Бұл заң жобасына Парламент депутаттары бастамашы болған. Құжат жөнінде Сенат депутаты Бақытжан Жұмағұлов баяндама жасады. Оның айтуынша, заң жобасы ғылыми, ғылыми-техникалық саладағы заңнаманы жетілдіруге және оның нәтижелерін коммерцияландыруды оңтайландыруға бағытталған.
«Заң жобасын барлық деңгейде толық қарау – енгізілген құқықтық ережелер мен нормалардың негізділігін, бүгінгі күннің қажеттілігіне жауап беретіндігін көрсетті. Атап айтқанда, Бюджет кодексінде ғылыми, ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыру бойынша бюджет бағыттары нақтыланды.
«Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы» Кодекстегі адам ағзаларын трансплантациялауға қатысты нормалар жетілдірілді. Ғылым туралы заңға бірқатар өзгерістер мен толықтырулар ұсынылып отыр.
Үкіметтің, министрліктердің, Жоғары ғылыми техникалық комиссияның құзыреттері айқындалып, қолданыстағы бірқатар заңнамалық актілер ғылым туралы заңға сәйкес келтірілді. Заң жобасын қабылдау бүгінгі күн талабына сай мемлекетіміздің экономикасын дамытуға, ғылыми бәсекелестікті арттыруға қажетті мүмкіндіктер туғызады», деді Б.Жұмағұлов.
Сондай-ақ құжат ғылыми және ғылы-
ми-техникалық саланы жетілдіру, сондай-ақ оның нәтижелерін коммерцияландыруға бағытталған. Соған сәйкес енгізілген жаңа нормалар ғылыми зерттеулердің кең шоғырын республикалық бюджеттен қаржыландыруға мүмкіндік береді. Мұндай қадам қолданбалы ғылыми жаңалықтардың көптеп ашылуына және ғылымның ел экономикасының дамуына қосатын үлесін арттыруға тың серпін береді.
«Қабылданған заң жобасы ғылым саласында сыбайлас жемқорлық тәуекелдерін азайтуға арналған қосымша құқықтық негіздерді қалыптастырады. Ғылыми және ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландырудың және барлық ғылыми-зерттеу жұмысын қаржыландырудың ашықтығын қамтамасыз етеді.
Сонымен қатар Ұлттық ғылыми кеңестер мен Ұлттық мемлекеттік ғылыми-техникалық сараптама орталығының құзыреттері нақтыланады. Ғылым мен техниканы дамытуға үлес қосқан ғалымдарды әлеуметтік қолдау мен көтермелеу де көзделіп отыр. Осы мақсатпен жыл сайынғы «Үздік ғылыми қызметкер» сыйлығын беру қарастырылған.
Жалпы, бұл заң жобасы елімізде ғылым саласын дамытуға өз үлесін қосады деп сенеміз. Сондай-ақ онда мемлекеттік білім беру мекемелерінің бірінші басшыларының ротациясы қарастырылған. Ол Білім және ғылым министрлігі белгілеген тәртіппен жүргізіледі», деді Мәулен Әшімбаев.
Сенат отырысында депутаттар «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне өнеркәсіптік қауіпсіздік, индустриялық аймақтар, жануарлар дүниесі, ерекше қорғалатын табиғи аумақтар, энергетика, табиғи монополиялар және ішкі істер органдары қызметкерлеріне тұрғын үй төлемдері мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» заң жобасын да қарап, оған қосымша түзетулер енгізді.
Соған сәйкес енді қызметтік міндетін атқару кезінде жарақат алып, жұмыстан шығып қалған қызметкерге және қызмет барысында қаза тапқан ішкі істер қызметкерлерінің отбасы мүшелеріне бұрын тағайындалған тұрғын үй төлемдері сақталады.
Бұл тармақ бұрын реттелмеген болатын. Яғни егер полицей қызмет кезінде жарақат алып, не қайтыс болса тұрғын үй жәрдемақысы тоқтатылатын. Бұл полицей мен оның отбасының онсыз да күрделі жағдайын едәуір қиындатады. Сенаторлар сақшылар отбасы осындай жағдайға душар болған кезде белгіленген төлемдерді ипотека мерзімі аяқталғанға дейін немесе жалдамалы тұрғын үй толық сатып алынғанға дейін сақтап қалдыру туралы ұсыныс айтты.
«Бас комитет қызметтік міндеттерін орындау кезінде ауыр жағдайға тап болған: жарақат алған, бір жерін сындырған немесе контузия алған ішкі істер органдарының қызметкерлерін, сондай-ақ қаза тапқан қызметкердің отбасы мүшелерін әлеуметтік қорғауға арналған түзетулер ұсынып отыр. Онда, атап айтқанда, ипотекалық шарт немесе кейіннен сатып алынатын тұрғын үйді жалдау шарты бойынша міндеттемелер орындалғанға дейін бұрын белгіленген тұрғын үй төлемдерін Үкімет белгілеген мөлшер мен тәртіпте сақтау ұсынылады», деп атап өтті сенатор Сергей Ершов өз баяндамасында.
Сенаторлар аталған әлеуметтік түзетулерді бекітіп, заң жобасын Мәжіліске қайтаруды ұйғарды.
Сенат отырысында «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне адвокаттық қызмет және заң көмегі мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» заң жобасы да қаралды. Бұл заң жобасына да Парламент депутаттары бастамашы болғанын атап өткен жөн.
Құжат, негізінен, азаматтарға білікті заң көмегін алу құқығын беретін кепілдікті арттыруды көздейді. Соған орай сенаторлар заң консультанты мәртебесінен үміткерлерді заң білімін тексеретін тестілеуден босату ұсынылған норманы алып тастады. Сенат депутаттары жан-жақты талқылап, бірқатар түзету енгізгеннен кейін бұл заң жобасын да Мәжіліске қайтару туралы шешімге келді.
Сондай-ақ сенаторлар «Еуразиялық экономикалық одақ шеңберінде ауыл шаруашылығы жануарларымен селекциялық-асыл тұқымдық жұмыс жүргізуді біріздендіруге бағытталған шаралар туралы келісімді ратификациялау туралы» заң жобасын қабылдады. Бұл келісім ЕАЭО елдері арасында асыл тұқымды мал шаруашылығының жалпы нарығын дамытуға және өзара сауда-саттықтағы кедергілерді жоюға арналған.
«Келісімде асыл тұқымды мал шаруашылығы саласындағы селекциялық-асыл тұқымдық жұмысты үйлестіру және талдамалық қамтамасыз ету жөніндегі бірыңғай тәртіпті белгілеу көзделеді. Селекциялық-асыл тұқымдық жұмысты үйлестіруді мүше мемлекеттердің уәкілетті органдары жүзеге асырады, талдамалық қамтамасыз ету ғылыми-зерттеу ұйымдарына беріледі. Сондай-ақ келісімде Еуразиялық экономикалық одаққа мүше мемлекеттердің асыл тұқымды мал және селекциялық жетістіктер туралы мәліметтермен алмасуы көзделеді», деді заң жобасын депутаттарға таныстырған Ауыл шаруашылығы министрі Сапархан Омаров.
Бұдан басқа, сенаторлар Мемлекет басшысының ұсынуы бойынша Жоғарғы сотының судьяларын қызметтен босату мәселесін қарады. Серік Әбнәсіров отставкаға шығуына байланысты және Анатолий Смолин басқа қызметке тағайындалуына орай Жоғарғы сот судьясы қызметінен босатылды.
Палата отырысы соңында сенаторлар Премьер-Министрдің атына депутаттық сауалдар жолдады. Депутат Ақмарал Әлназарова жастардың денсаулығына қатысты мәселе көтерсе, сенатор Алтынбек Нұхұлы «Наурыз мейрамын» атап өтуді идеологиялық тұрғыдан толықтыру жөнінде ұсынысын жеткізді. Депутат Нұртөре Жүсіп Үкімет назарын кітапхана және архив ісі саласына қолдау көрсету қажеттігіне аударды. Сенатор Дүйсенғазы Мусин ара және марал шаруашылықтарын дамытуға қатысты мәселелерді сөз етті.
