Қазақстанның Энергетика министрі Нұрлан Ноғаев өз сөзінде ОПЕК+ келісіміне қатысушы елдердің бірлескен күш-жігері 2020 жылы әлемдік мұнай нарықтарындағы бағаны тұрақтандыруға ықпал еткенін атап өтті.
Қазіргі кездегі келісім мұнай саласы үшін оң серпін беруді жалғастыруда.
«Кездесу қорытындысы бойынша келісімге қатысушы елдер мұнай өндірісінің төмендеуінің қазіргі деңгейін 2021 жылдың ақпанына және наурызына ұзарту туралы шешім қабылдады. Сонымен бірге, Қазақстан мен Ресей үшін осы кезеңдегі өндірісті кезең-кезеңімен күніне 10 және 65 мың баррельге арттыруды көздейтін жеке шарттар келісілді», деп хабарлады ҚР Энергетика министрлігінің баспасөз қызметі.
Сонымен, ОПЕК+ шеңберінде Қазақстан үшін ақпан мен наурыз айларында міндеттемелер сәйкесінше тәулігіне 1,427 миллион баррельді және тәулігіне 1,437 миллион баррельді құрайды, деп атап өтті департамент.
Сәуір айында ОПЕК+ елдері мұнай өндірісін рекордтық төмендету туралы келісімге қол қойғаны белгілі болды. Дүние жүзі бойынша компаниялар тәулігіне 19 миллион баррель өндірістің қысқарғанын хабарлады.
Мамыр-маусым айларында ОПЕК+ мұнай өндірісін қысқарту туралы келісім аясында Қазақстан өндірісті тәулігіне 390 мың баррельге азайту туралы міндеттеме алды.
2020 жылы 6 маусымда ОПЕК+ мұнай өндірісінің қысқаруын ұзартатыны белгілі болды. Қазақстан бұл бастаманы қолдады.
2020 жылдың 4 желтоқсанында Қазақстан ОПЕК+ мұнай өндірісін ұлғайту туралы шешімін қолдады. 2021 жылдың қаңтарынан бастап мұнай өндірісін тәулігіне 500 мың баррельге арттыру жоспарланған болатын.
5 қаңтарда ОПЕК+ келісімінде қабылданған республиканың жаңа квоталары арқасында Қазақстан ақпан және наурыз айларында мұнай өндіруді тәулігіне 10 мың баррельге немесе тәулігіне 1428 тоннаға тұрақты түрде ұлғайтады. Нәтижесінде елдегі жалпы өндіріс (конденсатты қоспағанда) қаңтардағы тәулігіне 1,417 миллион баррельден ақпанда 1,427 миллион баррельге, наурызда 1,437 миллион баррельге дейін өседі.
2020 жылдың желтоқсанында ОПЕК+ келісіміне қатысушы елдер 2021 жылдың қаңтарынан бастап мұнай өндіруді тәулігіне 500 мың баррельге ұлғайтуға келісті. Осылайша, ОПЕК+ өндірісінің жалпы төмендеуі 2018 жылдың қазан айындағы деңгейден қаңтар айында тәулігіне 7,2 млн баррельді құрайды. Сонымен бірге мәмілеге қатысушылар ай сайын квоталарды түзету мүмкіндігі туралы келісімге келді, бірақ тәулігіне 500 мың баррельден аспайды.
Соңғы ОПЕК+ шешімінің нәтижесінде қатысушы елдердің өндірістің жалпы шектеуі ақпан айында 7,125 млн баррельге, наурызда 7,05 млн баррельге дейін төмендейді. Алайда, Сауд Арабиясының алдағы екі айда мұнай өндірісін өз еркімен 1 миллион б/д-ға қысқарту жоспарының арқасында ОПЕК+ өндірістің жалпы төмендеуі одан да көп болуы мүмкін.
2021 жылы алғашқы ОПЕК+ кездесуі 4 қаңтарда өтті, бірақ шешім келесі күні ғана қабылданды. Көптеген елдер қолданыстағы шектеулерді ұзартуды қолдады, ал Қазақстан мен Ресей керісінше мүдделі болды.
Нәтижесінде Ресей мен Қазақстан өндірісті ақпанда сәйкесінше 65 және 10 мың баррельге, ал наурызда дәл осындай мөлшерге арттырады. ОПЕК-тің қалған мүшелері алдағы екі айда қаңтардағы квоталарын орындауы керек.
«Бастапқыда Қазақстан мен Ресей өндірісті 500 мың баррельге арттырғысы келді (ақпаннан бастап). Келіссөздердің бірінші күні сәтті аяқталған жоқ. Нәтижесінде, екінші кездесуге дейін саудиялықтар үйдегі өндірісті өз еркімен шектеуді ұсынды. Қалған елдер де өндірісті көбейтпейтіндіктеріне келісті. Сонымен бірге ОПЕК+ елдері «күтпеген жағдай» туындаса, квоталарын тез қайта қарауға дайын.
Қазақстан бірінші кезекте жер қойнауын пайдаланушылардан қосымша салықтық түсімдер алу мақсатында өндірісті ұлғайтуға мүдделі.
2016 жылы Қазақстан қара алтынның әлемдік бағасына теңестірілген шикі мұнай экспорты бойынша өзгермелі кедендік ставканы енгізді. Экспорттық кедендік баж салығын (ЭКБС) айқындау кезінде ел басшылыққа алатын Brent бағасы желтоқсан айының ортасынан бастап барреліне 50 доллардан жоғары болды.
Бұл бағамен экспортты кедендік салық ставкасы бір тонна үшін 50 долларды құрауы керек.
Осылайша, егер ақпан айында Қазақстанда мұнай өндірісі 10 мың баррельге өсіп, бұл көлем экспортталса, мемлекет қазынасына ЭКС түрінде қосымша 2,140 миллион доллар түседі.
Егер ақпанда өндірілген барлық мұнай экспортқа шығарылса, қазынаға 305,8 миллион доллар немесе 128,4 миллиард теңге түседі. Есептеу кезінде республикалық бюджетте 1 доллар үшін 420 теңгені құрайтын 2021 жылға арналған доллар бағамы қолданылады.
Наурызда қаңтардағыдан 20 мың баррель артық өнім өндіріледі. Бұл республикалық бюджетке тағы 4,280 миллион доллар қосуы мүмкін. 6 қаңтарда таңертең нарық ОПЕК+ келіссөздерінің нәтижесінде Брент маркалы мұнайдың фьючерстерінің жоғарылауымен (наурызда жеткізілім 0,71%, барреліне 53,88 долларға дейін) әрекет етті. Министрліктің мониторинг жөніндегі комитетінің келесі отырыстары 3 ақпанда және 3 наурызда өтеді, ал ОПЕК + отырысы 4 наурызда жоспарланған
