Осы уақытқа дейін басқа этнос өкілдерінің үлесі үлкен кей­бір елді мекендерде тіпті бірде-бір қазақы атауы болмай­тын. Ке­ңестік кезеңнің қазақы атау­лар­ға деген салқын көзқарасы осы уақытқа дейін қалмай келген. Тіпті аздаған қазақ атауларының өзін орысша интерпретациясымен атап, қазақылықты жолатпайтын. Мысалы, Шағалалы деген көлдің жағасында қоныстанған Шағалалы ауылын «Чаглинка» деп атап кеткен. Сөйтіп, өзінің жер-су атаулары, ауыл-селолары мен көше-алаңдары ешқашан қа­заққа жақын болған емес. Енді соның бәрін түзету қолға алын­ға­ны ел мен жердің қазақтікі екенін айқындай түседі. Әзірге 700-дей көше атауы өзгертілді. Сонымен бірге бірнеше ауылдық округ пен ауыл да қазақы атау алатын болды.

Облыстың ономастикалық комис­сияның төрағасы, облыс әкі­мінің орынбасары Ғани Нығы­метовтің айтуы бойынша жаңа атау алған көшелер перс­пек­тивасы жоғары ауыл­дар­ді­кі. Со­нымен бірге жөнделіп, күтіл­ген көшелердің аттары ғана өз­гер­­тілген. Әйтпесе, жағда­йы тө­мен көшелердің атын өзгер­те­­йік десе, тұрғындар «алдымен жөндеп алмайсыңдар ма, то­зығы жеткен көшенің атын өз­герт­кеннен не пайда?» деп кейіс­тік білдірер еді. Сондай-ақ жаңа атау алған көшелердің біраз бөлігі бұрын идеологиялық тұрғыдан ескірген аттарды иемденгендер. Мысалы, қаптаған «Карл Маркс», «Фридрих Энгельс», «Коммунистическая», «Комсо­моль­­ская», «Советская», «Боль­ше­вист­ская», т.б. Бұлардың қа­та­рында дүниежүзілік ком­му­нистік қозғалысқа белсене қатысқан шетелдік төң­керіс­ші­лердің, террористік акция­лар ұйымдастырған лаң­кес­тердің аттарындағы көше­лер де бар. Сондай-ақ еш ма­ғынасы жоқ «Но­вая», «Кирпичная», «Заовраж­ная», «Артил­лерийс­кая» және т.б. көше атаулары көп-тін. Білмек­ке ұмтылған талабы бар жасқа ешқандай пат­риот­тық үлгі-өнеге немесе таным мен білім бермейтін осындай атаулар енді қазақстандық ғалымдардың, өнерпаздардың, әншілер мен күйшілердің, еңбек ардагерлерінің, ақындар мен жазушылардың есімдеріне алмас­ты. Бұл қатарда ұлы Абайдың, ұлы ханымыз Абылайдың, азат­тық жолында күрескен Кенеса­ры­ның, батырлар Құлеке мен Құлса­рының, Батыр Баян мен Жансүгірдің, күй атасы Құр­манғазының, Ақан сері­нің, тұңғыш ғалымымыз Шоқан Уәлихановтың, Алаш қайрат­керлері Әлихан мен Міржа­қыптың, Жүсіпбек Аймауы­тов­тың, ақын-жазушылар Мағжан Жұмабаевтың, Сәкен Сейфул­лин­нің, Мұхтар Әуезовтің, Сәбит Мұқановтың, Ғабит Мүсі­репов­тің, Жұмағали Тілеулиннің, Жұмағали Саиннің, ғалымдар Қаныш Сәтбаевтың, Евней Бөке­тов­тің, Мұрат Айтхожиннің, қайсар қайраткерлер Қайсар Тәштитовтің, Смағұл Сәдуа­қа­сов­тың, Жұмабек Тәшеновтің, Кеңес заманындағы батырларымыз Бауыржан Момышұлының, Жәлел Қизатовтың, Әлия мен Мәншүктің және т.б. есім­дері­мен көшелер аталды. Қа­зір­гі за­ман­дағы қайрат­ке­р­леріміз қа­та­рын­да Ербол Шәй­мер­де­новке, Герольд Бель­гер­ге, Дін­мұ­хамед Қонаев­қа, Бәйкен Әшімов­ке, Еркін Әуелбековке де көше аттары берілгені жүрекке қуа­ныш ұялатады. Сол сияқты қазақ­тың иісін шығарып, жан-жү­ре­гін танытатын «Құлагер», «Бәйтерек», «Сырымбет», «Қызылжар», «Егемен Қазақ­с­тан», «Тәуелсіздік» сияқты атау­лар да көше аттарына бе­рілген. Қазақстанға еңбек сі­ңір­­­ген орыс есімді азамат­тар да ұмыт қалдырылған жоқ. Олар­дың қатарында Еңбек Ерлері Геннадий Зенченконың, Петр Филиппенконың, Кеңес Одағы­ның Батыры Иван Панфиловтың және т.б. есімдері бар. Осынша қазақ атауларын иемденген кө­ше­лер енді ешқашан қазаққа жат болып көрінбейтіні хақ.

Ономастикалық комиссияның төрағасы Ғани Нығыметовтің осы жылдан бастап облыс ор­та­­лығындағы идео­логия­лық тұр­­ғыдан ескірген атау алған кө­ше­лер де жаңаша аталатынын айтты. «Ол үшін ақпараттық түсін­дірме жұмыстарын жүргізіп, тұр­ғындармен тығыз жұмыс іс­тей­тін боламыз. Заң талабы солай болған соң біз де бұлтара алмаймыз. Сондықтан ономастика бойынша біздің алдымызда 2021 жылы ұлан-ғайыр жұмыстар күтіп тұр. Алдымен ауыстыруға ыңғайлы атауларды қолға аламыз», деді ол. Ал аудандардағы атауларды қазақыландыру бұ­рын­ғы бағытпен, тоқталмай жал­ғаса бермек. Біз де бұл жұ­мыстарға сәттілік тіледік. Ел­дік­ке бастар осындай істер теріс­тік­тің ежелден қазақ жері екенін айғақтай түспей ме?

Солтүстік Қазақстан облысы