еншілеп бермейтінін түсіндік. Оған жету үшін тынымсыз күрес, тау қопарар табандылық қажет екен. Қазақ халқы сол қайғы мен қасіретке, азап пен арпалысқа толы жолды жүріп өтті. Аяқтан шалып сүрінген, алауыздықтың алдауында қалып бүлінген кездеріміз де болды.
Ақыр соңы еркіндікке ұмтылған елдің қадамы қайырлы болып, Ертіс пен Еділдің екі арасын ен жайлаған есіл жұрт еркіндікке қол жеткізді. Ғасырлар бойы арман болған азаттықтың алтын нұрына шомылып тұрмыз. «Сен неткен бақытты едің, келер ұрпақ, Қараймын елесіңе мен таңырқап, Жаңғыртып жер сарайын сен келгенде, Көрпемді мен жатармын қырда қымтап», деп жырлаған Қасым ақынның үні келеді құлағымызға. Ақын айтып отырған бақытты ұрпақ – біз. Біздің құрдастарымыз, біздің замандастарымыз. Бір аспанның астында бір ауамен тыныс алғанның барлығы замандас!
Өз алдымызға отау құрып, өз отымызды өзіміз жағып отырмыз. Солай болды екен деп босаңсуға да болмайтын секілді. «Тәуелсіздік туын тігуге қаншалықты қажыр-қайрат керек болса, оны құлатпай сақтап қалуға соншалықты қажыр-қайрат керек!», дейді Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев. Тәубесінен жаңылмаған жұртты Тәңірі тәуелсіздікпен сынайды. Басқасы басқа, бостандықтан айырылып қалмауға барымызды салуға тиіспіз. ХХІ ғасыр келіп, ақыл-ойы толысты ма деген адамзат баласы әлі де ала тайдай бүлініп жатыр. Астан-кестеңі шыққан әлемге ой таразыламай қараудың өзі қауіпті.
Иә, мемлекеттің жер аумағы мәселесіне нүкте қойып, шекарамызды шегендеп алдық. Адамзат баласының қас жауы саналатын жаппай қырып-жою қаруынан өз еркімізбен бас тартып, сындарлы сыртқы һәм ішкі саясатты қалыптастырдық. Сан түрлі саланың тамырын басып, даму даңғылын даралап, тұрақтылықты тұғырдан түсірмей келеміз. Сондықтан дүние жүзінің саяси картасында тоғызыншы территорияға иелік етіп тұрған Қазақстанның қазіргі биігін, алған асуы мен жеткен жетістігін барымыз деп бағалауға әбден болады.
Алайда заманның да, уақыттың та ағынды су іспетті бір орында тұралап тоқтап тұрмайтыны белгілі. Бүгінге берілген мүмкіндік мәңгілік екен деп малданатын, жетерімізге жетіп, шығар биігімізге шықтық деп алданатын жөніміз жоқ. Алдағы әлем тынысы әлі де ала тұман. Сол себепті ең алдымен, тоғызыншы территорияны еншілеп тұрмыз деп тоқмейілсуден бұрын төрімізді толтырып алуға ұмтылуымыз қажет. Жеріміз халыққа толмайынша қауіптің бұлты сейілмейді. «Көп қорқытады, терең батырады». Азуын айға білеген алып державалардың арасында қоныс тепкенімізді бір сәтке де болсын қаперімізден шығарып алмауымыз керек.
Ал қазіргі жағдайымыз қандай? Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігі Ұлттық статистика бюросының мәліметіне сенсек, биылғы 1 қарашада Қазақстан халқының саны 18 833 133 адамды құрап отыр. Соның 11 109 798-і қала тұрғындары болса, 7 723 335-і ауыл азаматтары көрінеді. Адами капиталымыздың ең көп үлесі Алматы (2 073 458 адам) және Түркістан (2 039 861) облыстарына тиесілі. Жер аумағы 2 724 902 шаршы метрді құрайтын мемлекет үшін бұл – мақтанарлық көрсеткіш емес. Бүгінгі жағдайымыз бұлай болған соң, алдағы күнге алаңдаудың да жөні бар. Алаңдатып отырған «Еңбек ресурстарын дамыту орталығы» акционерлік қоғамының 2030 жылға дейінгі болжамы. Аталған орталық алдағы он жылда отандастарымыздың саны небәрі 11,8%-ға өсіп, 20 млн 692 мың адамды құрайды деген болжам жасап отыр.
Әрине, сарапшылар бұл көрсеткіштерді ойдан құрап отырмағаны белгілі. Халқымыздың осыған дейінгі өсім пайызын, түрлі статистиканы назарға алғаны анық. Ғалымдардың пайымдауынша, халық санын арттырудың екi жолы бар көрінеді. Соның алғашқысы – қандастарымызды атажұртқа оралту мәселесі. Бұл мәселені кейінгі отыз жылға жуық уақытта қандай да бір жүйелі жолға қоя алған сияқтымыз. Әрине, елеп-екшейтін, ескеретін мәселелер әлі де бар. Алайда бұл бағытта жасалып жатқан жұмысты қарқынды деп бағалауға болады.
Халық санын арттырудың ендігі жолы – халықтың табиғи өсiмі. Табиғи өсімнің артуы үшін, ең біріншіден, аналар қауымының жағдайын жақсартуға қатысты жасалатын көмекті арттыру қажет. Сонымен қатар аналардың жәрдемақысын өсіру мен оларға көрсетілетін медициналық көмекті де жүйелі жолға қойған жөн болар еді. Елімізде табиғи өсім оң бағытқа ие дегенімізбен, халық санын арттыруды ынталандыратын нақты бағдарламаға, мемлекеттік идеологияға жіті көңіл бөлу қажет-ақ. Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев «Жаңа жағдайдағы Қазақстан: іс-қимыл кезеңі» атты биылғы Қазақстан халқына Жолдауында айтып өткендей, «Отбасылық-демографиялық ахуал – зор алаңдаушылық тудырып отырған мəселе».
P.S. Айта берсең, тәуелсіздікті тұғырлы етудің алғышарты көп-ақ. Айбарлы армия, сындарлы саясат, әлеуетті экономика, тұтастық пен татулық қажет еркін елге. Бізде осының барлығы бар. Әлем елдерімен тереземіз тең, керегеміз кең. Ендігі керегі – асқақ рух пен тегеурінді толқын, саналы ұрпақ. Мәңгілік ел идеясын мұратына айналдыратын – осы екеуі. Олар тұрғанда тәуелсіздік деп аталар тәтті ұғым да мәңгі жасайтын болады...
Қазақстанда коронавирус жұқтырғандар көбейіп келеді
Коронавирус • Бүгін, 17:48
Қазақстан міндетті цифрлық таңбалауды енгізуге мораторийден бас тартты
Үкімет • Бүгін, 17:32
Елордада «ХАТ» философиялық драмасының премьерасы өтеді
Өнер • Бүгін, 17:20
Биыл елімізде 9 жаңа ұшақ сатып алынады
Қоғам • Бүгін, 17:12
Елордадан бірқатар қалаға қосымша пойыздар қатынайды
Қоғам • Бүгін, 16:55
Қазақстан тағы 73 жолаушылар вагонын сатып алады
Қоғам • Бүгін, 16:48
Қызыл кітапқа енген арқарды атқан браконьер ұсталды
Қоғам • Бүгін, 16:37
Мүгедек балаларға бөлінген қаржыны жымқырған шенеунік ұсталды
Аймақтар • Бүгін, 16:25
Ақтауға туристерге арналған чартерлік рейс қатынай бастады
Аймақтар • Бүгін, 16:18
Қор нарығында доллар бағасы қымбаттады
Қаржы • Бүгін, 16:01
Санкциялық тізімдегі тауарларға тұрақты мониторинг жүргізіледі
Қазақстан • Бүгін, 15:40
Ұлттық банк төлем карточкаларының жаңа жүйесін іске қосты
Қаржы • Бүгін, 15:31
Қызылордада 19 адамды алдап соққан алаяқ қамауға алынды
Аймақтар • Бүгін, 15:20
Ел экономикасына үлес қосатын инвестор көбейді
Экономика • Бүгін, 15:11
«Сергек» жобасы 2023 жылдың соңында аяқталады
Қоғам • Бүгін, 14:57
Ақтауда қоғамдық көліктер 100 пайызға жаңарды
Аймақтар • Бүгін, 14:49
Алматыда тұрғын үйдегі лифт құлап, бір адам зардап шекті
Оқиға • Бүгін, 14:38
Абай облысы Көкпекті ауданына жаңа әкім тағайындалды
Тағайындау • Бүгін, 14:28
Қазақстанда заңсыз жүрген 322 шетелдік елден шығарылды
Қоғам • Бүгін, 14:20
Павлодар облысында мемлекеттік шекараны заңсыз өткен ресейлік ұсталды
Аймақтар • Бүгін, 14:08
ИИДМ-де комитет төрағасының орынбасары тағайындалды
Тағайындау • Бүгін, 13:28
Оқу жылын маусым айының соңына дейін ұзарту ұсынылды
Білім • Бүгін, 12:50
«Оператор РОП-тың» бұрынғы құрылтайшысына іздеу жарияланды
ANTIKOR • Бүгін, 12:42
Ұлттық банк ақша-кредит саясатын күшейтуі мүмкін
Экономика • Бүгін, 12:30
Ақтауда мұнай-газ жабдықтарын өндіретін зауыт іске қосылды
Аймақтар • Бүгін, 12:21
Қошанов: Парламенттің екінші сессиясы маңызды шешімдерге толы болды
Парламент • Бүгін, 12:10
Қазақстанда жетім балаларға қамқоршы тағайындау рәсімі жеңілдейді
Қоғам • Бүгін, 11:58
Алматыдағы денсаулық сақтау басқармасының басшысы ауысады
Аймақтар • Бүгін, 11:43
Премьер-Министр Кеңсесі басшысының орынбасары тағайындалды
Үкімет • Бүгін, 11:38
Қазақстанда маска тағу режимі қайта енгізілуі мүмкін
Коронавирус • Бүгін, 11:25
Қазақстанның 430 әскери қызметшісі БҰҰ бітімгершілік миссиясына жіберіледі
Қазақстан • Бүгін, 11:13
Алматыда «Тұздыбастау» подстанциясы салынып жатыр
Аймақтар • Бүгін, 11:08
Парламент депутаттары каникулға кетті
Парламент • Бүгін, 10:56
Жайық өзеніне бекіре тұқымдас 3,5 млн балық шабағы жіберілді
Аймақтар • Бүгін, 10:47
Жаңа облыстардағы мемлекеттік кірістер органдарының кодтары бекітілді
Қазақстан • Бүгін, 10:32
Атырауда дизель отынын заңсыз сатқан ЖШС басшысы сотталды
Оқиға • Бүгін, 10:23
Александр Недовесов Уимблдон турнирін сәтті бастады
Теннис • Бүгін, 10:15
Парламент палаталарының бірлескен отырысы басталды
Парламент • Бүгін, 10:06
Өткен тәулікте 137 адам коронавирус жұқтырды
Коронавирус • Бүгін, 10:02
Бейсенбіге арналған ауа райы болжамы
Ауа райы • Бүгін, 09:55
Ұқсас жаңалықтар