Осы уақытқа дейін басқа этнос өкілдерінің үлесі үлкен кейбір елді мекендерде тіпті бірде-бір қазақы атауы болмайтын. Кеңестік кезеңнің қазақы атауларға деген салқын көзқарасы осы уақытқа дейін қалмай келген. Тіпті аздаған қазақ атауларының өзін орысша интерпретациясымен атап, қазақылықты жолатпайтын. Мысалы, Шағалалы деген көлдің жағасында қоныстанған Шағалалы ауылын «Чаглинка» деп атап кеткен. Сөйтіп, өзінің жер-су атаулары, ауыл-селолары мен көше-алаңдары ешқашан қазаққа жақын болған емес. Енді соның бәрін түзету қолға алынғаны ел мен жердің қазақтікі екенін айқындай түседі. Әзірге 700-дей көше атауы өзгертілді. Сонымен бірге бірнеше ауылдық округ пен ауыл да қазақы атау алатын болды.
Облыстың ономастикалық комиссияның төрағасы, облыс әкімінің орынбасары Ғани Нығыметовтің айтуы бойынша жаңа атау алған көшелер перспективасы жоғары ауылдардікі. Сонымен бірге жөнделіп, күтілген көшелердің аттары ғана өзгертілген. Әйтпесе, жағдайы төмен көшелердің атын өзгертейік десе, тұрғындар «алдымен жөндеп алмайсыңдар ма, тозығы жеткен көшенің атын өзгерткеннен не пайда?» деп кейістік білдірер еді. Сондай-ақ жаңа атау алған көшелердің біраз бөлігі бұрын идеологиялық тұрғыдан ескірген аттарды иемденгендер. Мысалы, қаптаған «Карл Маркс», «Фридрих Энгельс», «Коммунистическая», «Комсомольская», «Советская», «Большевистская», т.б. Бұлардың қатарында дүниежүзілік коммунистік қозғалысқа белсене қатысқан шетелдік төңкерісшілердің, террористік акциялар ұйымдастырған лаңкестердің аттарындағы көшелер де бар. Сондай-ақ еш мағынасы жоқ «Новая», «Кирпичная», «Заовражная», «Артиллерийская» және т.б. көше атаулары көп-тін. Білмекке ұмтылған талабы бар жасқа ешқандай патриоттық үлгі-өнеге немесе таным мен білім бермейтін осындай атаулар енді қазақстандық ғалымдардың, өнерпаздардың, әншілер мен күйшілердің, еңбек ардагерлерінің, ақындар мен жазушылардың есімдеріне алмасты. Бұл қатарда ұлы Абайдың, ұлы ханымыз Абылайдың, азаттық жолында күрескен Кенесарының, батырлар Құлеке мен Құлсарының, Батыр Баян мен Жансүгірдің, күй атасы Құрманғазының, Ақан серінің, тұңғыш ғалымымыз Шоқан Уәлихановтың, Алаш қайраткерлері Әлихан мен Міржақыптың, Жүсіпбек Аймауытовтың, ақын-жазушылар Мағжан Жұмабаевтың, Сәкен Сейфуллиннің, Мұхтар Әуезовтің, Сәбит Мұқановтың, Ғабит Мүсіреповтің, Жұмағали Тілеулиннің, Жұмағали Саиннің, ғалымдар Қаныш Сәтбаевтың, Евней Бөкетовтің, Мұрат Айтхожиннің, қайсар қайраткерлер Қайсар Тәштитовтің, Смағұл Сәдуақасовтың, Жұмабек Тәшеновтің, Кеңес заманындағы батырларымыз Бауыржан Момышұлының, Жәлел Қизатовтың, Әлия мен Мәншүктің және т.б. есімдерімен көшелер аталды. Қазіргі замандағы қайраткерлеріміз қатарында Ербол Шәймерденовке, Герольд Бельгерге, Дінмұхамед Қонаевқа, Бәйкен Әшімовке, Еркін Әуелбековке де көше аттары берілгені жүрекке қуаныш ұялатады. Сол сияқты қазақтың иісін шығарып, жан-жүрегін танытатын «Құлагер», «Бәйтерек», «Сырымбет», «Қызылжар», «Егемен Қазақстан», «Тәуелсіздік» сияқты атаулар да көше аттарына берілген. Қазақстанға еңбек сіңірген орыс есімді азаматтар да ұмыт қалдырылған жоқ. Олардың қатарында Еңбек Ерлері Геннадий Зенченконың, Петр Филиппенконың, Кеңес Одағының Батыры Иван Панфиловтың және т.б. есімдері бар. Осынша қазақ атауларын иемденген көшелер енді ешқашан қазаққа жат болып көрінбейтіні хақ.
Ономастикалық комиссияның төрағасы Ғани Нығыметовтің осы жылдан бастап облыс орталығындағы идеологиялық тұрғыдан ескірген атау алған көшелер де жаңаша аталатынын айтты. «Ол үшін ақпараттық түсіндірме жұмыстарын жүргізіп, тұрғындармен тығыз жұмыс істейтін боламыз. Заң талабы солай болған соң біз де бұлтара алмаймыз. Сондықтан ономастика бойынша біздің алдымызда 2021 жылы ұлан-ғайыр жұмыстар күтіп тұр. Алдымен ауыстыруға ыңғайлы атауларды қолға аламыз», деді ол. Ал аудандардағы атауларды қазақыландыру бұрынғы бағытпен, тоқталмай жалғаса бермек. Біз де бұл жұмыстарға сәттілік тіледік. Елдікке бастар осындай істер терістіктің ежелден қазақ жері екенін айғақтай түспей ме?
Солтүстік Қазақстан облысы
