Бұлыңғыр бояу – биязы бейне

Белгілі суретшінің іргелі еңбегі ел ішінде үлкен беделге ие. Әсіресе өнер саласында жүрген жандар ә дегеннен-ақ таниды. Біз автордың «Портрет сестры» атты туындысын «Әп­ке» деп тәржімаладық. Се­бе­бі шығарманың дүниеге ке­луіне осы бір аяулы сөз негіз болғандай. Алыстан бір мейі­рім еседі. Ұлттық музей­де орна­лас­қан картина оқыр­манның ой уы­сында ұзақ сақталатыны анық.

1970-жылдардағы қа­зақ кескіндеме өнері 1960-жыл­дар­дағы жаңалықты логикалық және дәйекті түрде дамыта отырып, өзіндік қолтаңбасын қал­дырды. Бейнелердің сәндік мәнерлілігімен, ырғақты т­е­реңдігімен және сим­вол­дық шарттылығымен кө­рер­мен­ді елең еткізді. Әр­бір­ден соң ал­пысыншы жыл­дар­дағы ро­мантикалық тұжы­рым­дама­ларды байыта отырып, ұлттық кескіндеме мектебінің тари­хындағы жаңа маңызды кезең түзді. Осы кезеңде портрет басқа жанрлар иерархиясында өзін жай ғана нығайтып қойған жоқ, көшбасшысына айналды. Салихитдин Айтбаев осы жанрда жемісті еңбек еткен суретшілердің бірі болатын.

Қылқалам шеберінің «Әп­ке» туындысы реалистік мәнер­мен жазылған. Суретші кенеп бетіне жұмсақ орындықта отырған бойжеткенді бейнелеген. Автор пішіндеу үшін таңба түрін пайдаланады. Қыздың киіміндегі түстердің жалпақ тегіс таңбалары суық нақышты панно жасап тұр. Суретші қыз­дың артындағы фонды беру үшін түстер мен таңбаларды ерекше ойната отырып, реңі өте әдемі кілем тоқиды.

Әр алуан пішіндердің бояу­лары  әртүрлі бағытта жағыл­ған. Картинаның бүкіл бетін толтырып тұрған үйлесімді өрілген үшбұрыштар мен шар­шылардың арасында портрет иесінің беті мен қолы ерекше көзге түседі. Бойжеткеннің бай­салды жүзі, ойлы көздері назар­ды өзіне тартады. Бір қолын кітаптың ашық бетіне қойған. Ол көңілін бір сәтке оқудан бөліп, бізге қарап тұрғандай...

Автор үшін аяулы бейненің асқақ портретін жазу оңай бол­маған секілді. Сұлудың жү­зіне үңілсеңіз бір кірбің бар. Оқы­мысты арудың ойлы көз­қарасы сіз бен бізді әртүрлі ойға жетелейді. Сыртқы болмысына емес, жан дүниесіне жарық шашқандай. Бояулар бізге бірнәрсе айтқысы келіп тұрғандай...

Шынында, Салихитдин Айтбаев өз туындыларында ба­лалардың, әйелдердің, қарт­тардың бейнесін бар ынтасымен жазады. Мұндағы құпия кейіпкерінің сырт келбеті емес, ішкі әлемі. Шебер кез кел­ген моделінің жан-күйін жа­на­ры­нан сөйлетеді.