Бұрын хабарланғандай, Қазақстанның Ұлттық Банкі түрлі технологиялық инфрақұрылымдар мен нормативтік-құқықтық тәсілдерді ескере отырып, цифрлық валютаны енгізудің түрлі сценарийлері туралы есеп әзірлеп жатыр. Қаржы реттеушісі орталық банктің цифрлық валютасын (CBDC) кезең-кезеңімен енгізу жобасын іске асыруды жоспарлап отыр.
Есепті жариялау 2021 жылдың екінші жартысына жоспарланған деп атап көрсетілген.
«Болашақта құжатты барлық мүдделі мемлекеттік органдармен, халықаралық қаржы ұйымдарымен, нарық қатысушыларымен және сараптамалық ортамен талқылау нәтижелері бойынша пилоттық жобаны іске асыру жоспарланып отыр», - делінген хабарламада.
Бас банк 2020 жылдың басында зерттеулер жүргізілгеннен бастап пилоттық жобаларды іске асыруға дейінгі CBDC жұмысына сауалнамаға қатысқан орталық банктердің жалпы санының 80%-ы тартылғанын айтты. Төлем жүйелерінің цифрлық трансформациясы әлемнің көптеген орталық банктеріне қатысты. Қазақстанның Ұлттық Банкі басқа елдердің 28 орталық банктерімен бірге сандық валюталар бойынша негізгі халықаралық зерттеу тобының жұмысына қатысады.
Ұлттық банктің мамандары Халықаралық есеп айырысу банкімен және Халықаралық валюта қорымен бірге цифрлық валютаны реттеу тәсілдерін зерттеп жатыр. Қазақстанның Ұлттық Банкі Қытай Халық Республикасында, Оңтүстік-Шығыс Азияның бірқатар елдерінде, Канадада, Сингапурда және Еуропалық Одақта цифрлық валютаны енгізу бойынша пилоттық жобалардың бақылаушысы.
CBDC технологиясы елдегі төлемдер тиімділігі мен қол жетімділігін одан әрі жақсарту үшін қолма-қол және қолма-қол емес төлемдердің артықшылықтарын біріктіруі керек. Сонымен қатар, сандық валюта төлем инфрақұрылымын әртараптандыруға арналған. Пилоттық кезеңнің нәтижелері бойынша CBDC Қытайда, Жапонияда, Канадада және Еуропалық Одақ елдерінде белсенді түрде сынақтан өтіп жатыр. Ресей Федерациясында КБРК-ны ресми түрде енгізу қарастырылуда.
Бұған дейін цифрлық активтер қаржы нарығында біртіндеп өз орнын ала бастағанын жазған. Көршілес Ресейде тамызда бірінші рет криптовалюта кепілімен банктен несие берілді.
Қазақстандағы, сондай-ақ Ресей Федерациясындағы цифрлық активтердің мәртебесі өткен жылдың жазында ғана шоғырландырылды. Маусымда қабылданған «Ақпараттандыру туралы» ҚР Заңына енгізілген өзгертулерге сәйкес, цифрлық актив дегеніміз - бұл криптография мен компьютерлік есептеуді қолдана отырып цифрлық түрде жасалған мүлік. Сандық актив қаржы құралы болып табылмайды, бірақ меншік құқығын сертификаттаудың электрондық цифрлық нысаны бола алады.
Қазақстандағы заң сандық активтерді екі түрге бөледі - қамтамасыз етілген және қамтамасыз етілмеген. Қамсыздандырылған активтерге сандық активті шығарған тұлға берген немесе ұсынған тауарлар мен қызметтерге меншік құқығын куәландыратын цифрлық құрал болып табылатын активтер жатады. Кепілдіксіз таңбалауыштар - бұл блокчейн бойынша консенсусқа қатысқаны үшін сыйақы ретінде алынған. Бұл санатқа танымал биткоин және ethereum сияқты криптовалюталар кіреді. Олардың шығарылуы мен айналымына Қазақстанда тек Астана халықаралық қаржы орталығының (АХҚО) аумағында ғана рұқсат етіледі.
