Қоғам • 26 Қаңтар, 2021

Улы газ таралғанда, желдеткіштер сөндірулі тұрған

147 рет
көрсетілді
4 мин
оқу үшін

Ақтөбе облысының еңбек инс­пек­циясы басқармасының басшысы Саламат Аманбаев Хромтау ауданындағы «Ве­сенняя Аралчинская» шах­та­сындағы 4 кеншінің қазасына байланыс­ты құ­рылған комиссия тексерісінің қоры­тындысын жариялады.

Улы газ таралғанда, желдеткіштер сөндірулі тұрған

Коллажды жасаған Қонысбай ШЕЖІМБАЙ, «EQ»

 

Комиссия мүшелері «жазатайым оқиғада жұмыс берушінің кінәсі – 80 пайыз, ал жұмыс­шылардың кінәсі 20 пайыз» деп, бірауыздан тоқтамға келген. Айта кету керек, 30 желтоқсан күні кешкі 19.00 шамасында «Ақтөбе мыс компаниясы» ЖШС-ға қарасты «Весенняя Аралчинская» шахтасында болған апаттан төрт кенші қайтыс болды. Көктау елді мекенінен 30 шақырым жердегі шахтада жарылыс жұмыстарын жүргізген тау-кен шебері Асхат Қайқанов, жарушылар Денис Черный, Рүстем Шәметов пен көлік жүргізушісі Берік Жақыпов байланысқа шықпаған соң, дереу келіп жеткен құтқарушылар оларды құтқарып қала алмай, 1 500 метр тереңдіктегі шахтаның түбінен Қанат Абдуллаевты ғана аман алып шыққан.

Улы газдан тұншығып қаза тапқан жұмыс­шы­лардың жастары 35-40 шамасында, үшеуі – Хром­тау ауданының, біреуі Қарғалы ауда­нының тұрғындары еді. Облыстың бас еңбек инс­пек­­то­ры­ның хабарлауынша, комиссия мүше­лері оқиғаны тексеру барысында Қанат Аб­дул­лаевтың айтқандарын басты негізге алған.

Аман қалған кеншінің айтуынша, олар кенді жаруды аяқтап, жо­ға­рыға көтерілмек болып көлікке мінгенде, шахтаның ішін лезде тұман басқан. Оқиға санау­лы минут ішінде өрбиді. Аға шебер Асхат Қайқанов жұ­мысшылармен бірге көлікке оты­­рып, шахтадан тезірек шығуға асығады. Қанат оларға «Тоқтаңдар!» деп ай­қай­лап, дереу құтқарғышын іске қосып, шахтаның түбінде қозғалмай отыра қалады. 30-40 минуттан соң орнынан тұрып, жолдастарына қарай жүгіргенде, олардың қаза болғанын көреді.

Комиссияның мәліметіне қара­ған­да, «Аға шебер шахтаның төменгі қабатында улы газ тарай бастағанын диспетчерге бірден хабарламай, өздері шығуға әрекеттенген. Кенді жару жұмыстарынан соң улы газ­дар­дың таралу қаупі өте жоғары бол­ғандықтан, шахта желдеткіштері тоқтаусыз жұмыс істеп тұруы керек. Өкінішке қарай, сол күні кешке желдет­кіштер жұмыс істемеген». Қанат Абдуллаевты дәрігерлер қарап, өмі­ріне еш қауіп жоқ деп үйіне жі­бер­ген.

«Бұл жерде улы газды сорып ала­­тын шахта желдеткіштері қай­­да деген заңды сұрақ туады. Дис­пет­­чер Алтынбеков улы газды сорып алатын желдеткіш бас инженер Савинның бұйрығымен сол күні 18.55-те тоқтатылғанын хабарлады. Біз жұмысшылар кімнің кінәсінен қаза тапты деп алдын ала қорытынды жасаудан аулақпыз. Бірақ санаулы минут ішінде болған оқиға осы. Қазір Хромтау аудандық ішкі істер бөлімі еңбек қауіпсіздігінің бұзылуы мен жазатайым оқиғаға жол берілгендігі бойынша қылмыстық іс қозғады».

Комиссия мүшелері осы кәсіпорын­да еңбек қауіпсіздігі ережелері өрес­кел бұзылғанын алға тартады. Шах­таның терең қабаттарында улы газ­дың деңгейін анықтайтын арнайы қондырғылар болды ма, жоқ па? Бұл сауалға ешкім жауап бермеген. Кәсіпорын жұмысшылары өздерінің қорғаныш киімдерімен қамтамасыз етілмейтінін де мәселе етіп көтерді. Ең бастысы – мыс компаниясындағы кәсіподақ ұйымы өз еңбеккерлерінің құқығын қорғай бермейтіні, техника қауіпсіздігіне жауап беретін инженерлердің өз міндеттерін тиісті деңгейде орындамайтыны басы ашық мәселе болып тұр.

Қазір компания қайтыс­ болған­­дар­дың отбасыларына сақ­тан­ды­ру төлем­дерін беруді бастады. Төрт отбасы асыраушыларынан ай­рылды, олардың жас балалары әкесіз қалды, қыршыннан қиылған жі­гіт­тер­дің әке-шешелері қай­­ғыдан қан жұтқандай халде. Ком­пания бас­шы­лығы қаза тапқан кенші­лердің балаларына кәмелет жасына жеткенше көмек беріп, оларды тұрғын үймен қамтамасыз етуді мін­детіне алды.

 

Ақтөбе облысы